Doina
Doina, także m.in. Hore (Horie) lungă, Cântec lung[1] – rumuńska liryczna pieśń ludowa, pokrewna ukraińskiej dumie.
Zwykle śpiewana jest przez jednego wykonawcę – kobietę lub mężczyznę, z akompaniamentem lub bez, nierzadko improwizowana[2][3]. Teksty doiny mają duży ładunek emocjonalny – traktują o miłości, smutku, żałobie, tęsknocie[3]. Do melodii doiny śpiewane są również kołysanki[3]. Wyróżnia się trzy rodzaje doiny[3]:
- doinę z terenów Marmarosz, Năsăud, Bukowiny i północnej Oltenii, charakteryzującą się wąską skalą, melodią utrzymaną z reguły w skali molowej, bogatą ornamentyką powtarzających się wariacji;
- doinę z terenów Marmarosz, Năsăud, Bukowiny, północnej Oltenii, Siedmiogrodu, Muntenii i Mołdawii charakteryzującą się szerszą skalą i prostszą melodią;
- doinę z południowej części Rumunii traktującą o miłości de dragoste, charakteryzującą się bogatą linią melodyczną.
Upowszechnienie doiny zawdzięcza się Béli Bartókowi[4]. W Polsce przedrozbiorowej doina była znana pod nazwą dumki wołoskiej. W Wilanowie na dworze królewskim Jana III Sobieskiego obok dumek kozackich król chętnie słuchał doiny (dumki wołoskie), które były grywane przez kapelę kozacką[5].
W 2009 roku doina została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ UNESCO ICH: Doina. Nomination for inscription on the Representative List in 2009 (Reference No. 00192). [dostęp 2015-05-02]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO ICH: Doina. [dostęp 2015-05-02]. (ang.).
- ↑ a b c d The Concise Garland Encyclopedia of World Music. Routledge, 2013, s. 106. ISBN 978-1-136-09562-7. [dostęp 2015-05-02].
- ↑ Bäla Bart¢k: Essays. University of Nebraska Press, 1976, s. 103–111. ISBN 978-0-8032-6108-2. [dostęp 2015-05-02]. (ang.).
- ↑ Leszek Podhorodecki, Sobiescy herbu Janina, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1984, s. 146, ISBN 83-205-3234-5.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Praca zbiorowa: Obyczaje, języki, ludy świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 174. ISBN 978-83-01-14874-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- UNESCO: La Doïna. [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2015-05-02]. (ang.).