Dolina U-kształtna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez MatmaBot (dyskusja | edycje) o 23:31, 6 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Przykład doliny U-kształtnej. Jezioro Rondvatnet, Park Narodowy Rondane, Norwegia.
Dolina Lauterbrunnental w Alpach.

Dolina U-kształtna (żłób lodowcowy) dolina powstała w wyniku przekształcenia doliny V-kształtnej przez lodowiec górski. Profil takiej doliny przypomina literę "U": charakteryzuje się ona stromymi ścianami skalnymi (niem. Trogwand) i stosunkowo płaskim dnem zazwyczaj wypełnionym osadami morenowymi lub pochodzącymi ze stoków (stożki piargowe, aluwialne i koluwia osuwiskowe). Ma ona przebieg bardziej prostolinijny niż dolina rzeczna, z której została uformowana. Dodatkowo w przeciwieństwie do dolin rzecznych, żłób lodowcowy może posiadać niewyrównany profil podłużny, a przegłębione dno żłobu może sięgać poniżej poziomu morza (skalne dna dolin alpejskich, Sognefjord w Norwegii). Jest to element charakterystyczny dla obszarów wysokogórskich, które są lub były w przeszłości zlodowacone. Żłoby lodowcowe formowane są przez lodowce górskie (Alpy, Tatry) lub też strumienie lodu na obrzeżach lądolodów i czap lodowych (Grenlandia, Skandynawia). W Polsce przykładem są doliny tatrzańskie, np. Dolina Roztoki. Specyficznym przypadkiem doliny U-kształtnej jest fiord[1].

Przypisy

  1. Piotr Migoń: Geomorfologia. Warszawa: PWN, 2006, s. 305-307. ISBN 978-83-01-14-812-8.

Zobacz też