Psychologia pozytywna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
uzupełnienie
uzupełnienie, źródła/przypisy, wikizacja
Linia 30: Linia 30:
=== Płeć ===
=== Płeć ===
Badania naukowe próbujące określić. która płeć jest szczęśliwsza dały sprzeczne wyniki<ref>{{Cytuj|autor=David Leonhardt|tytuł=He’s Happier, She’s Less So|czasopismo=The New York Times|data=2007-09-26|data dostępu=2016-12-03|issn=0362-4331|url=http://www.nytimes.com/2007/09/26/business/26leonhardt.html}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=Carol Graham, Soumya Chattopadhyay|tytuł=Gender and well-being around the world|czasopismo=International Journal of Happiness and Development|data dostępu=2016-12-03|wydanie=2|doi=10.1504/ijhd.2013.055648|url=http://www.inderscience.com/link.php?id=55648}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Is There a Happiness Gender Gap?|czasopismo=Greater Good|data dostępu=2016-12-03|url=http://greatergood.berkeley.edu/article/item/is_there_a_happiness_gender_gap}}</ref>. Przez ostatnie 33 lata zaobserwowano znaczny spadek poczucia szczęścia u kobiet, który skłonił badaczy do przekonania, że mężczyźni są generalnie szczęśliwsi niż kobiety<ref>{{Cytuj|autor=Betsey Stevenson, Justin Wolfers|tytuł=The Paradox of Declining Female Happiness|doi=10.3386/w14969|url=http://www.nber.org/papers/w14969.pdf}}</ref>. Ta obserwacja częściowo może to być spowodowana różnicami pomiędzy mężczyznami a kobietami w definiowaniu szczęścia. Kobiety statystycznie utożsamiają ze szczęściem poczucie własnej wartości, bliskość w związkach i religię; natomiast mężczyźni za najważniejsze składowe szczęścia uważają poczucie własnej wartości, aktywny wypoczynek i kontrolę psychologiczną<ref>{{Cytuj|autor=Anne Reid|tytuł=Gender and Sources of Subjective Well-Being|czasopismo=Sex Roles|data dostępu=2016-12-03|issn=0360-0025|wydanie=11-12|s=617–629|doi=10.1007/s11199-004-0714-1|url=http://link.springer.com/article/10.1007/s11199-004-0714-1|język=en}}</ref>. Zaobserwowano także różnice związane z wiekiem: we wcześniejszym okresie życia kobiety częściej osiągają swoje cele (cele materialne oraz aspiracje dotyczące życia rodzinnego), co powoduje ich większą satysfakcję życiową i generalne poczucie szczęścia; mężczyźni wykazują tendencję do osiągania swoich celów w późniejszym okresie życia, co sprawia że są bardziej zadowoleni ze swojego życia rodzinnego i sytuacji finansowej i powoduje, że są generalnie szczęśliwsi niż kobiety<ref>{{Cytuj|autor=Anke C. Plagnol, Richard A. Easterlin|tytuł=Aspirations, Attainments, and Satisfaction: Life Cycle Differences Between American Women and Men|czasopismo=Journal of Happiness Studies|data=2008-07-11|data dostępu=2016-12-03|issn=1389-4978|wydanie=4|s=601–619|doi=10.1007/s10902-008-9106-5|url=http://link.springer.com/article/10.1007/s10902-008-9106-5|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=https://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080729133605.htm|czasopismo=www.sciencedaily.com|data dostępu=2016-12-03|opublikowany=www.sciencedaily.com|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080729133605.htm}}</ref>.
Badania naukowe próbujące określić. która płeć jest szczęśliwsza dały sprzeczne wyniki<ref>{{Cytuj|autor=David Leonhardt|tytuł=He’s Happier, She’s Less So|czasopismo=The New York Times|data=2007-09-26|data dostępu=2016-12-03|issn=0362-4331|url=http://www.nytimes.com/2007/09/26/business/26leonhardt.html}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=Carol Graham, Soumya Chattopadhyay|tytuł=Gender and well-being around the world|czasopismo=International Journal of Happiness and Development|data dostępu=2016-12-03|wydanie=2|doi=10.1504/ijhd.2013.055648|url=http://www.inderscience.com/link.php?id=55648}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Is There a Happiness Gender Gap?|czasopismo=Greater Good|data dostępu=2016-12-03|url=http://greatergood.berkeley.edu/article/item/is_there_a_happiness_gender_gap}}</ref>. Przez ostatnie 33 lata zaobserwowano znaczny spadek poczucia szczęścia u kobiet, który skłonił badaczy do przekonania, że mężczyźni są generalnie szczęśliwsi niż kobiety<ref>{{Cytuj|autor=Betsey Stevenson, Justin Wolfers|tytuł=The Paradox of Declining Female Happiness|doi=10.3386/w14969|url=http://www.nber.org/papers/w14969.pdf}}</ref>. Ta obserwacja częściowo może to być spowodowana różnicami pomiędzy mężczyznami a kobietami w definiowaniu szczęścia. Kobiety statystycznie utożsamiają ze szczęściem poczucie własnej wartości, bliskość w związkach i religię; natomiast mężczyźni za najważniejsze składowe szczęścia uważają poczucie własnej wartości, aktywny wypoczynek i kontrolę psychologiczną<ref>{{Cytuj|autor=Anne Reid|tytuł=Gender and Sources of Subjective Well-Being|czasopismo=Sex Roles|data dostępu=2016-12-03|issn=0360-0025|wydanie=11-12|s=617–629|doi=10.1007/s11199-004-0714-1|url=http://link.springer.com/article/10.1007/s11199-004-0714-1|język=en}}</ref>. Zaobserwowano także różnice związane z wiekiem: we wcześniejszym okresie życia kobiety częściej osiągają swoje cele (cele materialne oraz aspiracje dotyczące życia rodzinnego), co powoduje ich większą satysfakcję życiową i generalne poczucie szczęścia; mężczyźni wykazują tendencję do osiągania swoich celów w późniejszym okresie życia, co sprawia że są bardziej zadowoleni ze swojego życia rodzinnego i sytuacji finansowej i powoduje, że są generalnie szczęśliwsi niż kobiety<ref>{{Cytuj|autor=Anke C. Plagnol, Richard A. Easterlin|tytuł=Aspirations, Attainments, and Satisfaction: Life Cycle Differences Between American Women and Men|czasopismo=Journal of Happiness Studies|data=2008-07-11|data dostępu=2016-12-03|issn=1389-4978|wydanie=4|s=601–619|doi=10.1007/s10902-008-9106-5|url=http://link.springer.com/article/10.1007/s10902-008-9106-5|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=https://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080729133605.htm|czasopismo=www.sciencedaily.com|data dostępu=2016-12-03|opublikowany=www.sciencedaily.com|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080729133605.htm}}</ref>.

