Sorkonos: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
standaryzacja sekcji
Linia 23: Linia 23:
}}
}}


'''Rhynchocyoninae''' – [[takson monotypowy|monotypowa]] [[rodzina (biologia)|podrodzina]] [[ssaki|ssaków]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[ryjkonosowe|ryjkonosowatych]] (Macroscelididae).
'''Rhynchocyoninae''' – [[takson monotypowy|monotypowa]] [[rodzina (biologia)|podrodzina]] [[ssaki|ssaków]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[ryjkonosowe|ryjkonosowatych]] (Macroscelididae). Obejmuje rodzaj sorkonos.


== Budowa ==
== Budowa ==
Długość ciała (bez ogona) 218–318 mm, długość ogona 196–265 mm, długość ucha 25–37 mm, długość tylnej stopy 63–91 mm; masa ciała 320–750 g{{r|Heritage}}.
Sorkonosy są największymi przedstawicielami rodziny ryjkonosowatych{{r|HMW}}. Długość ciała (bez ogona) 218–318 mm, długość ogona 196–265 mm, długość ucha 25–37 mm, długość tylnej stopy 63–91 mm; masa ciała 320–750 g{{r|Heritage}}. Zalicza się tu największy przedstawiciel rzędu [[sorkonos szarolicy]]{{r|Kaufman&13}}, o wymiarach: długość ciała (bez ogona) 297–318 mm, długość ogona 239–262 mm{{r|HMW}} (wedle kreatorów średnio w sumie 56,4 cm{{r|Rathbun&Rovero}}), długość ucha 31–37 mm, długość tylnej stopy 79–88 mm; masa ciała 658–750 g{{r|HMW}} (wedle kreatorów średnio 710 g{{r|Rathbun&Rovero}}).


== Systematyka ==
== Systematyka ==
Linia 52: Linia 52:
# <ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę| autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest | tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World|url = https://www.lynxeds.com/product-category/by-categories/encyclopedias/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world-2/|rok = 2020|wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|część = 1|tytuł części = Monotremata to Rodentia|isbn = 978-84-16728-34-3|strony = 112|język = en}}</ref>
# <ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę| autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest | tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World|url = https://www.lynxeds.com/product-category/by-categories/encyclopedias/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world-2/|rok = 2020|wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|część = 1|tytuł części = Monotremata to Rodentia|isbn = 978-84-16728-34-3|strony = 112|język = en}}</ref>
# <ref name="Heritage">{{Cytuj książkę | autor = R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.)| tytuł = [[Handbook of the Mammals of the World]] | autor r = S. Heritage| rozdział = Family Macroscelididae (Sengis)| część = 8 | tytuł części = Insectivores, Sloths and Colugos| wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | strony = 227–| isbn = 978-84-16728-08-4| rok = 2018 | język = en}}</ref>
# <ref name="Heritage">{{Cytuj książkę | autor = R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.)| tytuł = [[Handbook of the Mammals of the World]] | autor r = S. Heritage| rozdział = Family Macroscelididae (Sengis)| część = 8 | tytuł części = Insectivores, Sloths and Colugos| wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | strony = 227–| isbn = 978-84-16728-08-4| rok = 2018 | język = en}}</ref>
<ref name="Kaufman&13">{{Cytuj | autor = JA Kaufman, GH Turner, PA Holroyd, F Rovero, A Grossman A | tytuł = Brain Volume of the Newly-Discovered Species Rhynchocyon udzungwensis (Mammalia: Afrotheria: Macroscelidea): Implications for Encephalization in Sengis | url = https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0058667 | czasopismo = PLoS One | wolumin = 8 | numer = 3 | data = 2013 | s = e58667 | doi = 10.1371/journal.pone.0058667 | język = en}}</ref>
# <ref name="Wilson&Reeder">{{cytuj stronę|autor = D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.)|url = https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=11200037|tytuł = Genus ''Rhynchocyon'' |opublikowany = Johns Hopkins University Press |praca = Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) |rok = 2005 | data dostępu = 2020-10-30}}</ref>
<ref name="Rathbun&Rovero">{{cytuj |autor = F. Rovero, G.B. Rathbun, A. Perkin, T. Jones, D.O. Ribble, C. Leonard, R.R. Mwakisoma & N.Doggart|tytuł = A new species of giant sengi or elephant-shrew (genusRhynchocyon) highlights the exceptional biodiversity of theUdzungwa Mountains of Tanzania |czasopismo = [[Journal of Zoology]]| wolumin = 274 |numer = 2 |s= 127–128 |data = 2008 |doi = 10.1111/j.1469-7998.2007.00363.x | język = en}}</ref>
<ref name="Wilson&Reeder">{{cytuj stronę|autor = D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.)|url = https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=11200037|tytuł = Genus ''Rhynchocyon'' |opublikowany = Johns Hopkins University Press |praca = Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) |rok = 2005 | data dostępu = 2020-10-30}}</ref>
# <ref name="Palmer">{{cytuj pismo| autor = T.S. Palmer| autor link = Theodore Sherman Palmer|tytuł = Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792356|rok = 1904|czasopismo = North American Fauna |wolumin = 23| strony = 609 |język = en}}</ref>
# <ref name="Palmer">{{cytuj pismo| autor = T.S. Palmer| autor link = Theodore Sherman Palmer|tytuł = Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792356|rok = 1904|czasopismo = North American Fauna |wolumin = 23| strony = 609 |język = en}}</ref>
# <ref name="Carlen&inni">{{cytuj pismo |autor = E.J. Carlen, G.B. Rathbun, E. Olson, Ch.A. Sabuni, W.T.Stanley & J.P. Dumbacher|tytuł = Reconstructing the molecular phylogeny of giant sengis (Macroscelidea; Macroscelididae; Rhynchocyon)|url = |czasopismo = Molecular Phylogenetics and Evolution| wolumin = 113 |strony = 150–160|rok = 2017|doi = 10.1016/j.ympev.2017.05.012|język = en}}</ref>
# <ref name="Carlen&inni">{{cytuj pismo |autor = E.J. Carlen, G.B. Rathbun, E. Olson, Ch.A. Sabuni, W.T.Stanley & J.P. Dumbacher|tytuł = Reconstructing the molecular phylogeny of giant sengis (Macroscelidea; Macroscelididae; Rhynchocyon)|url = |czasopismo = Molecular Phylogenetics and Evolution| wolumin = 113 |strony = 150–160|rok = 2017|doi = 10.1016/j.ympev.2017.05.012|język = en}}</ref>

