Globalne obciążenie chorobami: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
-Kategoria:Zdrowie; +Kategoria:Zdrowie publiczne za pomocą HotCat |
m drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Globalne obciążenie chorobami''' (z [[Język angielski|ang.]] Global Burden of Disease, GBD) – jest próbą sprecyzowania rozmiaru utraty zdrowia z powodu [[choroba|chorób]], [[Uraz (medycyna)|urazów]] i czynników [[Zagrożenie|zagrożenia]] według wieku, płci, w rozmieszczeniu w przestrzeni i w czasie. Jest kompleksową miarą [[zdrowie#Wyznaczniki zdrowia|stanu zdrowia]] obejmującą analizę [[umieralność|umieralności]], [[niepełnosprawność|niepełnosprawności]] i czynników zagrażających zdrowiu{{r|WHO-GBD|GBD EU|GBD pzh}}. |
'''Globalne obciążenie chorobami''' (z [[Język angielski|ang.]] Global Burden of Disease, GBD) – jest próbą sprecyzowania rozmiaru utraty zdrowia z powodu [[choroba|chorób]], [[Uraz (medycyna)|urazów]] i czynników [[Zagrożenie|zagrożenia]] według wieku, płci, w rozmieszczeniu w przestrzeni i w czasie. Jest kompleksową miarą [[zdrowie#Wyznaczniki zdrowia|stanu zdrowia]] obejmującą analizę [[umieralność|umieralności]], [[niepełnosprawność|niepełnosprawności]] i czynników zagrażających zdrowiu{{r|WHO-GBD|GBD EU|GBD pzh}}. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Pierwsze ogólnoświatowe badanie obciążenia zdrowotnego zostało przeprowadzone przez grupę setek ekspertów z całego świata z uczestnictwem [[Światowa Organizacja Zdrowia|Światowej Organizacji Zdrowia]], [[Harvard School of Public Health|Szkoły Zdrowia Publicznego]] [[Harvard University|Uniwersytetu Harwarda]], Instytutu Miar Zdrowia i Ewaluacji{{r|IHME}} i [[Bank Światowy|Banku Światowego]]. W badaniu wykorzystano nową miarę zdrowia, [[wskaźnik DALY]]. Wyniki tego badania zostały opublikowane w raporcie Banku Światowego 1993 roku pt. Inwestowanie w zdrowie{{r|WB1993}}. |
Pierwsze ogólnoświatowe badanie obciążenia zdrowotnego zostało przeprowadzone przez grupę setek ekspertów z całego świata z uczestnictwem [[Światowa Organizacja Zdrowia|Światowej Organizacji Zdrowia]], [[Harvard School of Public Health|Szkoły Zdrowia Publicznego]] [[Harvard University|Uniwersytetu Harwarda]], Instytutu Miar Zdrowia i Ewaluacji{{r|IHME}} i [[Bank Światowy|Banku Światowego]]. W badaniu wykorzystano nową miarę zdrowia, [[wskaźnik DALY]]. Wyniki tego badania zostały opublikowane w raporcie Banku Światowego 1993 roku pt. Inwestowanie w zdrowie{{r|WB1993}}. |
||
| Linia 24: | Linia 23: | ||
|} |
|} |
||
]] |
]] |
||
== Cel == |
== Cel == |
||
# Systematyczne wykorzystanie w ocenie stanu zdrowia danych o [[chorobowość|chorobowości]] i [[niepełnosprawność|niepełnosprawności]] oraz o ilości lat utraconych w wyniku przedwczesnego [[Śmierć|zgonu]] lub z powodu niepełnosprawności, |
# Systematyczne wykorzystanie w ocenie stanu zdrowia danych o [[chorobowość|chorobowości]] i [[niepełnosprawność|niepełnosprawności]] oraz o ilości lat utraconych w wyniku przedwczesnego [[Śmierć|zgonu]] lub z powodu niepełnosprawności, |
||
| Linia 33: | Linia 30: | ||
== Wyniki == |
== Wyniki == |
||
Globalne badania obciążenia zdrowotnego przeprowadzone w 2010 roku objęły 291 głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności i 67 zagrożeń zdrowotnych. Analizę wykonano w rozbiciu na 21 regionów świata i na różne grupy płci i wieku{{r|gbd2010}}. |
Globalne badania obciążenia zdrowotnego przeprowadzone w 2010 roku objęły 291 głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności i 67 zagrożeń zdrowotnych. Analizę wykonano w rozbiciu na 21 regionów świata i na różne grupy płci i wieku{{r|gbd2010}}. |
||
