Bronice (województwo lubelskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bronice
wieś
Ilustracja
Pałac w Bronicach
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

puławski

Gmina

Nałęczów

Liczba ludności (2021)

280[2][3]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

24-150[4]

Tablice rejestracyjne

LPU

SIMC

0386590[5]

Położenie na mapie gminy Nałęczów
Mapa konturowa gminy Nałęczów, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bronice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bronice”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bronice”
Położenie na mapie powiatu puławskiego
Mapa konturowa powiatu puławskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Bronice”
Ziemia51°20′18″N 22°12′57″E/51,338333 22,215833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bronice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Nałęczów[5][6].

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Nałęczów[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 296 mieszkańców[9].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś notowana w roku 1409, stanowiła własność szlachecką, a latach 1409–1420 dziedzicem był Marcin z Bronic. W okresie XV wieku w historii wsi przewija się szlachta o nazwiskach Krzywania także Krzywanic, Osmolski, Chrostny i Bronicki. Wspomina o tej wsi Długosz L.B. (t.III s.257). W tomie II s.569 pisze – 16 osób szlachty różnych herbów, 4 kmieci[10].

W roku 1450 król Kazimierz Jagiellończyk postanawia, aby szlachta zamieszkała w Bronicach odnosiła placki wielkanocne do poświęcenia plebanowi wąwolnickiemu do wsi Drzewce[10].

Bronice w XIX wieku to wieś i folwark w powiecie nowoaleksandryjskim, ówczesnej gminie Drzewce, parafii Wąwolnica, jak podaje nota Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1880 w pięknem położeniu, z parkiem i murowanym pałacykiem.
Według spisu z 1827 roku było tu 18 domów i 124 mieszkańców. Około 1880 roku wieś liczyła 22 domy i 218 mieszkańców z których 14 było pochodzenia żydowskiego[11].

Pałac w Bronicach[edytuj | edytuj kod]

Pałac w stylu klasycystycznym polecił zbudować Józef Dębowski po 1798 roku, w miejscu wcześniejszego założenia renesansowego, którego pozostałością była renesansowa wieża z XVI wieku, którą rozebrano w XIX wieku. Wraz z pałacem, powstał usytuowany w pobliżu klasycystyczny lamus i (obecnie nieistniejący) neogotycki budynek z wieżą[12]. Wokół założono park o charakterze romantycznym ze stawami i z sadzawkami, a na północ od niego usytuowano zespół folwarczny. Prezentujący wysoki poziom architektoniczny pałac zbudowano przypuszczalnie według projektu architekta Chrystiana Piotra Aignera, a dekorację stiukową sali balowej wykonał Franciszek Bauman. W poł. XIX w. właścicielami Bronic byli Ordęgowie, od których odkupił je w 1852 r. Karol Wołk-Łaniewski. W poł. XIX w. Henryk Marconi sporządził niezrealizowany projekt przebudowy pałacu. Podczas II wojny światowej Niemcy umieścili w pałacu szpital. W 1944 r. dobra upaństwowiono, w następnych latach nieużytkowany pałac i jego otoczenie zostały zdewastowane. Zniszczeniu uległ neogotycki budynek, zabudowania folwarczne i park. Lamus jest obecnie w ruinie. W latach 1959-1965 pałac częściowo odbudowano. W latach 1976-1986 nastąpił generalny remont obiektu z przeznaczeniem na magazyn Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie[12].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

Bronica to także rzeka, lewy dopływ Dniestru, wpada koło Bronicy w powiecie mohylowskim, zaczyna się w Kodłubajowcach w tymże powiecie mohylowskim.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10245
  2. ↑ Wieś Bronice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-03].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 88 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-03-31].
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  8. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Nałęczów. Urząd Gminy Nałęczów. [dostęp 2021-04-23].
  9. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  10. ↑ a b Bronice, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  11. ↑ Bronice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 138.
  12. ↑ a b Zespół pałacowo-parkowy, Bronice - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Nałęczów
Miasto
Części miasta
Wsie
Kolonie
Część kolonii

Herb gminy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bronice_(województwo_lubelskie)&oldid=72558407”