Carl Michael von Hausswolff
 Carl Michael Von Hausswolff (2008) | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 października 1956 |
|---|---|
| Instrumenty | |
| Gatunki |
muzyka elektroniczna, postminimalizm, sound art, instalacja |
| Zawód | |
| Aktywność |
od końca lat 70. XX w. |
| Wydawnictwo |
Sista Bussen, Radium 226.05, Ash International i in. |
| Powiązania |
Elgaland-Vargaland, Ocsid |
| Współpracownicy | |
| Zbigniew Karkowski, David Jackman, Erik Pauser, Andrew McKenzie, Graham Lewis, Leif Elggren, Jón Þór Birgisson | |
| Strona internetowa | |
Carl Michael von Hausswolff (ur. 13 października 1956 w Linköping[1]) – szwedzki kompozytor muzyki elektronicznej, twórca instalacji artystycznych, kurator wystaw artystycznych.
Były mąż Anniki von Hausswolff. Ojciec Marii von Hausswolff i Anny von Hausswolff[1].
Życiorys i twórczość[edytuj | edytuj kod]
XX w.[edytuj | edytuj kod]
Carl Michael von Hausswolff w latach 70. przeniósł się do w Sztokholmu, gdzie spotkał Leifa Elggrena[2]. Współpracę nawiązali w latach 1979–1980[3]. Początkowo instrumentem von Hausswolffa był magnetofon, na którym za pomocą sprzężeń i wynalezionych dźwięków tworzył skomplikowane drony, towarzyszące jego instalacjom artystycznym[2].
W 1980 roku założył z Erikiem Pauserem zespół performerski Phauss, z którym dokonał pierwszych nagrań. Album The Conductor, wydany w 1983 roku, był jednym z jego pierwszych solowych albumów[2]. W 1980 roku w Göteborgu von Hausswolff założył wraz z niemieckim fotografem Ulrichem Hillebrandem magazyn Radium 226.05, którego działalność wkrótce została rozszerzona na różne artystyczne przedsięwzięcia, takie jak: wydawanie muzyki, fotografia, poezja, sztuka konceptualna, festiwale i wystawy[4]. Radium 226.05 zdobył uznanie jako wiodąca platforma wsparcia dla szwedzkiego sound artu w Szwecji, dokumentując przy pomocy wydawanych płyt jego dorobek, oparty na silnie skoncentrowanym dźwięku z minimalną ilością ozdobników czy przenikania się z ulotną kulturą popularną[5].
Po zamknięciu Radium w 1992 roku założył kolejną wytwórnię, Anckarström, działającą do 1995 roku. W latach 1991–1996 współpracował z Andrew McKenzie[4].
W 1992 roku wspólnie z Leifem Elggrenem utworzył projekt konceptualny Królestwa Elgaland-Vargaland [KREV]. Według słów założycieli „Elgaland-Vargaland jest największym i najbardziej zaludnionym królestwem na Ziemi, obejmującym wszystkie granice pomiędzy innymi narodami, jak również Cyfrowe Terytorium i inne stany istnienia. Za każdym razem, gdy gdzieś podróżujesz i za każdym razem, gdy wchodzisz w inną formę, taką jak stan snu, odwiedzasz Elgaland-Vargaland”[6].
W 1994 utworzył Hafler Trio[4].
W połowie lat 90. założył z Grahamem Lewisem i Jeanem-Louisem Huhtą zespół Ocsid, który prezentował długie spektakle muzyki elektronicznej i wideo[2].
Dwie główne dziedziny, które rozwijał w latach 90. to muzyka elektroniczna i komunikacja z życiem pośmiertnym. W ramach tej pierwszej skoncentrował się na własnej muzyce, która stawała się coraz bardziej minimalistyczna, i w której godzinne utwory były często zbudowane z zaledwie kilku źródeł dźwięku. Kulminacją tych eksperymentów był skrajnie minimalistyczny album Ström (2000). Druga dziedzina natomiast dała o sobie znać w występach i albumach z wykorzystaniem Electronic Voice Phenomena, polegającym na przechwytywaniu głosu zmarłych za pomocą sygnałów radiowych[2].
