Dhondup Wangchen
Dhondup Wangchen (ur. 17 października 1974[1]) – tybetański filmowiec amator i aktywista, więzień polityczny.
Urodził się w ubogiej rodzinie rolniczej[2], w prefekturze Haidong (prowincja Qinghai). Nie uzyskał formalnego wykształcenia[2], w 1993 przeniósł się do Lhasy[3]. W tym samym roku wraz z kuzynem przedostał się do Indii, by spotkać się z Dalajlamą. Wydarzenie to było dlań motywacją do podjęcia działalności społecznej[4]. W 2007, wspólnie z przyjaciółmi rozpoczął pracę nad filmem dokumentalnym ukazującym tybetański punkt widzenia na kwestie związane z chińską administracją, Dalajlamą czy olimpiadą w Pekinie. Obraz, w oryginale noszący tytuł Jigdrel[3], wykorzystuje fragmenty wywiadów przeprowadzonych w czasie kilkumiesięcznych podróży Dhondupa i jego współpracowników po Tybecie. Dzięki przeszmuglowaniu materiału filmowego za granicę dokument ten wyprodukowano pod auspicjami powstałej w Szwajcarii wytwórni Filming for Tibet[5]. Wyświetlany był w przeszło 30 krajach, w tym w Polsce[6], przetłumaczony został między innymi na język francuski, niemiecki, węgierski, japoński i chiński[7][6].
Sam Dhondup Wangchen krótko po zakończeniu pracy nad filmem został aresztowany (26 marca 2008)[8]. W czasie przesłuchań był torturowany[8]. Postawiono mu zarzuty związane z nielegalnym dziennikarstwem oraz podżeganiem do obalenia władz[9]. Udało mu się uciec, jednakże ponownie go zatrzymano i osadzono w areszcie nr 1 w Xiningu[10]. 28 grudnia 2009 został, w utajnionym procesie, skazany na 6 lat więzienia za podburzanie do separatyzmu[11][12]. W kwietniu 2010 został przeniesiony do obozu pracy Xichuan[6]. Uhonorowany International Press Freedom Award (2012)[13].
Jak podaje strona ratujtybet.org został zwolniony z więzienia 5 czerwca 2014 roku.
W 2017 r. uciekł z rodziną do Stanów Zjednoczonych, gdzie otrzymał azyl już w 2012 r.[14]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Living Fear Behind. Tibet.vopus.org. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 października 2013)]. (ang.).
- ↑ a b Press Statement by Dhondup Wangchen's Family. Studentsforafreetibet.org. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 października 2013)]. (ang.).
- ↑ a b ChRL: Dhondup Wangchen. Maratonamnesty.blox.pl. [dostęp 2013-10-12]. (pol.).
- ↑ Dhondup Wangchen. Freetibetanheroes.org. [dostęp 2013-10-12]. (ang.).
- ↑ Dhondup Wangchen. Cpj.org. [dostęp 2013-10-12]. (ang.).
- ↑ a b c Poza strachem Leaving fear behind. Ratujtybet.org. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 października 2013)]. (pol.).
- ↑ Dhondup Wangchen. Freetibet.org. [dostęp 2013-10-12]. (ang.).
- ↑ a b Dhondup Łangczen. Ratujtybet.org. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 października 2013)]. (pol.).
- ↑ Aktualne działania w sprawie uwięzionego tybetańskiego reżysera. Wiadomosci24.pl. [dostęp 2013-10-12]. (pol.).
- ↑ Dhondup Wangchen Students for a Free Tibet. Ratujtybet.org. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 października 2013)]. (pol.).
- ↑ Free Tibetan Filmmaker Dhondup Wangchen. Amnestyusa.org. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 października 2013)]. (ang.).
- ↑ China must release Tibetan filmmaker. Amnesty.org. [dostęp 2013-10-12]. (ang.).
- ↑ CPJ International Press Freedom Awards 2012. Cpj.org. [dostęp 2013-10-12]. (ang.).
- ↑ Sui-Lee Wee , Tibetan Filmmaker Flees to U.S. After ‘Arduous’ Escape from China, „The New York Times”, 28 grudnia 2017, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-12-28] (ang.).