=== Zdrowie i dieta ===
Pozytywny stan emocjonalny ma korzystny wpływ na długość życia wśród ludzi zdrowych i chorych: nawet wśród ludzi cechujących się podobnymi nawykami dotyczącymi palenia tytoniu, picia alkoholu, ćwiczeń fizycznych i snu; szczęśliwsi ludzie żyją dłużej<ref>{{Cytuj|autor=Yoichi Chida, Andrew Steptoe|tytuł=Positive Psychological Well-Being and Mortality: A Quantitative Review of Prospective Observational Studies|czasopismo=Psychosomatic Medicine|data dostępu=2016-12-03|wydanie=7|s=741–756|doi=10.1097/psy.0b013e31818105ba|url=http://content.wkhealth.com/linkback/openurl?sid=WKPTLP:landingpage&an=00006842-200809000-00001}}</ref>. Badania wskazują, że pozytywne emocje są związane ze zwiększoną odpornością na [[Przeziębienie|przeziębienia]] i [[Grypa|grypę]]<ref>{{Cytuj|autor=Sheldon Cohen, William J. Doyle, Ronald B. Turner, Cuneyt M. Alper, David P. Skoner|tytuł=Emotional Style and Susceptibility to the Common Cold|czasopismo=Psychosomatic Medicine|data dostępu=2016-12-03|wydanie=4|s=652–657|doi=10.1097/01.psy.0000077508.57784.da|url=http://content.wkhealth.com/linkback/openurl?sid=WKPTLP:landingpage&an=00006842-200307000-00025}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=Sheldon Cohen, Cuneyt M. Alper, William J. Doyle, John J. Treanor, Ronald B. Turner|tytuł=Positive Emotional Style Predicts Resistance to Illness After Experimental Exposure to Rhinovirus or Influenza A Virus|czasopismo=Psychosomatic Medicine|data dostępu=2016-12-03|wydanie=6|s=809–815|doi=10.1097/01.psy.0000245867.92364.3c|url=http://content.wkhealth.com/linkback/openurl?sid=WKPTLP:landingpage&an=00006842-200611000-00001}}</ref>.

