Przejdź do zawartości

Pierwomszak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
następna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
104 711 edycji
Nowe na DNA
(Brak różnic)

Wersja z 22:27, 2 lut 2021

Pierwomszak
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Podklasa

Dicranidae

Rząd

pierwomszakowce

Rodzina

pierwomszakowate

Rodzaj

pierwomszak

Nazwa systematyczna
{{{nazwa łacińska}}} Bridel
Bryol. Univ. 1: 747. 1827[1]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Pierwomszak[4][5] (Archidium) – rodzaj mchów (prątników) z monotypowej rodziny – pierwomszakowate Archidiaceae z rzędu pierwomszakowce Archidiales[3]. Rodzaj obejmuje ok. 30[6]–38[7] gatunków występujących na wszystkich kontynentach[6]. W Polsce rośnie tylko jeden gatunek – pierwomszak naprzemianlistny A. alternifolium[4]. Rodzaj obejmuje mchy naziemne rosnące w miejscach wilgotnych[5].

Morfologia

Gametofit
Drobne mchy o trwałym, podziemnym splątku[8]. Łodyżki wzniesione, z wyraźną wiązką środkową[6]. Listki wzdłuż łodyżki rosnące drobne, lancetowate. Na szczycie większe listki perychecjalne (otaczające zarodnię) o pochwiastej nasadzie[6].
Sporofit
Sety brak. Zarodnia kulistawa, bez dzióbka, osadzona na okrągławej stopie i otulona pochewką. Wewnątrz brak kolumienki, a worek zarodnikowy rozwija się tylko w dolnej części puszki zarodni, u góry znajduje się przestrzeń powietrzna[5]. Zarodniki, których jest od kilku do 176[6] wysypują się po wypadnięciu stopy z pochewki[5].

Systematyka

Monotypowy rząd pierwomszakowce Archidiales Limpr. należy do podklasy Dicranidae Doweld, klasy prątniki Bryopsida Rothm., podgromady Bryophytina Engler, gromady mchy Bryophyta Schimp.[3] Do rzędu należy jedna rodzina – pierwomszakowate Archidiaceae Schimp. i jeden rodzaj pierwomszak Archidium Brid.[3] W niektórych ujęciach rodzaj, rodzina i rząd wyodrębniane są do własnej podklasy Archidiidae Engl.[4]

Wykaz gatunków[7][4]

Przypisy

  1. ↑ a b Archidium. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-02-02].
  2. ↑ Michael A. Ruggiero, Dennis P. Gordon, Thomas M. Orrell, Nicolas Bailly, Thierry Bourgoin, Richard C. Brusca, Thomas Cavalier-Smith, Michael D. Guiry, Paul M. Kirk. A Higher Level Classification of All Living Organisms. „PLOS ONE”. 10(6): e0130114, 2015. DOI: 10.1371/journal.pone.0119248. 
  3. ↑ a b c d B. Goffinet, W.R. Buck, A.J. Shaw: Classification: mosses. University of Connecticut, 2008–. [dostęp 2021-02-02]. (ang.).
  4. ↑ a b c d Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census Catalogue of Polish Mosses. Kraków: Polish Academy of Sciences, Institute of Botany, 2003, s. 18. ISBN 83-85444-84-X.
  5. ↑ a b c d Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. I. Warszawa: PAN, PWN, 1957, s. 111.
  6. ↑ a b c d e A.J.E. Smith: The Moss Flora of Britain and Ireland. Cambridge i in.: Cambridge University Press, 2004, s. 144-145. ISBN 978-0-521-54672-0.
  7. ↑ a b Archidium. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2021-02-02].
  8. ↑ J. Mickiewicz, D. Sobotka: Zarys briologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 106.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pierwomszak&oldid=62231322”