Élisabeth de Gramont
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
księżna, pisarka, podróżniczka, pamiętnikarka |
Antoinette Corisande Élisabeth, księżna Clermont-Tonnerre, z domu Gramont (ur. 23 kwietnia 1875 w Nancy, zm. 6 grudnia 1954 w Paryżu) – francuska pisarka i pamiętnikarka[1] najbardziej znana z wieloletniego lesbijskiego związku z Natalie Clifford Barney, amerykańską pisarką. Była znana jako „czerwona księżna” ze względu na poparcie dla Socjalizmu i Feminizmu[2]. Była przyjaciółką i krytyczką Marcela Prousta[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką Agénora, 11. księcia de Gramont, i jego żony księżnej Isabelle de Beauvau-Craon[4]. Matka zmarła przy porodzie. Ojciec wkrótce ponownie ożenił się z Marguerite de Rothschild. Antoinette była nazywana „Lily”[5].
Otrzymała wykształcenie właściwe dla swojej klasy społecznej. Poślubiła Philiberta, księcia de Clermont-Tonnerre. Mieli dwie córki[4][6].
Poznała Natalie Barney wiosną 1909[6]. Zostały kochankami 1 maja 1910 – ten dzień obchodziły jako rocznicę związku. Były sobie wierne całe życie, choć nie seksualnie. W dniu 20 czerwca 1918 kobiety spisały „nieoficjalny”, ale dla nich wiążący „kontrakt małżeński”. Umowa była honorowana przez obie aż do śmierci księżnej[7].
W 1920 księżna rozwiodła się z mężem[5]. Brała udział w paradach Frontu Ludowego, wspierała polityków lewicy. W 1932 wybrała się w podróż do Rosji[3]. Podróżowała na Daleki Wschód, do Maghrebu i USA. Napisała wiele esejów. Spisała wspomnienia[1][8].
Została pochowana w Ancy-le-Franc, niedaleko rodzinnego zamku Clermont-Tonnerre[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Elisabeth de de Gramont [online], www.grasset.fr, 19 listopada 2022 [dostęp 2022-11-22] (fr.).
- ↑ Élisabeth de Gramont (1875-1954) - HouseHistree [online], househistree.com [dostęp 2022-11-22] .
- ↑ a b Elisabeth de Gramont [online], www.marcelproust.it [dostęp 2022-11-22] .
- ↑ a b Family tree of Elisabeth Antonia Corisande DE GRAMONT the "Red Duchess" [online], Geneanet [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ a b c Diana Souhami , Wild girls. Paris, Sappho, and art – the lives and loves of Natalie Barney and Romaine Brooks, wyd. 1st St. Martin's Griffin ed, New York: St. Martin's Griffin, 2007, ISBN 0-312-36660-4, OCLC 173788670 [dostęp 2022-11-22] .
- ↑ a b Elisabeth de Gramont — Forsyth Harmon [online], forsythharmon.com [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ Francesco Rapazzini , Elisabeth de Gramont, Natalie Barney's "eternal mate", „South Central Review”, 22 (3), 2005, s. 6–31, DOI: 10.1353/scr.2005.0053, ISSN 1549-3377 [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ "Élisabeth de Gramont", Francesco Rapazzini [online], 15 lutego 2022 [dostęp 2022-11-22] (fr.).