Istnieje co raz więcej dowodów naukowych wskazujących na to, że dieta bogata w warzywa i owoce jest związana ze zwiększonym uczuciem szczęścia, satysfakcji życiowej i pozytywnym nastrojem. Efektu tego nie można całkowicie wytłumaczyć zmiennymi demograficznymi i związanymi ze zdrowiem powiązanymi ze statusem społecznoekonomicznym, wykonywaniem ćwiczeń fizycznych, paleniem tytoniu i [[Wskaźnik masy ciała|wskaźnikiem BMI]]; sugerując zależność przyczynowo-skutkową<ref>{{Cytuj|autor=Tamlin S. Conner, Kate L. Brookie, Aimee C. Richardson, Maria A. Polak|tytuł=On carrots and curiosity: Eating fruit and vegetables is associated with greater flourishing in daily life|czasopismo=British Journal of Health Psychology|data=2015-05-01|data dostępu=2016-12-03|issn=2044-8287|wydanie=2|s=413–427|doi=10.1111/bjhp.12113|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjhp.12113/abstract|język=en}}</ref>. Dalsze badania wskazują, że spożycie owoców i warzyw prognozowało poprawę nastroju w następnym dniu. W dniach w których ludzie zjadali więcej owoców i warzyw twierdzili, że są spokojniejsi, szczęśliwsi i mają więcej energii niż zwykle; czuli się także bardziej pozytywnie w dniu następnym<ref>{{Cytuj|autor=Bonnie A. White, Caroline C. Horwath, Tamlin S. Conner|tytuł=Many apples a day keep the blues away – Daily experiences of negative and positive affect and food consumption in young adults|czasopismo=British Journal of Health Psychology|data=2013-11-01|data dostępu=2016-12-03|issn=2044-8287|wydanie=4|s=782–798|doi=10.1111/bjhp.12021|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjhp.12021/abstract|język=en}}</ref>. Wyniki te zostały potwierdzone w badaniach przeprowadzonych w wielu częściach świata (USA<ref>{{Cytuj|autor=Julia K. Boehm, David R. Williams, Eric B. Rimm, Carol Ryff, Laura D. Kubzansky|tytuł=Association Between Optimism and Serum Antioxidants in the Midlife in the United States Study|czasopismo=Psychosomatic Medicine|data dostępu=2016-12-03|wydanie=1|s=2–10|doi=10.1097/psy.0b013e31827c08a9|url=http://content.wkhealth.com/linkback/openurl?sid=WKPTLP:landingpage&an=00006842-201301000-00002}}</ref>, Korea Południowa<ref>{{Cytuj|autor=Su Yeon Kye, Keeho Park|tytuł=Health-related determinants of happiness in Korean adults|czasopismo=International Journal of Public Health|data=2014-07-18|data dostępu=2016-12-03|issn=1661-8556|wydanie=5|s=731–738|doi=10.1007/s00038-014-0588-0|url=http://link.springer.com/article/10.1007/s00038-014-0588-0|język=en}}</ref>, Chile<ref>{{Cytuj|autor=José A. Piqueras, Walter Kuhne, Pablo Vera-Villarroel, Annemieke van Straten, Pim Cuijpers|tytuł=Happiness and health behaviours in Chilean college students: A cross-sectional survey|czasopismo=BMC Public Health|data=2011-01-01|data dostępu=2016-12-03|issn=1471-2458|wydanie=11|s=443|doi=10.1186/1471-2458-11-443|pmid=21649907|pmc=3125376|url=http://dx.doi.org/10.1186/1471-2458-11-443}}</ref>, Iran<ref>{{Cytuj|autor=M. Fararouei, I.J. Brown, M. Akbartabar Toori, R. Estakhrian Haghighi, J. Jafari|tytuł=Happiness and health behaviour in Iranian adolescent girls|czasopismo=Journal of Adolescence|data dostępu=2016-12-03|wydanie=6|s=1187–1192|doi=10.1016/j.adolescence.2013.09.006|url=http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0140197113001383}}</ref>) - ludzie spożywający większe ilości warzyw i owoców przejawiają większe prawdopodobieństwo, że będą "bardzo szczęśliwi". Psychologowie uważają, że może to mieć związek z ochronnym działaniem takiej diety przeciwko chronicznym chorobom oraz dostarczaniem większej ilości składników odżywczych ważnych dla psychologicznego zdrowia<ref>{{Cytuj|autor=Ciara Rooney, Michelle C. McKinley, Jayne V. Woodside|tytuł=The potential role of fruit and vegetables in aspects of psychological well-being: a review of the literature and future directions|czasopismo=Proceedings of the Nutrition Society|data=2013-11-01|data dostępu=2016-12-03|issn=0029-6651|wydanie=4|s=420–432|doi=10.1017/S0029665113003388|url=https://www.cambridge.org/core/journals/proceedings-of-the-nutrition-society/article/the-potential-role-of-fruit-and-vegetables-in-aspects-of-psychological-well-being-a-review-of-the-literature-and-future-directions/FF1D87DFD169C3C8EE6423B798834E9E}}</ref>.


