Dom własny Adolfa Radinga
 Widok budynku od ulicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Sochaczewska 4 |
| Typ budynku |
dom jednorodzinny |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
2 |
| Powierzchnia użytkowa |
70 m² |
| Ukończenie budowy |
1922 |
| Pierwszy właściciel |
Adolf Rading |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°04′50,48″N 17°00′50,90″E/51,080689 17,014139
| |
Dom własny Adolfa Radinga – modernistyczny jednorodzinny dom mieszkalny przy ul. Sochaczewskiej 4 we Wrocławiu wybudowany dla Adolfa Radinga według jego własnego projektu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Adolf Rading, który w roku 1919 przeprowadził się z Berlina do Wrocławia, aby objąć stanowisko kierownika katedry architektury w Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego, zaprojektował wkrótce swój własny dom przy ówczesnej Stifterstrasse na osiedlu Borek. Pierwszy projekt wykonany w październiku 1921 r. nie uzyskał akceptacji Policji Budowlanej ze względu na bardzo awangardową formę dachu. Jedynym zachowanym dokumentem związanym z projektem domu jest fotografia jego modelu[1]. Widać na niej prostopadłościenny budynek z uskokowo obniżającym się ku południu dachem zakończonym płytą wspornikową. Rading inspirował się wykonując ten projekt wzorcami wypracowanymi przez grupę artystyczna Gläserne Kette Bruno Tauta, a także holenderska grupę De Stijl. Poprawiony projekt z innym, bardziej zbliżonym do tradycyjnego dachem został zrealizowany w roku 1922[2]. Adolf Rading mieszkał wraz z żoną w domu przy dzisiejszej ulicy Sochaczewskiej do roku 1933, kiedy to po objęciu władzy przez nazistów zdecydował się na wyjazd z Niemiec[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Dom wybudowany na planie prostokąta o wymiarach 6 × 10 m przykryty został czterospadowym dachem przypominającym nieco pagodę. Azjatyckich inspiracji charakterystycznych dla architektury ekspresjonistycznej można też doszukać się w kształcie nasady kominowej i latarni zdobiącej niegdyś wejście. Z kolei mocnym ekspresjonistycznym detalem, jaki zachował się z pierwotnego projektu jest ostrołukowe zakończenie drzwi wejściowych. Powierzchnia użytkowa domu jest niewielka, wynosi jedynie 70 m². Na parterze znajduje się strefa dzienna – salon połączony z jadalnią, która wypełnia całą wschodnia i południowa część. Resztę parteru zajmuje kuchnia pomieszczenie gospodarcze i pokój służącej. To nowoczesne rozwiązanie tworzenia przestronnej strefy dziennej mieszkania Rading stosował wówczas równolegle z Le Corbusierem nie znając jeszcze jego realizacji w tym zakresie[4]. Na pierwszym piętrze znajdowały się dwie sypialnie i łazienka[5]. Dom posiadał też piwnicę i strych. Przed II wojną światową dobudowano jeszcze od strony północnej garaż.
Wojnę dom przetrwał w dobrym stanie, Obecnie jest własnością prywatną. Forma w dalszym ciągu podobna jest do stanu pierwotnego. Nie zachowały się niektóre detale, jak lampa nad wejściem, nasada kominowa oraz ogrodzenie[3].
Ocena[edytuj | edytuj kod]
Dom Radinga w opinii współczesnych historyków architektury stał się jednym z wzorców wytyczającym trendy w architekturze modernistycznej dwudziestolecia międzywojennego[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Model pierwszej wersji willi Adolfa Radinga odrzuconej przez wrocławską policję budowlaną. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2015-03-19]. (pol.).
- ↑ Szymańska-Störtkuhl 1998 ↓, s. 102-103.
- ↑ a b c Leksykon architektury Wrocławia 2011 ↓, s. 805.
- ↑ Szymańska-Störtkuhl 1998 ↓, s. 103.
- ↑ Beelitz i Förster 2006 ↓, s. 34.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Konstanze Beelitz, Niclas Förster: Breslau/Wrocław. Przewodnik po architekturze modernistycznej. Wrocław: Via Nova, 2006.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Beata Szymańska-Störtkuhl: Adolf Rading we Wrocławiu 1919-1933. W: Ten wspaniały wrocławski modernizm. Materiały z konferencji Komisji Architektury i Urbanistyki wrocławskiego oddziału Polskiej Akademii Nauk Wrocław 1991. Wrocław: Wydawnictwo VIA, 1998, s. 101-113.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sochaczewska 4 - Dom własny architekta Adolfa Radinga - historyczne i współczesne zdjęcia. fotopolska.eu. [dostęp 2015-03-19]. (pol.).
- Dom nr 4 Dom własny Adolfa Radinga - historyczne i współczesne zdjęcia. Wratislaviae Amici dolny-slask.org.pl. [dostęp 2015-03-18]. (pol.).