Przejdź do zawartości

Wiewiórki (ssaki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Podział systematyczny: drobne merytoryczne
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 20: Linia 20:
|synonimy =
|synonimy =
|ranga podtaksonu = [[Plemię (biologia)|Plemiona]]
|ranga podtaksonu = [[Plemię (biologia)|Plemiona]]
|podtaksony = ''2 plemiona – zobacz opis w tekście''
|podtaksony = ''2 plemiona + 3 rodzaje wymarłe o statusie [[incertae sedis]] – zobacz opis w tekście''
|wikispecies = Sciurinae
|wikispecies = Sciurinae
|commons = Sciurinae
|commons = Sciurinae
Linia 33: Linia 33:
== Systematyka ==
== Systematyka ==
=== Podział systematyczny ===
=== Podział systematyczny ===
Do podrodziny należą następujące plemienia<ref name="Burgin&inni"/><ref name="Cichocki&inni" />:
Do podrodziny należą następujące plemienia<ref name="mdd" /><ref name="Burgin&inni" /><ref name="Cichocki&inni" />:
* Sciurini {{small|[[Johann Fischer von Waldheim|G. Fischer]], 1817}} – [[wiewiórki (plemię ssaków)|wiewiórki]]
* Sciurini {{small|[[Johann Fischer von Waldheim|G. Fischer]], 1817}} – [[wiewiórki (plemię ssaków)|wiewiórki]]
* Pteromyini {{small|[[Johann Friedrich von Brandt|Brandt]], 1855}} – [[polatuchy]]
* Pteromyini {{small|[[Johann Friedrich von Brandt|Brandt]], 1855}} – [[polatuchy]]


Do podrodziny Sciurinae należy również wymarły rodzaj o niepewnej pozycji systematycznej<ref name="qiu&liu"/>:
Do podrodziny Sciurinae należą również rodzaje wymarłe o niepewnej pozycji systematycznej:
* ''[[Eopetes]]'' {{small|Li Qiang, [[Ni Xijun]], [[Thomas A. Stidham|Stidham]], [[Qin Chao]], [[Gong Hao]] & [[Zhang Limin]], 2023}}{{odn|Li|Ni|Stidham|Qin|2023|s=6}} – jedynym przedstawicielem był ''Eopetes irtyshensis'' {{small|Li Qiang, Ni Xijun, Stidham, Qin Chao, Gong Hao & Zhang Limin, 2023}}
* ''[[Shuanggouia]]'' {{small|[[Qiu Zhuding|Qiu]] & [[Liu Yipu|Liu]], 1986}}
* ''[[Junggarisciurus]]'' {{small|Li Qiang, Ni Xijun, Stidham, Qin Chao, Gong Hao & Zhang Limin, 2023}}{{odn|Li|Ni|Stidham|Qin|2023|s=4}} – jedynym przedstawicielem był ''Junggarisciurus jeminaiensis'' {{small|Li Qiang, Ni Xijun, Stidham, Qin Chao, Gong Hao & Zhang Limin, 2023}}
* ''[[Shuanggouia]]'' {{small|[[Qiu Zhuding]] & [[Liu Yipu]], 1986}}<ref name="qiu&liu" /> – jedynym przedstawicielem był ''Shuanggouia lui'' {{small|Qiu Zhuding & Liu Yipu, 1986}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==
<references responsive>
<references responsive>
<ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę |autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest |tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World |url = https://www.lynxeds.com/product/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world/ |rok = 2020 |wydawca = Lynx Edicions |miejsce = Barcelona |część = 1 |tytuł części = Monotremata to Rodentia |isbn = 978-84-16728-34-3 |strony = 594–608 |język = en}}</ref>
<ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę |autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest |tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World |url = https://www.lynxeds.com/product/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world/ |rok = 2020 |wydawca = Lynx Edicions |miejsce = Barcelona |część = 1 |tytuł części = Monotremata to Rodentia |isbn = 978-84-16728-34-3 |strony = 594–608 |język = en}}</ref>
<ref name="mdd">{{cytuj stronę | url = https://www.mammaldiversity.org/tree.html| tytuł = Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy| praca = ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11)|opublikowany = American Society of Mammalogists| data dostępu = 2023-10-20| autor = N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby| język = en}}</ref>
<ref name="Cichocki&inni">Nazwy zwyczajowe za: {{Cytuj książkę |autor = W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz |tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata |wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN |miejsce = Warszawa |rok = 2015 |isbn = 978-83-88147-15-9 |strony = 192–199 |język = pl en}}</ref>
<ref name="Cichocki&inni">Nazwy zwyczajowe za: {{Cytuj książkę |autor = W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz |tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata |wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN |miejsce = Warszawa |rok = 2015 |isbn = 978-83-88147-15-9 |strony = 192–199 |język = pl en}}</ref>
<ref name="Fischer">{{cytuj pismo |autor = J.G. Fisher von Waldheim |tytuł = De systemate Mammalium |url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/10128997 |czasopismo = Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou |wolumin = 5 |strony = 408 |rok = 1817 |język = la}}</ref>
<ref name="Fischer">{{cytuj pismo |autor = J.G. Fisher von Waldheim |tytuł = De systemate Mammalium |url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/10128997 |czasopismo = Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou |wolumin = 5 |strony = 408 |rok = 1817 |język = la}}</ref>
Linia 50: Linia 53:
<ref name="qiu&liu">{{cytuj pismo |autor = 邱铸鼎 & 林–璞/ Z.-d. Qiu & Y.-p, Liu|tytuł = 江苏泗洪下草湾中中新世脊椎动物群 —5.松鼠科 (哺乳纲，嗤齿目）/ The Aragonian vertebrate fauna of Xiacaowan, Jiangsu—5. Sciuridae (Rodentia, Mammalia) |url = http://www.ivpp.cas.cn/cbw/gjzdwxb/xbwzxz/200903/W020090813373636714546.pdf|czasopismo = 古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica| wolumin = 24|numer = 3|strony = 197|rok = 1986| język = en}}</ref>
<ref name="qiu&liu">{{cytuj pismo |autor = 邱铸鼎 & 林–璞/ Z.-d. Qiu & Y.-p, Liu|tytuł = 江苏泗洪下草湾中中新世脊椎动物群 —5.松鼠科 (哺乳纲，嗤齿目）/ The Aragonian vertebrate fauna of Xiacaowan, Jiangsu—5. Sciuridae (Rodentia, Mammalia) |url = http://www.ivpp.cas.cn/cbw/gjzdwxb/xbwzxz/200903/W020090813373636714546.pdf|czasopismo = 古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica| wolumin = 24|numer = 3|strony = 197|rok = 1986| język = en}}</ref>
</references>
</references>

