Dissingia leucomelaena
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Dissingia leucomelaena |
| Nazwa systematyczna | |
| Dissingia leucomelaena (Pers.) (Pers.) K. Hansen & X.H. Wang Persoonia 42: 198 (2019) | |
.jpg)
Dissingia leucomelaena (Pers.) K. Hansen & X.H. Wang – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Helvella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1822 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Peziza leucomelaena. Obecną nazwę nadali mu K. Hansen i X.H. Wang w 2019 r.[1]
Ma 18 synonimów. Niektóre z nich:
- Acetabula leucomelaena (Pers.) Sacc. 1889
- Helvella leucomelaena (Pers.) Nannf. 1941[2].
Naukowa nazwa gatunkowa nawiązuje do kontrastujących kolorów wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni owocnika[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Typu apotecjum o szerokości 1,5–4 cm, siedzący lub z krótkim trzonem, o kształcie urny lub miseczki. U starszych okazów często brzeg gwiaździście pęka. Powierzchnia hymenialna (wewnętrzna) matowa, szarobrązowa do czarnobrązowej, naga, powierzchnia zewnętrzna u podstawy biaława, matowoszara do czarnobrązowej, powyżej delikatnie owłosiona (widoczne dopiero porzez lupę). Trzon, jeśli jest, to bardzo krótki, składający się z białawych fałd lub tępych żeber. Miąższ cienki, kruchy, o grubości około 1,0 mm, dwuwarstwowy, wodnistoszary i białawy o łagodnym zapachu i smaku[3].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 21,0–25,0 × 11,5–13,0 µm, eliptyczne, gładkie, cienkościenne, nieamyloidalne z pojedynczą kroplą oleju w stanie dojrzałym[3].
- Gatunki podobne
Dissingia leucomelaena ma owocniki podobne do owocników kustrzebek Peziza. Odróżnia się od nich kolorem miseczki; powierzchnia wewnętrzna jest matowa, szaro-czarna do ciemnoszarobrązowej, zewnętrzna szaro-czarno-biała. Podobna jest Helvella queletii, ale ma wyraźny, prążkowany, biały trzon, którego prążki ciągną się do podstawy kielicha, różni się też barwą; zewnętrzna jest jaśniejsza od wewnętrznej. Podobny kształt owocnika ma piestrzyca pucharowata (Helvella acetabulum), ale jest brązowa do ochrowobrązowej, a jej żebra sięgają od podstawy trzonu do krawędzi miseczki[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Dissingia leucomelaena występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona i podano wiele jej stanowisk od Morza Śródziemnego po północne regiony Półwyspu Skandynawskiego[4]. M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 3 stanowiska w Polsce[5], ale w późniejszych latach podano jeszcze inne[6]. Liczne i aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Grzyb naziemny. Występuje pojedynczo lub w rozproszeniu na glebie wśród igieł drzew iglastych, zwłaszcza w lasach górskich i nadmorskich. Owocniki tworzy wiosną[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
- ↑ a b c d e Helvella leucomelaena (Persoon) Nannfeldt l [online], California Fungi [dostęp 2023-02-27] (niem.).
- ↑ Występowanie Dissingia leucomelaena na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27].
- ↑ Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-27] (pol.).
- ↑ Aktualne stanowiska Dissingia leucomelaena w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-27].