Dzięki bliskiemu zaangażowaniu w działalność szwedzkiego stowarzyszenia nowej muzyki i intermediów Fylkingen von Hausswolff opracował i zastosował w praktyce szereg przedsięwzięć i działań, mających na celu zgłębianie tajników produkcji dźwiękowej, pomyślanej nie jako linearna, skończona całość, ale raczej jako ciągły „obiekt w ruchu”[4].
XXI w.[edytuj | edytuj kod]
Na zorganizowanej w 2000 roku w Färgfabriken w Sztokholmie von Hausswolff złożył hołd jednemu z pionierów badań EVP, Friedrichowi Jürgensonowi. Pokazał tam archiwum taśm Jürgensona i udostępnił próbki do odsłuchu, zaprezentował również dokumentację jego działalności archeologicznej i tę dotyczącą jego filmów dokumentalnych[4].
Interesował się wzajemnym oddziaływaniem pustki i nasycenia, rozpadu i witalności oraz przecięcia „czystego afektu” z utrwalonym znaczeniem. Podejście to uwidoczniło się w serii „czerwonych” przedsięwzięć artystycznych (takich jak: Red Pool, Red Night, Red Code, Red Empty i Red Mersey, zrealizowanych w latach 1999–2004). W ramach każdego z tych wydarzeń von Hausswolff eksplorował miasto nocą, szukając wybranych miejsc, które zostały oświetlone czerwonymi reflektorami, sfotografowane w tym czerwonym stanie, a następnie przywrócone do stanu normalnego. Działania te zostały przeprowadzone w różnych miejscach, od Liverpoolu (podświetlenie rzeki Mersey) do Santa Fe[7].
W 2001 roku został współkuratorem Nordic room na Biennale w Wenecji[2].
W 2003 roku był kuratorem 2. Biennale w Göteborgu. Zainicjował mixed medialne wydarzenie Against All Evens, był kuratorem wystawy dźwiękowej freq_out, która polegała na zaproszeniu wybitnych artystów dźwiękowych do stworzenia kompozycji z dźwięków elektronicznych w określonym, ograniczonym segmencie słyszalnego spektrum częstotliwości. Podstawowa koncepcja freq_out pojawiła się również w projekcie Sound As Space Creator z 2003 roku, którego prezentacja miała miejsce w Kunsthal Charlottenborg w Kopenhadze[5]. Kolejne wersje freq_out były prezentowane na festiwalach sztuki i muzyki, takich jak: Nuit Blanche, Sonambiente, Happy New Ears i Ultima. Jedyna w historii wersja plenerowa miała miejsce w Tajlandii, w ogrodzie Muzeum Sztuki CMU. W lutym 2012 roku Moderna Museet w Sztokholmie gościło ósmą wersję freq_out, która przypuszczalnie była największą samodzielną pracą dźwiękową, jaka kiedykolwiek została zaprezentowana w muzeum sztuki[8].
W 2012 roku kontrowersje wywołał obraz von Hausswolffa, wystawiony w jednej ze szwedzkich galerii, który został wykonany z prochów ofiar nazistowskiego obozu koncentracyjnego Lublin (KL), wykradzionych – według niego – podczas jego wizyty w Państwowym Muzeum na Majdanku w 1989 roku. Artysta stwierdził, iż prochy te zostały zmieszane z wodą i użyte do namalowania serii szarych smug na niewielkim obrazie. Władze muzeum nazwały rzekomą kradzież „niewyobrażalnie barbarzyńskim czynem”[9].
W 2017 roku von Hausswolff wspólnie z córką Anną zaprezentowali, stworzone rok wcześniej dla trzech przedszkoli w Huddinge stałe dzieła dźwiękowe, zatytułowane Mikrofon, przeznaczone dla dzieci, które w trakcie ich słuchania miały za zadanie skojarzyć obrazy[10].
