Eocene
| Poprzednie nazwy |
Fort McHenry, Vacoil, Schulau |
|---|---|
| Bandera | |
| Port macierzysty | |
| Operator |
Socony Vacuum Transportation Co Ltd., Montreal |
| Dane podstawowe | |
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia |
Bethlehem Shipbuilding |
| Data wodowania |
1922 |
| Data zatonięcia |
20 maja 1942 |
| Dane techniczne | |
| Nośność (DWT) |
4216[1] |
| Liczebność załogi |
34 |
Eocene – zbiornikowiec transportujący złoto Banku Polskiego z Konstancy do Stambułu podczas II wojny światowej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zwodowany w sierpniu 1922 w stoczni w Baltimore pod nazwą „Fort McHenry” dla US Shipping Board; jego nośność wynosiła 4216 ton. W 1923 przemianowany na „Vacoil”, w 1929 sprzedany niemieckiej firmie Deutsche Vacuum Oel AG i przemianowany na „Schulau”. W 1935 sprzedany Wielkiej Brytanii, zarejestrowany w Hongkongu[2] dla amerykańskiej kompanii naftowej Socony Vacuum[3] i nazwany „Eocene”. W 1941 przetransferowany do ministerstwa transportu wojennego (ang. Ministry of War Transport).
20 maja 1942 roku statek został zaatakowany, gdy płynął w konwoju AT-46 z Aleksandrii do Tobruku, z ładunkiem 1980 ton benzyny i 3700 ton wody. U-Boot U-431 wystrzelił w jego kierunku dwie torpedy, zatapiając go w okolicy As-Sallum. Cała załoga (43 osoby) została uratowana przez trawler ZOP HMS „Cocker”[1].
Transport polskiego złota[edytuj | edytuj kod]
Z uwagi na zbliżające się zagrożenie dla dóbr polskich we wrześniu 1939 roku, zdecydowano się na transport polskiego złota (75 ton) z Warszawy. Akcją dowodzili: pułkownik Ignacy Matuszewski, major Henryk Floyar-Rajchman oraz pułkownik Adam Koc, który zrezygnował z udziału w akcji. Opuścił on Matuszewskiego i Rajchmana podczas działań prowadzonych w Łucku.
Złoto zostało załadowane na „Eocene” w Konstancy. Płynąc do Stambułu brytyjski kapitan Robert Brett, trzymał statek możliwie blisko brzegu, aby w przypadku storpedowania osadzić go na mieliźnie i uratować złoto[2]. Do Stambułu statek wpłynął 16 września 1939[2], skąd złoto przetransportowano koleją do Bejrutu a stamtąd przepłynęło na pokładzie dwóch niszczycieli do Tulonu[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Eocene. uboat.net. [dostęp 2013-08-22]. (ang.).
- ↑ a b c Janusz Wróbel: Wojenne losy polskiego złota. IPN Łódź. [dostęp 2013-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-27)].
- ↑ a b Wojciech Surmacz. Porwane złoto II RP. „Forbes”, 2012-12-17.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sławomir Koper: Polskie piekiełko. Obrazy z życia elit emigracyjnych 1939-45, Warszawa 2012.