Wersja z 07:35, 23 wrz 2022

Rhynchocyoninae
Gill, 1827[1]
Ilustracja
Przedstawiciel podrodziny – sorkonos czarno-rdzawy (R. petersi)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

ryjkonosowe

Rodzina

ryjkonosowate

Podrodzina

Rhynchocyoninae

Typ nomenklatoryczny

Rhynchocyon cirnei Peters, 1847

Synonimy

Rodzaju:

Rodzaje

Rhynchocyon Peters, 1847[3] – sorkonos[4]

Rhynchocyoninaemonotypowa podrodzina ssaków z rodziny ryjkonosowatych (Macroscelididae). Obejmuje rodzaj sorkonos.

Budowa

Sorkonosy są największymi przedstawicielami rodziny ryjkonosowatych[5]. Długość ciała (bez ogona) 218–318 mm, długość ogona 196–265 mm, długość ucha 25–37 mm, długość tylnej stopy 63–91 mm; masa ciała 320–750 g[6]. Zalicza się tu największy przedstawiciel rzędu sorkonos szarolicy[7], o wymiarach: długość ciała (bez ogona) 297–318 mm, długość ogona 239–262 mm[5] (wedle kreatorów średnio w sumie 56,4 cm[8]), długość ucha 31–37 mm, długość tylnej stopy 79–88 mm; masa ciała 658–750 g[5] (wedle kreatorów średnio 710 g[8]).

Systematyka

Etymologia

  • Rhynchocyon: gr. ῥύγχος rhunkhos „pysk”; κυων kuōn, κυνος kunos „pies”[9].
  • Rhinonax: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”[10]; αναξ anax, ανακτος anaktos „władca, pan”[11]. Gatunek typowy: Rhynchocyon chrysopygus Günther, 1881.

Podział systematyczny

Do podrodziny należy jeden rodzaj sorkonos[4] (Rhynchocyon) z następującymi gatunkami[12][4]:

Rozmieszczenie geograficzne

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Afryce[12][6][14].

Przypisy

  1. T.N. Gill. Arrangement of the families of mammals. With analytical tables. „Smithsonian Miscellaneous Collection”. 11, s. 19, 1872. (ang.). 
  2. O. Thomas. Notes on Petrodromus and Rhynchocyon. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 1, s. 370, 1918. (ang.). 
  3. W. Peters. Rhynchocyon. „Bericht über die zur Bekanntmachung geeigneten Verhandlungen der Konigl. Preuss. Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. 12, s. 36, 1847. (niem.). 
  4. a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 22. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie HMW
    BŁĄD PRZYPISÓW
  6. a b S. Heritage: Family Macroscelididae (Sengis). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 227–. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
  7. JA Kaufman i inni, Brain Volume of the Newly-Discovered Species Rhynchocyon udzungwensis (Mammalia: Afrotheria: Macroscelidea): Implications for Encephalization in Sengis, „PLoS One”, 8 (3), 2013, e58667, DOI10.1371/journal.pone.0058667 (ang.).
  8. a b F. Rovero i inni, A new species of giant sengi or elephant-shrew (genusRhynchocyon) highlights the exceptional biodiversity of theUdzungwa Mountains of Tanzania, „Journal of Zoology”, 274 (2), 2008, s. 127–128, DOI10.1111/j.1469-7998.2007.00363.x (ang.).
  9. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 609, 1904. (ang.). 
  10. Jaeger 1944 ↓, s. 197.
  11. Jaeger 1944 ↓, s. 153.
  12. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 112. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  13. E.J. Carlen, G.B. Rathbun, E. Olson, Ch.A. Sabuni, W.T.Stanley & J.P. Dumbacher. Reconstructing the molecular phylogeny of giant sengis (Macroscelidea; Macroscelididae; Rhynchocyon). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 113, s. 150–160, 2017. DOI: 10.1016/j.ympev.2017.05.012. (ang.). 
  14. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Rhynchocyon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].

Bibliografia