Analiza obciążenia chorobami za okres 1990-2013 wykazała dalsze zmniejszanie [[Umieralność|umieralności]], przy proporcjonalnym zwiększeniu udziału [[Choroba niezakaźna|chorób niezakaźnych]] i [[Uraz (medycyna)|urazów]]. Inne choroby dla których współczynniki umieralności uległy zwiększeniu, to [[Wirus zespołu nabytego braku odporności|HIV]]/[[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]], [[Rak trzustki]] i [[Migotanie przedsionków]]{{r|GBD2013}}. |
|||
Dane dla Europy, włączając Polskę, znajdują się w oddzielnym raporcie przygotowanym przez Instytut Miar Zdrowia i Ewaluacji{{r|GBD EU}}. |
Dane dla Europy, włączając Polskę, znajdują się w oddzielnym raporcie przygotowanym przez Instytut Miar Zdrowia i Ewaluacji{{r|GBD EU}}. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[zdrowie#Wyznaczniki zdrowia|Stan zdrowia]] |
* [[zdrowie#Wyznaczniki zdrowia|Stan zdrowia]] |
||
* [[Zdrowie publiczne]] |
* [[Zdrowie publiczne]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
<ref name="WHO-GBD">{{Cytuj stronę | url = http://www.who.int/topics/global_burden_of_disease/en/ | tytuł = Global Burden of Disease | autor = Światowa Organizacja Zdrowia | język = en | data dostępu = 2014-01-19}}</ref> |
<ref name="WHO-GBD">{{Cytuj stronę | url = http://www.who.int/topics/global_burden_of_disease/en/ | tytuł = Global Burden of Disease | autor = Światowa Organizacja Zdrowia | język = en | data dostępu = 2014-01-19}}</ref> |
||
<ref name="GBD pzh">{{Cytuj pismo | nazwisko = Wysocki | imię = Mirosław J. | nazwisko2 = Sakowska | imię2 = Izabela | tytuł = Miary obciążeń zdrowotno-społecznych - nowe mierniki sytuacji zdrowotnej ludności | czasopismo = Przegląd Epidemiologiczny | wolumin = 59 | strony = 125-134 | data = 2005 | url = http://www.pzh.gov.pl/przeglad_epimed/59-1/591_16.pdf}}</ref> |
<ref name="GBD pzh">{{Cytuj pismo | nazwisko = Wysocki | imię = Mirosław J. | nazwisko2 = Sakowska | imię2 = Izabela | tytuł = Miary obciążeń zdrowotno-społecznych - nowe mierniki sytuacji zdrowotnej ludności | czasopismo = Przegląd Epidemiologiczny | wolumin = 59 | strony = 125-134 | data = 2005 | url = http://www.pzh.gov.pl/przeglad_epimed/59-1/591_16.pdf}}</ref> |
||
| Linia 50: | Linia 42: | ||
<ref name="WB1993">{{Cytuj książkę | nazwisko = World Bank | tytuł = World Development Report 1993: Investing in Health | miejsce = Oxford | data = 1993 | isbn = 0-19-520890-0}}</ref> |
<ref name="WB1993">{{Cytuj książkę | nazwisko = World Bank | tytuł = World Development Report 1993: Investing in Health | miejsce = Oxford | data = 1993 | isbn = 0-19-520890-0}}</ref> |
||
<ref name="IHME">{{Cytuj stronę | url = http://www.healthmetricsandevaluation.org/ | tytuł = Institute for Health Metrics and Evaluation | data dostępu = 2014-01-19}}</ref> |
<ref name="IHME">{{Cytuj stronę | url = http://www.healthmetricsandevaluation.org/ | tytuł = Institute for Health Metrics and Evaluation | data dostępu = 2014-01-19}}</ref> |
||
<ref name="GBD2013">{{Cytuj pismo | nazwisko = GBD 2013 Mortality and Causes of Death Collaborators (Mohsen Naghavi, Haidong Wang, Rafael Lozano et al.) | tytuł = Global, regional, and national age–sex specifi c all-cause and cause-specifi c mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013 | czasopismo = Lancet | wydanie = Published Online December 18, 2014 | wolumin = | strony = | język = en | data = | url = http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(14)61682-2 |doi = 10.1016/S0140-6736(14)61682-2}}</ref> |
|||
}} |
}} |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Zdrowie publiczne]] |
[[Kategoria:Zdrowie publiczne]] |
||
Wersja z 22:59, 19 gru 2014
Globalne obciążenie chorobami (z ang. Global Burden of Disease, GBD) – jest próbą sprecyzowania rozmiaru utraty zdrowia z powodu chorób, urazów i czynników zagrożenia według wieku, płci, w rozmieszczeniu w przestrzeni i w czasie. Jest kompleksową miarą stanu zdrowia obejmującą analizę umieralności, niepełnosprawności i czynników zagrażających zdrowiu[1][2][3].