== Bibliografia ==
* {{cytuj pismo |autor = Q. Li, X. Ni, T.A. Stidham, C. Qin, H. Gong & L. Zhang|tytuł = Two large squirrels (Rodentia, Mammalia) from the Junggar Basin of northwestern China demonstrate early radiation among squirrels and suggest forested paleoenvironment in the late Eocene of Central Asia|url = |czasopismo = Frontiers in Earth Science| wolumin = 10|numer = 1004509|strony = 1–13|data = 2023|doi = 10.3389/feart.2022.1004509|odn = {{odn/id|Li|Ni|Stidham|Qin|2023}}|język = en}}


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Wersja z 10:24, 20 paź 2023

Wiewiórki
Sciurinae[1]
G. Fischer, 1817[2]
Ilustracja
Przedstawiciel podrodziny – graniówka górska (Syntheosciurus brochus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

wiewiórkokształtne

Rodzina

wiewiórkowate

Podrodzina

wiewiórki

Typ nomenklatoryczny

Sciurius Linnaeus, 1758

Plemiona

2 plemiona + 3 rodzaje wymarłe o statusie incertae sedis – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Wiewiórki[3][4] (Sciurinae) – podrodzina ssaków z rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae). Starsze źródła umieszczają latające wiewiórki w oddzielnej podrodzinie (Pteromyinae) i łączą wszystkie pozostałe wiewiórkowate w podrodzinę Sciurinae, ale zostało to obalone w badaniach genetycznych[5].

Zasięg występowania

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Ameryce[6][7].

Systematyka

Podział systematyczny

Do podrodziny należą następujące plemienia[8][6][4]:

Do podrodziny Sciurinae należą również rodzaje wymarłe o niepewnej pozycji systematycznej:

  • Eopetes Li Qiang, Ni Xijun, Stidham, Qin Chao, Gong Hao & Zhang Limin, 2023[9] – jedynym przedstawicielem był Eopetes irtyshensis Li Qiang, Ni Xijun, Stidham, Qin Chao, Gong Hao & Zhang Limin, 2023
  • Junggarisciurus Li Qiang, Ni Xijun, Stidham, Qin Chao, Gong Hao & Zhang Limin, 2023[10] – jedynym przedstawicielem był Junggarisciurus jeminaiensis Li Qiang, Ni Xijun, Stidham, Qin Chao, Gong Hao & Zhang Limin, 2023
  • Shuanggouia Qiu Zhuding & Liu Yipu, 1986[11] – jedynym przedstawicielem był Shuanggouia lui Qiu Zhuding & Liu Yipu, 1986

Przypisy

  1. ↑ Sciurinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 408, 1817. (łac.). 
  3. ↑ Z. Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja nazewnictwa zwierząt kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczna.
  4. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 192–199. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. ↑ Steppan, S. J. B. L. Storz, and R. S. Hoffmann. 2004. Nuclear DNA phylogeny of the squirrels (Mammalia: Rodentia) and the evolution of arboreality from c-myc and RAG1. Molecular Phylogenetics and Evolution, 30:703-719. [online]
  6. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 594–608. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  7. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Sciurinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-22].
  8. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-20]. (ang.).
  9. ↑ Li i in. 2023 ↓, s. 6.
  10. ↑ Li i in. 2023 ↓, s. 4.
  11. ↑ 邱铸鼎 & 林–璞/ Z.-d. Qiu & Y.-p, Liu. 江苏泗洪下草湾中中新世脊椎动物群 —5.松鼠科 (哺乳纲，嗤齿目）/ The Aragonian vertebrate fauna of Xiacaowan, Jiangsu—5. Sciuridae (Rodentia, Mammalia). „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 24 (3), s. 197, 1986. (ang.). 

Bibliografia

  • Q. Li, X. Ni, T.A. Stidham, C. Qin, H. Gong & L. Zhang. Two large squirrels (Rodentia, Mammalia) from the Junggar Basin of northwestern China demonstrate early radiation among squirrels and suggest forested paleoenvironment in the late Eocene of Central Asia. „Frontiers in Earth Science”. 10 (1004509), s. 1–13, 2023. DOI: 10.3389/feart.2022.1004509. (ang.). 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiewiórki_(ssaki)&oldid=71557952”