{{Przypisy|przypisy=
{{Przypisy|przypisy=

Wersja z 22:24, 3 gru 2016

Szablon:W tłumaczeniu

Psychologia pozytywna – dziedzina psychologii zajmująca się podłożem dobrego samopoczucia i szczęścia (zob. dobrostan subiektywny), a także męstwem oraz cnotami ludzkimi.

Nauki psychologiczne poświęcały tradycyjnie wiele uwagi na badanie negatywnych i patologicznych aspektów życia człowieka (lęki, stres, depresja, itp.), pozostawiając na marginesie badanie aspektów pozytywnych, jak kreatywność, inteligencja emocjonalna, humor, mądrość, szczęście. Ostatecznym impulsem dla powstania dziedziny zwanej psychologią pozytywną były prace prof. Martina Seligmana z University of Pennsylvania[1][2], byłego przewodniczącego Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologów.

Źródłem inspiracji dla psychologii pozytywnej są:

Nowoczesna psychologia pozytywna różni się od swych historycznych poprzedników tym, że stosuje metodę naukową, a więc jej odkrycia są naukowo weryfikowalne.

Popularność

Jest to jedna z najszybciej rozwijających się obecnie dziedzin psychologii. Dostępne są liczne czasopisma ("Journal of Positive Psychology", Journal of Happiness Studies") czy witryny internetowe, gdzie można dokonać pomiaru szczęścia (happiness IQ) za pomocą różnych skal badawczych. Powstają towarzystwa szczęśliwych ludzi[3].

