Elizabeth Alice Hawkins-Whitshed
 Elizabeth Alice Hawkins-Whitshed w 1883 | |
| Data i miejsce urodzenia |
1860 lub 1861 |
|---|---|
| Data śmierci |
24 lipca 1934 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
Elizabeth Alice Hawkins-Whitshed, później Elizabeth Le Blond, znana też jako Mrs. Aubrey Le Blond (ur. 1860 lub 1861 w Dublinie, zm. 24 lipca 1934[1][2]) – brytyjska alpinistka, pisarka, fotograficzka. Pierwsza kobieta, która prowadziła grupy wspinaczkowe bez przewodnika. Założycielka i pierwsza prezeska brytyjskiego Kobiecego Klubu Alpejskiego – pierwszej kobiecej organizacji wspinaczkowej na świecie[2][3][4]. Odbyła ponad setkę wspinaczek, zarówno zimą, jak i latem[2]. Autorka filmów krótkometrażowych o zimowych sportach[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wychowywała się głównie w Irlandii[3]. W 1879 r. wyszła za Freda Burnaby'ego, żołnierza i autora ogromnie popularnych relacji podróżniczych, m.in. A Ride to Khiva: Travels and Adventures in Central Asia oraz On Horseback Through Asia Minor[5]. W niecałe 2 lata po ślubie Elizabeth, za radą lekarzy, zaczęła podróżować w poszukiwaniu kurortu, w którym mogłaby wyleczyć gruźlicę, na którą, jak twierdziła, chorowała. W ten sposób zamieszkała w Szwajcarii. W 1881 r. w Chamonix-Mont-Blanc po raz pierwszy zetknęła się z alpinizmem i uległa fascynacji tą dziedziną sportu. Dwa tygodnie później, wraz z koleżanką, spróbowała swojej pierwszej wspinaczki. Choć nieodpowiednio ubrane, w butach na wysokich obcasach, dotarły do Grands Mulets (a więc na 2/3 wysokości Mont Blanc)[2][5][6]. Od tego czasu wspinaczka stała się jej pasją. Jak twierdziła, aktywność fizyczna pomagała jej łagodzić objawy choroby[6]. W 1882 r. wspięła się na Grandes Jorasses i Mont Blanc[3]. W 1883 r. napisała książkę Wysokie Alpy zimą. W 1885 r. jej mąż zginął w bitwie pod Abu-Klea[5]. Jako wdowa odbyła podróż rowerową z Wielkiej Brytanii do Włoch[3].
Jej drugim mężem został J.F Main, lekarz. Po ślubie Elizabeth odbyła podróż do Chin[3]. W 1886 r. wydała kolejną książkę – Life and Towers of Silence. W 1892 r. ponownie owdowiała. Nadal zajmowała się wspinaczką[6]. Od 1895 r. wspinała się głównie w Norwegii[3]. W 1900 r. wyszła za Aubreya Le Blonda[6]. W tym samym roku wraz z Evelyn McDonnell wspięła się na Piz Palü[3].
Jej pasja przysporzyła jej sławy, ale bywała też obiektem krytyki, zarówno ze strony rodziny, jak i opinii publicznej – zachował się list, który ciotka Elizabeth napisała do jej matki, skarżąc się, że alpinistka gorszy cały Londyn[7]. Alpinistka rozpoczynała wspinaczkę ubrana w spódnicę nałożoną na spodnie i zdejmowała ją dopiero na dużych wysokościach, podróżowała też w kobiecym towarzystwie tak długo, jak to było możliwe[3]. Le Blond przyznawała, że ta pasja jest niebezpieczna, jednak podkreślała, że to nie płeć osoby, która się wspina jest źródłem niebezpieczeństwa. Mimo wszystko spotykała się z chłodnym przyjęciem w środowisku alpinistów – brytyjski Klub Alpejski niechętnie uznawał kobiece osiągnięcia[8]. W 1907 r. Le Blond założyła więc Kobiecy Klub Alpejski, pierwszą na świecie kobiecą organizację wspinaczkową. Została jej pierwszą prezeską i rolę tę pełniła aż do swojej śmierci w 1934 r.[1][2][5]
W 1912 r. wraz z mężem udała się w podróż po Japonii, Korei, Chinach i Rosji. Po wybuchu I wojny światowej pracowała jako pielęgniarka we francuskim Czerwonym Krzyżu, następnie zajmowała się zbieraniem funduszy dla British Ambulance Committee. Zszokowana wojennym okrucieństwem, podejmowała działania na rzecz pokoju i francusko-brytyjskiej przyjaźni[2].
Oprócz wspinaczki zajmowała się także pisarstwem. Publikowała książki o wspinaczce i podróżach, podjęła się też tłumaczenia listów swojej pra-pra-prababki Charlotte Sophie, hrabiny Bentnick[2]. Jej pasją była też fotografia – od pierwszych wypraw nosiła ze sobą aparat fotograficzny i, mimo trudnych warunków, dokumentowała lokacje. Zdjęcia wykorzystywała jako ilustracje swoich książek lub wykładów[2]. W latach 1899–1900 w Sankt Moritz wykonała serię 10 filmów, przedstawiających sporty zimowe – filmów tych nie znamy, zachowały się wzmianki o nich w katalogach[1].
Zmarła 27 lipca 1934 r. Pochowano ją na londyńskim cmentarzu londyńskim cmentarzu Brompton[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Roland Cosandey, Le Blond, Elizabeth Alice Frances, [w:] Richard Abel, Encyclopedia of early cinema, London: Routledge, 2005, loc. 15693, ISBN 0-415-23440-9, OCLC 252812916.
- ↑ a b c d e f g h i j Elizabeth (Lizzie) Le Blond [online], Women's Museum of Ireland [dostęp 2018-02-17].
- ↑ a b c d e f g h Jennifer Uglow, Macmillan Dictionary of Women's Biography, Springer, 1991, s. 317, ISBN 978-1-349-12704-7 [dostęp 2018-02-17] (ang.).
- ↑ Andrzej Bazylczuk, Wojna płci na ośmiu tysiącach [online], NPM Magazyn Turystyki Górskiej [dostęp 2018-02-17] (pol.).
- ↑ a b c d Precious McKenzie, The Right Sort of Woman: Victorian Travel Writers and the Fitness of an Empire, Cambridge Scholars Publishing, 2012, s. 107, ISBN 978-1-4438-3708-8 [dostęp 2018-02-17] (ang.).
- ↑ a b c d Precious McKenzie, The Right Sort of Woman: Victorian Travel Writers and the Fitness of an Empire, Cambridge Scholars Publishing, 2012, s. 108, ISBN 978-1-4438-3708-8 [dostęp 2018-02-17] (ang.).
- ↑ Precious McKenzie, The Right Sort of Woman: Victorian Travel Writers and the Fitness of an Empire, Cambridge Scholars Publishing, 2012, s. 110, ISBN 978-1-4438-3708-8 [dostęp 2018-02-17] (ang.).
- ↑ Precious McKenzie, The Right Sort of Woman: Victorian Travel Writers and the Fitness of an Empire, Cambridge Scholars Publishing, 2012, s. 111, ISBN 978-1-4438-3708-8 [dostęp 2018-02-17] (ang.).