Historia
Pierwsze ogólnoświatowe badanie obciążenia zdrowotnego zostało przeprowadzone przez grupę setek ekspertów z całego świata z uczestnictwem Światowej Organizacji Zdrowia, Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harwarda, Instytutu Miar Zdrowia i Ewaluacji[4] i Banku Światowego. W badaniu wykorzystano nową miarę zdrowia, wskaźnik DALY. Wyniki tego badania zostały opublikowane w raporcie Banku Światowego 1993 roku pt. Inwestowanie w zdrowie[5].
brak danych | mniej niż 250 | 250-500 | 500-1000 | 1000-2000 |
2000-3000 | 3000-4000 | 4000-5000 | 5000-6250 | 6250-12500 |
12500-25000 | 25000-50000 | więcej niż 50000 |
Cel
- Systematyczne wykorzystanie w ocenie stanu zdrowia danych o chorobowości i niepełnosprawności oraz o ilości lat utraconych w wyniku przedwczesnego zgonu lub z powodu niepełnosprawności,
- Wykorzystanie obiektywnych metod epidemiologicznych i demograficznych do estymacji i predykcji stanu zdrowia,
- Zastosowanie miary, którą można także wykorzystać do pomiaru efektywności ekonomicznej działań zdrowotnych. Taką miarą jest wskaźnik DALY.
Wyniki
Globalne badania obciążenia zdrowotnego przeprowadzone w 2010 roku objęły 291 głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności i 67 zagrożeń zdrowotnych. Analizę wykonano w rozbiciu na 21 regionów świata i na różne grupy płci i wieku[6]. Analiza obciążenia chorobami za okres 1990-2013 wykazała dalsze zmniejszanie umieralności, przy proporcjonalnym zwiększeniu udziału chorób niezakaźnych i urazów. Inne choroby dla których współczynniki umieralności uległy zwiększeniu, to HIV/AIDS, Rak trzustki i Migotanie przedsionków[7]. Dane dla Europy, włączając Polskę, znajdują się w oddzielnym raporcie przygotowanym przez Instytut Miar Zdrowia i Ewaluacji[2].
Zobacz też
- ↑ Światowa Organizacja Zdrowia: Global Burden of Disease. [dostęp 2014-01-19]. (ang.).
- ↑ a b The Global Burden of Disease: generating evidence, guiding policy.. Institute for Health Metrics and Evaluation, University of Washington, 2013. [dostęp 2014-01-20]. (ang.).
- ↑ Mirosław J. Wysocki, Izabela Sakowska. Miary obciążeń zdrowotno-społecznych - nowe mierniki sytuacji zdrowotnej ludności. „Przegląd Epidemiologiczny”. 59, s. 125-134, 2005.
- ↑ Institute for Health Metrics and Evaluation. [dostęp 2014-01-19].
- ↑ World Bank: World Development Report 1993: Investing in Health. Oxford: 1993. ISBN 0-19-520890-0.
- ↑ Murray CJ, Ezzati M, Flaxman AD, Lim S, Lozano R, Michaud C et al.. GBD 2010: design, definitions, and metrics. „Lancet”. 380 (9859), s. 2063–6, 2013. DOI: 10.1016/S0140-6736(12)61899-6. (ang.).
- ↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death Collaborators (Mohsen Naghavi, Haidong Wang, Rafael Lozano et al.). Global, regional, and national age–sex specifi c all-cause and cause-specifi c mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. „Lancet”. DOI: 10.1016/S0140-6736(14)61682-2. (ang.).