Główne obszary badań

Temat szczęścia i możliwość jego naukowego opisu zyskuje na popularności tematem dyskusji publicznej, zwłaszcza w kulturze zachodu. Podjęto wiele badań naukowych mających na celu określenie w sposób ścisły czynniki mające wpływ na poczucie szczęścia.

Wiek

Kryzys wieku średniego jest okresem w życiu człowieka w którym obserwuje się spadek satysfakcji życiowej w porównaniu do innych okresów życia człowieka. Badania wskazują na to, że ludzie generalnie stają się z wiekiem co raz szczęśliwsi, za wyjątkiem okresu pomiędzy 40 a 50 rokiem życia, który jest okresem w którym może pojawić się kryzys samopoczucia. Ludzie w wieku 20-tu lat oraz 70-ciu są statystycznie szczęśliwsi, niż w okresie wieku średniego. Stopień satysfakcji życiowej charakteryzuje kilka zmiennych w czasie, np: uczucie stresu i złości cechuje tendencja spadkowa powyżej 20-tego roku życia, niepokój zaczyna się zmniejszać po 50-tym roku życia, a radość powoli zmniejsza się w okresie dorosłości i zacząć rosnąć po 50-tym roku życia[4][5][6]. Dobre samopoczucie w zaawansowanym wieku jest bardziej prawdopodobnie związane z czynnikami zewnętrznymi, wliczając w to świadomość bliskości śmierci[7][8], spadek sprawności fizycznej i pogarszające się zdrowie[9].

W środowiskach naukowych toczy się debata czy założenia, że szacowanie zmian w samopoczuciu zachodzących z wiekiem na podstawie analizy pojedynczej populacji wiernie odzwierciedla doświadczenia ludzi starszych. Wykorzystanie modelowania metodą growth mixture (GMM) pozwoliło badaczom na wyodrębnienie jednorodnych grup jednostek, które są do siebie podobne w większym stopniu niż ogół populacji[10]. Wspomniane wyniki są efektem dziesięcioleci badań, podczas których wykluczono możliwość, że zaobserwowane statystyczne pogorszenie się satysfakcji życiowej w wieku średnim mogło być wynikiem unikalnych doświadczeń badanej grupy, jak np. wojna. Badania wzięły pod uwagę także takie czynniki jak: zarobki, status zatrudnienia i rodzicielstwo (jako przeciwieństwo bezdzietności), w celu wyizolowania wpływu jaki wywiera postępujący wiek badanych; co potwierdziło wpływ wieku na poczucie szczęścia.

Możliwymi wytłumaczeniami zaproponowanymi przez psychologów mogą być: zwiększona świadomość samego siebie i swoich preferencji; zdolność do kontrolowania swoich pragnień i bardziej realistyczne oczekiwania (nierealistyczne oczekiwania wykazują tendencję do powodowania uczucia nieszczęścia); świadomość zbliżającej się śmierci motywująca ludzi do aktywniejszej realizacji swoich celów; większe umiejętności społeczne, których rozwijanie może zająć lata, jak np. zdolność wybaczania (umiejętność wybaczania jest związana z większym stopniem odczuwanej satysfakcji życiowej); czy nadreprezentacja szczęśliwych ludzi w podeszłym wieku, ze względu na ich dłuższe życie. Niewykluczone, że na zmiany poczucia szczęścia w trakcie życia mogą mieć wpływ również zmiany zmiany chemiczne związane z wiekiem[5][6][11].

