Księżycowe jaskinie lawowe: Różnice pomiędzy wersjami
Tłumaczenie |
(Brak różnic)
|
Wersja z 02:48, 8 mar 2020
Księżycowe jaskinie lawowe to tunele na Księżycu, które, jak się uważa, powstały podczas przepływów lawy bazaltowej. Gdy powierzchnia jaskini stygnie, lawa tworzy utwardzoną pokrywkę, w której następuje ciągły przepływ lawy w podłużnych kanałach pod powierzchnią. Gdy strumień lawy słabnie, tunel może się osuszyć, tworząc pustą przestrzeń. Kanały powstają na powierzchniach o nachyleniu w zakresie od 0,4 ° do 6,5 °[1]. Księżycowe rury lawowe mogą mieć szerokość nawet 500 m (1640,42 ft) zanim staną się niestabilne i zapadną się pod wpływem grawitacji. Jednak stabilne jaskinie mogą być nadal zniszczone przez zdarzenia sejsmiczne lub meteory[2].
Istnienie kanału lawowego jest czasem ujawniane przez obecność „świetlika”, miejsca, w którym zapadł się dach tuby, pozostawiając okrągły otwór, który może być obserwowany przez orbitery księżycowe[3][4].
Dowody obserwacyjne
Obszar z lawą i wąwozami to region Marius Hills[1]. W 2008 r. Japoński statek kosmiczny Kaguya odkrył otwór w lawie w tym obszarze[5]. Świetlik został sfotografowany bardziej szczegółowo w 2011 r. Przez Lunar Reconnaissance Orbiter, pokazując zarówno 65-metrowy szyb, jak i podłogę jaskini około 36 metrów poniżej[4][6]. Hadley Rille mógł być częściowo zadaszonym kanałem lawowym, którego niektóre części się zawaliły[7]. W Mare Serenitatis mogą znajdować się również jaskinie lawowe[8][9][10][11].
Lunar Reconnaissance Orbiter zobrazował ponad 200 dołków, które wyglądają, na świetliki w pustych przestrzeniach lub jaskiniach, o średnicy od około 5 m (16 stóp) do ponad 900 m (3000 stóp)[12], chociaż niektóre z nich mogą być śladami po przepływie lawy a nie świetlikami wulkanicznymi[13].
Orbiter Chandrayaan-1 zobrazował księżycową rillę, utworzoną przez starożytny księżycowy przepływ lawy, z niezawalonym segmentem wskazującym prawdopodobną obecność jaskini lawowej w pobliżu równika księżycowego, mierzącą około 2 km (1,24 mi) długości i 360 m (1181,1 ft) szerokości[14][15].
Obserwacje grawitometryczne statku kosmicznego GRAIL sugerują obecność księżycowych kanałów lawowych o szerokości ponad 1 km. Zakładając stosunek szerokości do wysokości 3: 1, taka konstrukcja może pozostać stabilna przy suficie, którego grubość wynosi 2 m[16]. Jaskinie lawowe przynajmniej 500 m pod ziemią mogą teoretycznie pozostawać stabilne przy szerokości do 5 km[16].
Proponowana eksploracja
Kilka grup zaproponowało misje robotów w celu zbadania księżycowych i marsjańskich kanałów lawowych[3][17].
Misja „ Moon Diver ” prowadzona przez Laurę Kerber proponuje wysłanie dwukołowego łazika AXEL extreme-terrain rover, opracowanego przez NASA-JPL, do dołu księżycowego w celu zbadania historii księżycowego morza i erupcji bazaltu powodziowego[18] [19].
Tereny dla siedlisk ludzkich
Kanały lawy księżycowej mogą potencjalnie służyć jako osłony dla siedlisk ludzkich[5][8]. Tunele większe niż 300 m (984,25 ft) średnicy mogą istnieć, leżąc poniżej 40 m (131,23 ft) bazaltu lub więcej o stabilnej temperaturze −20 ° C (−4 ° F)[20]. Te naturalne tunele zapewniają ochronę przed promieniowaniem kosmicznym, promieniowaniem słonecznym, meteorytami, mikrometeorytami i odłamkami powstałymi przy ich uderzeniach. Są one chronione przed zmianami temperatury na powierzchni Księżyca, co zapewniłoby mieszkańcom stabilne środowisko[21]. Jaskinie lawowe na księżycu zwykle znajdują się wzdłuż granic między morzami a regionami górskimi. Zapewniły by, więc łatwy dostęp do wzniesionych regionów w celu komunikacji, bazaltowych równin dla miejsc lądowania i zbiorów regolitu do zbierania oraz podziemnych zasobów mineralnych[22].
