Chasydyzm antyczny

Chasydyzm antyczny (starożytny albo asydejczycy) powstał w czasach hellenistycznych, czyli od momentu rozpoczęcia podbojów przez Aleksandra Macedońskiego (po roku 334 p.n.e.) jako reakcja pobożnej części społeczności żydowskiej na proces hellenizacji. Pierwsze wzmianki o nim mamy z II w. p.n.e. (1 Mch 2,42; 7,13; 2 Mch 14,6).

Chasydyzm antyczny koncentrował się głównie na obronie tożsamości religijno-narodowej Żydów przed wszelkimi formami hellenizacji. Stąd też jego przedstawiciele poparli Machabeuszów w wojnie z Seleucydami. Po zwycięskiej wojnie i ukonstytuowaniu się nowej dynastii Hasmoneuszy, asydejczycy, rozczarowani i zawiedzeni w swoich oczekiwaniach, zwrócili ostrze swej krytyki przeciw nowej dynastii i jej polityczno-militarnemu kierunkowi rozwoju.

Jednakże już wtedy, po śmierci Judy Machabeusza (ok. 160 p.n.e.), zaznaczyły się wśród samych chasydów tendencje rozłamowe. Momentem przełomowym była uzurpacja (w ich rozumieniu) stanowiska arcykapłana przez Jonatana Machabeusza w 152 r. p.n.e. (nie pochodził z linii kapłana Sadoka).

Być może to wydarzenie bezpośrednio przyczyniło się do rozłamu wśród samych chasydów na umiarkowany nurt faryzeuszy i bardziej radykalny – esseńczyków, którzy zerwali z Hasmoneuszami i oficjalnym judaizmem świątynnym. Był to w zasadzie koniec antycznego chasydyzmu, ponieważ dalsze losy rozłamowców to już odrębne ruchy faryzeuszy i esseńczyków.