Inne badania naukowe wskazują, że starsi ludzie zgłaszają więcej problemów ze zdrowiem, ale mniej problemów w ogóle. Natomiast ludzie młodzi zgłaszają częściej uczucia złości, niepokoju, przygnębienia, problemy finansowe, kłopoty w związkach i stress związany z pracą. Naukowcy sugerują, że depresja u ludzi starszych jest często wywołana pasywnością oraz brakiem aktywności i rekomendują, aby osoby starsze kontynuowały aktywności, które sprawiają im przyjemność także w podeszłym wieku[12]. Model ograniczenia aktywności afektu depresyjnego sugeruje, że stresor, który zaburza tradycyjne aktywności codziennego życia może prowadzić do spadku poziomu zdrowia psychicznego. Ludzie starsi są narażeni na ograniczenia aktywności ze względu na zmniejszającą się z wiekiem sprawność psychofizyczną. Zwiększenie liczby zaplanowanych codziennych aktywności oraz wsparcie innych ludzi może zmniejszyć wpływ czynników odpowiedzialnych za rozwój depresji[13].

Płeć

Badania naukowe próbujące określić. która płeć jest szczęśliwsza dały sprzeczne wyniki[14][15][16]. Przez ostatnie 33 lata zaobserwowano znaczny spadek poczucia szczęścia u kobiet, który skłonił badaczy do przekonania, że mężczyźni są generalnie szczęśliwsi niż kobiety[17]. Ta obserwacja częściowo może to być spowodowana różnicami pomiędzy mężczyznami a kobietami w definiowaniu szczęścia. Kobiety statystycznie utożsamiają ze szczęściem poczucie własnej wartości, bliskość w związkach i religię; natomiast mężczyźni za najważniejsze składowe szczęścia uważają poczucie własnej wartości, aktywny wypoczynek i kontrolę psychologiczną[18]. Zaobserwowano także różnice związane z wiekiem: we wcześniejszym okresie życia kobiety częściej osiągają swoje cele (cele materialne oraz aspiracje dotyczące życia rodzinnego), co powoduje ich większą satysfakcję życiową i generalne poczucie szczęścia; mężczyźni wykazują tendencję do osiągania swoich celów w późniejszym okresie życia, co sprawia że są bardziej zadowoleni ze swojego życia rodzinnego i sytuacji finansowej i powoduje, że są generalnie szczęśliwsi niż kobiety[19][20].

Zdrowie i dieta

Pozytywny stan emocjonalny ma korzystny wpływ na długość życia wśród ludzi zdrowych i chorych: nawet wśród ludzi cechujących się podobnymi nawykami dotyczącymi palenia tytoniu, picia alkoholu, ćwiczeń fizycznych i snu; szczęśliwsi ludzie żyją dłużej[21]. Badania wskazują, że pozytywne emocje są związane ze zwiększoną odpornością na przeziębienia i grypę[22][23].

Istnieje co raz więcej dowodów naukowych wskazujących na to, że dieta bogata w warzywa i owoce jest związana ze zwiększonym uczuciem szczęścia, satysfakcji życiowej i pozytywnym nastrojem. Efektu tego nie można całkowicie wytłumaczyć zmiennymi demograficznymi i związanymi ze zdrowiem powiązanymi ze statusem społecznoekonomicznym, wykonywaniem ćwiczeń fizycznych, paleniem tytoniu i wskaźnikiem BMI; sugerując zależność przyczynowo-skutkową[24]. Dalsze badania wskazują, że spożycie owoców i warzyw prognozowało poprawę nastroju w następnym dniu. W dniach w których ludzie zjadali więcej owoców i warzyw twierdzili, że są spokojniejsi, szczęśliwsi i mają więcej energii niż zwykle; czuli się także bardziej pozytywnie w dniu następnym[25]. Wyniki te zostały potwierdzone w badaniach przeprowadzonych w wielu częściach świata (USA[26], Korea Południowa[27], Chile[28], Iran[29]) - ludzie spożywający większe ilości warzyw i owoców przejawiają większe prawdopodobieństwo, że będą "bardzo szczęśliwi". Psychologowie uważają, że może to mieć związek z ochronnym działaniem takiej diety przeciwko chronicznym chorobom oraz dostarczaniem większej ilości składników odżywczych ważnych dla psychologicznego zdrowia[30].