Wydany w tym samym roku album Still Life – Requiem był wyrazem eksperymentu von Hausswolffa z percepcją. Fundamentem długiej kompozycji są nagrania ciągłych drgań materiałów stałych, które zostały poddane odsłuchowi i zmianie[11].
W 2019 roku von Hausswolff nawiązał współpracę z Jónem Þórem Birgissonem z Sigur Rós, której owocem był album Dark Morph, zainspirowany kryzysem ekologicznym oceanów i ich fauny. Obaj artyści podróżowali po morzach wokół Fidżi na statku badawczym próbkując dźwięki wydawane przez humbaki, krewetki, fidżyjskie nietoperze i czaple czczone z podgatunku dark morph (od których album wziął swój tytuł) i następnie przekształcając je w drony, służące do tworzenia kompozycji[12].
Współpracownicy[edytuj | edytuj kod]
Von Hausswolff współpracował lub współpracuje z takimi twórcami jak: Zbigniew Karkowski, David Jackman, Erik Pauser, Andrew McKenzie, Graham Lewis, Leif Elggren[2] i Jón Þór Birgisson[12].
Wystawy[edytuj | edytuj kod]
Grupowe (wybór)[edytuj | edytuj kod]
- Manifesta 1 (1996, Rotterdam)
- Documenta X (1997, Kassel)
- Biennale (1997, Stambuł)
- Biennale (1997, Johannesburg)
- Biennale (1999, Santa Fe)
- Biennale (2004, Liverpool)
- Biennale w Wenecji (2001, 2003, 2005)[13]
Indywidualne (wybór)[edytuj | edytuj kod]
- Färgfabriken (2000, Sztokholm)
- Portikus (2004, Frankfurt nad Menem)
- Lundskonsthall (2013, Lund)[13]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Discogs: Carl Michael Von Hausswolff. www.discogs.com. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g François Couture: Carl Michael Von Hausswolff Biography Songs & Albums | AllMusic. AllMusic. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ Bailey 2012 ↓, s. 218.
- ↑ a b c d e Daniela Cascella. Carl Michael von Hausswolff. „Organised Sound”. 13, april 2008. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: 10.1017/S1355771808000046. ISSN 1469-8153. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ a b Bailey 2012 ↓, s. 220.
- ↑ Elgaland-Vargaland: About the State of Elgaland-Vargaland. www.elgaland-vargaland.org. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ Bailey 2012 ↓, s. 223.
- ↑ Kunstjournalen B-post: freq_out 8 – 4.250 cubic metres and 48 hours of sound. Carl Michael von Hausswolff. www.kunstjournalen.no. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ BBC News: Swedish artist uses 'ashes from Holocaust victims'. BBC News. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ AM Public: Mikrofon, Anna och Carl Michael von Hausswolff (2017). www.ampublic.se. [dostęp 2022-01-20]. (szw.).
- ↑ Michael Bohli: Carl Michael Von Hausswolff – Still Life – Requiem. Art Noir. [dostęp 2022-01-20]. (niem.).
- ↑ a b Joshua Bote: Inspired By Environmental Crisis, Sigur Rós' Jónsi Announces New Duo Dark Morph. NPR. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ a b Lunds konsthall: Carl Michael von Hausswolff. www.lundskonsthall.se. [dostęp 2022-01-20]. (szw.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Thomas Bey William Bailey: Micro Bionic. Radical Electronic Music & Sound Art in the 21st Century. Wyd. 2. London: Belsona Books, Ltd., 2012. ISBN 978-0615736624. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Carl Michael von Hausswolff w bazie Discogs.com (ang.)
- Carl Michael von Hausswolff w bazie IMDb (ang.)
- Dyskografia Carla Michaela von Hausswolffa na stronie Związku Szwedzkich Kompozytorów (szw.)
- Prace Carla Michaela von Hausswolffa na stronie Moderna Museet (ang.)