Zobacz też
Bibliografia
- ↑ a b Ronald Greeley , Lava Tubes and Channels in the Lunar Marius Hills, „Moon”, 3 (3), 1971, s. 289–314, DOI: 10.1007/BF00561842, ISSN 0165-0807 [dostęp 2020-03-07] (ang.).
- ↑ D.P. Cruikshank , C.A. Wood , Lunar Rilles and Hawaiian Volcanic Features: Possible Analogues, „Moon”, 3 (4), 1972, s. 412–447, DOI: 10.1007/BF00562463, ISSN 0165-0807 [dostęp 2020-03-07] (ang.).
- ↑ a b First underground cave photographed on the moon (Wired UK) [online], web.archive.org, 10 lutego 2011 [dostęp 2020-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-10] .
- ↑ a b https://www.hou.usra.edu/meetings/leag2014/pdf/3065.pdf .
- ↑ a b https://www.nationalgeographic.com/news/2009/10/091026-moon-skylight-lunar-base/ .
- ↑ Catalog Page for PIA12954 [online], photojournal.jpl.nasa.gov [dostęp 2020-03-07] .
- ↑ Ronald Greeley , Lunar Hadley Rille: Considerations of Its Origin, „Sci”, 172 (3984), 1971, s. 722–725, DOI: 10.1126/science.172.3984.722, ISSN 0036-8075 [dostęp 2020-03-07] (ang.).
- ↑ a b Cassandra R. Coombs , B. Ray Hawke , A Search for Intact Lava Tubes on the Moon: Possible Lunar Base Habitats, „lbsa”, wrzesień 1992, s. 219 [dostęp 2020-03-07] (ang.).
- ↑ http://articles.nydailynews.com/2010-01-04/news/17943312_1_lava-lunar-surface-moon .
- ↑ Spelunking the lunar landscape [online], Discover Magazine [dostęp 2020-03-07] (ang.).
- ↑ Nancy Atkinson , Very Clever! LRO Views Huge Lava Tube Skylight in Mare Ingenii [online], Universe Today, 17 czerwca 2010 [dostęp 2020-03-07] (ang.).
- ↑ Could This Lunar Cave Provide Shelter for a Future Moon Colony? [online], io9 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Robert V. Wagner , Mark S. Robinson , Distribution, formation mechanisms, and significance of lunar pits, „Icarus”, 237, 2014, s. 52–60, DOI: 10.1016/j.icarus.2014.04.002, ISSN 0019-1035 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ https://www.currentscience.ac.in/php/toc.php?vol=100&issue=04 .
- ↑ After water, now Indian scientists find cave on Moon [online], siliconindia [dostęp 2020-03-08] .
- ↑ a b David M. Blair i inni, The structural stability of lunar lava tubes, „Icar”, 282, 2017, s. 47–55, DOI: 10.1016/j.icarus.2016.10.008, ISSN 0019-1035 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Ximenes Samuel W. , Elliott J. O. , Bannova O. , Defining a Mission Architecture and Technologies for Lunar Lava Tube Reconnaissance, „Earth and Space 2012”, Proceedings, s. 344–354, DOI: 10.1061/9780784412190.038 [dostęp 2020-03-08] .
- ↑ Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}. Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr
tytuł=|
). - ↑ {{{tytuł}}} [online] .
- ↑ Cheryl Lynn York i inni, Lunar Lava Tube Sensing, „ntlr”, grudzień 1992, s. 51 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ G. De Angelis i inni, Lunar Lava Tubes Radiation Safety Analysis, „DPS”, 33, listopad 2001, 10.03 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Bryce E. Walden i inni, Utility of Lava Tubes on Other Worlds, „uisr”, styczeń 1998, s. 16 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
[[Kategoria:Ukształtowanie powierzchni Księżyca]]