  1. ↑ Martin E.P. Seligman, Mihaly Csikszentmihalyi. Positive Psychology - An Introduction. „American Psychologist”. 55 (1), s. 5-14, 2000. DOI: 10.1037//0003-066X.55.1.5. [dostęp 2016-09-14]. (ang.). 
  2. ↑ Martin E.P. Seligman, Tracy A. Steen, Nansook Park, Christopher Peterson. Positive Psychology Progress - Empirical Validation of Interventions. „American Psychologist”. 60 (5), s. 410–421, 2005. DOI: 10.1037/0003-066X.60.5.410. [dostęp 2016-09-14]. (ang.). 
  3. ↑ Secret Society of Happy People. [w:] Strona internetowa stowarzyszenia [on-line]. [dostęp 2016-01-03]. (ang.).
  4. ↑ The New Science of Happiness - TIME [online], 6 lipca 2007 [dostęp 2016-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2007-07-06].
  5. ↑ a b Nicholas Bakalar, Happiness May Come With Age, Study Says, „The New York Times”, 31 maja 2010, ISSN 0362-4331 [dostęp 2016-12-03].
  6. ↑ a b Alok Jha, t, Happiness is being young or old, but middle age is misery, „The Guardian”, 29 stycznia 2008, ISSN 0261-3077 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  7. ↑ Denis Gerstorf i inni, Life satisfaction shows terminal decline in old age: Longitudinal evidence from the German Socio-Economic Panel Study (SOEP)., „Developmental Psychology”, 4, s. 1148–1159, DOI: 10.1037/0012-1649.44.4.1148, PMID: 18605841, PMCID: PMC3551350 [dostęp 2016-12-03].
  8. ↑ Denis Gerstorf i inni, Decline in life satisfaction in old age: Longitudinal evidence for links to distance-to-death., „Psychology and Aging”, 1, s. 154–168, DOI: 10.1037/0882-7974.23.1.154, PMID: 18361663, PMCID: PMC3482430 [dostęp 2016-12-03].
  9. ↑ Richard A. Burns i inni, Trajectories of terminal decline in the well-being of older women: The DYNOPTA project., „Psychology and Aging”, 1, s. 44–56, DOI: 10.1037/a0035370 [dostęp 2016-12-03].
  10. ↑ R.A. Burns i inni, The utility of estimating population-level trajectories of terminal wellbeing decline within a growth mixture modelling framework, „Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology”, 3, 2014, s. 479–487, DOI: 10.1007/s00127-014-0948-3, ISSN 0933-7954 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  11. ↑ The U-bend of life, „The Economist”, 16 grudnia 2010, ISSN 0013-0613 [dostęp 2016-12-03].
  12. ↑ Shankar Vedantam, Older Americans May Be Happier Than Younger Ones, „The Washington Post”, 14 lipca 2008, ISSN 0190-8286 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  13. ↑ Lopez, S. J., Snyder, C. R. "The Oxford Handbook of Positive Psychology". Oxford University Press, 2009. s. 167.
  14. ↑ David Leonhardt, He’s Happier, She’s Less So, „The New York Times”, 26 września 2007, ISSN 0362-4331 [dostęp 2016-12-03].
  15. ↑ Carol Graham, Soumya Chattopadhyay, Gender and well-being around the world, „International Journal of Happiness and Development”, 2, DOI: 10.1504/ijhd.2013.055648 [dostęp 2016-12-03].
  16. ↑ Is There a Happiness Gender Gap?, „Greater Good” [dostęp 2016-12-03].
  17. ↑ Betsey Stevenson, Justin Wolfers, The Paradox of Declining Female Happiness, DOI: 10.3386/w14969.
