Apolonia Likos
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci |
zastrzelenie |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz w Annopolu |
| Narodowość | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
| |
Apolonia Likos (ur. 1904[1], zm. 1 czerwca 1943 w Opoce Dużej[2]) – Polka zamordowana przez Niemców za pomoc okazaną Żydom podczas okupacji niemieckiej. Uhonorowana przez wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalenę Gawin w ramach projektu Instytutu Pileckiego Zawołani po imieniu. Również Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Apolonia Likos mieszkała w Opoce Dużej w okolicy Annopola wspólnie z mężem Piotrem Likosem i córką Natalią. Utrzymanie rodziny opierało się na prowadzeniu gospodarstwa rolnego i na rybołówstwie. W czasie okupacji niemieckiej Apolonia dostarczała ukrywającym się przed prześladowaniami żydowskim rodzinom Brenerów, Kestenbaumów, Chylów oraz Esterze Zakalik. Zimą 1942 r. osoby te znalazły schronienie w gospodarstwie Likosów. Do czerwca 1943 r. Likos ukrywała łącznie kilkanaście osób. W opiekę nad nimi była zaangażowana cała rodzina, łącznie z nastoletnią wówczas Natalią. 1 czerwca 1943 r. niemieccy i ukraińscy żandarmii wkroczyli na teren gospodarstwa Likosów ostrzelając je. Aresztowano Apolonię i Piotra Likosów oraz ukrywaną Izę Ler. Apolonia Likos została zastrzelona, tak samo jak pozostałe dwie wymienione osoby. Reszta ukrywanych Żydów zdołała zbiec do lasu. Córka Apolonii, Natalia zdążyła uciec z domu przez okno. Ciała trójki zostały pochowane na terenie gospodarstwa. Ciało Apolonii Likos zostało ekshumowano po zakończeniu działań wojennych. Zostało pochowane razem z Piotrem Likosem na cmentarzu w Annopolu. Miejsce spoczynku Izy Ler nie jest znane[2][3].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
27 października 1993 r. na wniosek rodziny Kestenbaumów Jad Waszem uhonorował Apolonię Likos tytułem Sprawiedliwa wśród Narodów Świata. Razem z nią odznaczono także Piotra i Natalię Likos[2][4]. 30 września 2021 r. w Opoce Dużej miało miejsce odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Piotrowi i Apolonii Likosom w ramach zainicjowanego przez Magdalenę Gawin wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego a prowadzonego przez Instytut Pileckiego projektu Zawołani po imieniu[2][3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Polska pomoc Żydom w czasie II wojny światowej
- Niemieckie represje wobec Polaków pomagających Żydom
- Zagłada Żydów na ziemiach polskich podczas okupacji niemieckiej
- Zbrodnie niemieckie w Polsce (1939–1945)
- Historia Żydów w Polsce
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ The Righteous Among the Nations Database [online], The Righteous Among the Nations Database [dostęp 2021-10-22].
- ↑ a b c d „Zawołani po imieniu” – upamiętnienie Apolonii i Piotra Likosów - Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu [dostęp 2021-10-22] (pol.).
- ↑ a b Instytut Pileckiego upamiętnił Apolonię i Piotra Likosów zamordowanych za pomoc Żydom [online], dzieje.pl [dostęp 2021-10-22] (pol.).
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2020 [online], styczeń 2020, s. 57 [dostęp 2021-10-22].