  18. ↑ Anne Reid, Gender and Sources of Subjective Well-Being, „Sex Roles”, 11-12, s. 617–629, DOI: 10.1007/s11199-004-0714-1, ISSN 0360-0025 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  19. ↑ Anke C. Plagnol, Richard A. Easterlin, Aspirations, Attainments, and Satisfaction: Life Cycle Differences Between American Women and Men, „Journal of Happiness Studies”, 4, 2008, s. 601–619, DOI: 10.1007/s10902-008-9106-5, ISSN 1389-4978 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  20. ↑ https://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080729133605.htm, www.sciencedaily.com [dostęp 2016-12-03].
  21. ↑ Yoichi Chida, Andrew Steptoe, Positive Psychological Well-Being and Mortality: A Quantitative Review of Prospective Observational Studies, „Psychosomatic Medicine”, 7, s. 741–756, DOI: 10.1097/psy.0b013e31818105ba [dostęp 2016-12-03].
  22. ↑ Sheldon Cohen i inni, Emotional Style and Susceptibility to the Common Cold, „Psychosomatic Medicine”, 4, s. 652–657, DOI: 10.1097/01.psy.0000077508.57784.da [dostęp 2016-12-03].
  23. ↑ Sheldon Cohen i inni, Positive Emotional Style Predicts Resistance to Illness After Experimental Exposure to Rhinovirus or Influenza A Virus, „Psychosomatic Medicine”, 6, s. 809–815, DOI: 10.1097/01.psy.0000245867.92364.3c [dostęp 2016-12-03].
  24. ↑ Tamlin S. Conner i inni, On carrots and curiosity: Eating fruit and vegetables is associated with greater flourishing in daily life, „British Journal of Health Psychology”, 2, 2015, s. 413–427, DOI: 10.1111/bjhp.12113, ISSN 2044-8287 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  25. ↑ Bonnie A. White, Caroline C. Horwath, Tamlin S. Conner, Many apples a day keep the blues away – Daily experiences of negative and positive affect and food consumption in young adults, „British Journal of Health Psychology”, 4, 2013, s. 782–798, DOI: 10.1111/bjhp.12021, ISSN 2044-8287 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  26. ↑ Julia K. Boehm i inni, Association Between Optimism and Serum Antioxidants in the Midlife in the United States Study, „Psychosomatic Medicine”, 1, s. 2–10, DOI: 10.1097/psy.0b013e31827c08a9 [dostęp 2016-12-03].
  27. ↑ Su Yeon Kye, Keeho Park, Health-related determinants of happiness in Korean adults, „International Journal of Public Health”, 5, 2014, s. 731–738, DOI: 10.1007/s00038-014-0588-0, ISSN 1661-8556 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
  28. ↑ José A. Piqueras i inni, Happiness and health behaviours in Chilean college students: A cross-sectional survey, „BMC Public Health”, 11, 2011, s. 443, DOI: 10.1186/1471-2458-11-443, ISSN 1471-2458, PMID: 21649907, PMCID: PMC3125376 [dostęp 2016-12-03].
  29. ↑ M. Fararouei i inni, Happiness and health behaviour in Iranian adolescent girls, „Journal of Adolescence”, 6, s. 1187–1192, DOI: 10.1016/j.adolescence.2013.09.006 [dostęp 2016-12-03].
  30. ↑ Ciara Rooney, Michelle C. McKinley, Jayne V. Woodside, The potential role of fruit and vegetables in aspects of psychological well-being: a review of the literature and future directions, „Proceedings of the Nutrition Society”, 4, 2013, s. 420–432, DOI: 10.1017/S0029665113003388, ISSN 0029-6651 [dostęp 2016-12-03].
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

Bożena Gulla, Kinga Tucholska, "Psychologia pozytywna: Cele naukowo-badawcze i aplikacyjne oraz sposoby ich realizacji". Instytut Psychologii Stosowanej UJ w Krakowie. Wyd. KUL 2007.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Psychologia_pozytywna&oldid=47744564”