Ewa (mormonizm)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Ewa (deseret 𐐀𐐚)[1] – pierwsza kobieta, odgrywa istotną rolę w teologii Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich[2][3].

Ewa w mormońskiej teologii[edytuj | edytuj kod]

Opisywana przez mormońską teologię Ewa osadzona jest w relacjach znajdujących się we wszystkich księgach należących do kanonu tej wspólnoty religijnej, zatem w Biblii, Księdze Mormona[1][4], Naukach i Przymierzach oraz Perle Wielkiej Wartości[5]. Święci w dniach ostatnich uznają ją za matkę i protoplastkę całej ludzkości[2], jedną z najistotniejszych[2], najbardziej prawych[2] i bohaterskich postaci rodziny ludzkiej[2]. Możliwość życia na ziemi jest, w mormońskiej perspektywie, wynikiem wyboru dokonanego przez Ewę oraz jej decyzji o staniu się śmiertelniczką[2].

Ewa, Adam czy Abraham znajdowali się pośród wielkich i szlachetnych inteligencji zaangażowanych w proces tworzenia ziemi[2]. Ewa została wyznaczona w wieczności przez Boga oraz nazwana przezeń matką wszystkich żyjących[2]. Miano to powtórzył później Adam, nadając jej imię Ewa, zgodnie z zapisem przechowanym w wersecie dwudziestym szóstym czwartego rozdziału Księgi Mojżesza[2].

Została stworzona tak duchowo jak i fizyczne w ten sam sposób co Adam[6][2]. Bóg stworzył ją na obraz Swego własnego ciała[2]. Identyczność sposobu stworzenia Ewy została dodatkowo podkreślona przez fragment mówiący, że Bóg po ukończeniu stworzenia nazwał ich Adamem[2]. Wspomniane fragmenty znajdują się w wersecie dziewiątym szóstego rozdziału wspominanej już powyżej Księgi Mojżesza[2].

Przebywając w ogrodzie Eden Adam i Ewa nie byli w stanie wypełnić podstawowego Bożego przykazania[2]. Zgodnie bowiem z mormońską teologią w warunkach rajskich nie mogli płodzić dzieci, a co za tym idzie, nie mogli również założyć rodziny[7][8]. Otrzymali zakaz spożywania owoców z drzewa poznania dobrego i złego, z wyraźnym wszakże zastrzeżeniem, że zakaz ten nie ogranicza w niczym ich wolnej woli[9]. Stanie się śmiertelnikiem zostało jasno wymienione jako konsekwencja złamania tego zakazu[9].

Szatan kusił Adama i Ewę w sposób podobny, w jaki następnie próbował ograniczyć wykorzystanie inherentnego boskiego potencjału oraz wypełnienie niebiańskiej misji przez innych ludzi[9]. Zgodnie z doktryną Kościoła Ewa stanęła przed wyborem między samolubną łatwością rajskiego życia a niesamolubnym stawieniem czoła trudnościom uciskowi i śmierci ziemskiej egzystencji[9]. Zgodnie ze swym powołaniem oraz swym wcześniejszym ustanowieniem doszła do przekonania, że nie ma dla niej innej drogi jak świadomie wybrać śmiertelność[9]. W ten sposób przyczyniła się do zrealizowania zamiarów Bożych oraz umożliwiła człowiekowi rozmnażanie się[9].

Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich wyraźnie podkreśla, że spożywając owoc z drzewa poznania dobrego i złego Adam i Ewa zadowolili Boga[9] i przyczynili się do realizacji przygotowanego przez Niego planu[9]. Opinie zgodne z tym kluczowym elementem doktryny wyrażali liczni mormońscy przywódcy[9]. Brigham Young, drugi prezydent Kościoła, podkreślał, że nigdy nie powinniśmy obwiniać Matki Ewy[9]. John A. Widtsoe, członek Kworum Dwunastu Apostołów, stwierdził z kolei, że Adam i Ewa wybrali mądrze, zgodnie z niebiańskim prawem miłości do innych[9]. Już po wykroczeniu oraz upadku Ewa przypomniała o planie zbawienia[6][9], ciesząc się z uzyskanej właśnie możliwości posiadania potomstwa[9], poznania dobra i zła oraz radości odkupienia i życia wiecznego[9], zgodnie z zapisem w jedenastym wersecie piątego rozdziału Księgi Mojżesza[9]. Po opuszczeniu Edenu wraz z małżonkiem udała się do Adam-ondi-Ahman[10].

Zgodnie z mormońską doktryną niebiescy rodzice przygotowali Adama i Ewę do ról, które ci mieli wypełniać w życiu śmiertelnym[9]. Po upadku Bóg dał im prawo ofiary[9], w ten sposób umożliwiając im uzyskanie wybaczenia za popełnione grzechy[9]. Wprowadził wrogość między potomstwem Ewy a szatanem i tymi za szatanem podążającymi[9]. Dał Ewie moc macierzyństwa, ujawniając trudy wiążące się z ciążą i porodem[9].

Adam i Ewa, mąż i żona, wciąż podczas pobytu w Edenie, zostali zapieczętowani przez Boga w małżeństwie na wieczność[6][9]. Biblijne stwierdzenie o tym, że Adam będzie panował nad Ewą, przechowane w szesnastym wersecie trzeciego rozdziału Księgi Rodzaju, zostało zinterpretowane przez Spencera W. Kimballa raczej jako wezwanie do przewodniczenia żonie[9]. Tak rozumiane przewodnictwo powinno być zawsze dokonywane w prawości[9].

Odzienie dla Adama i Ewy miał uczynić sam Bóg ze skór[9]. Ewa urodziła Adamowi zarówno synów jak i córki[9]. Dzieliła z nim trudy pracy[9]. Wspólnie z mężem modliła się do Boga, słysząc również Jego głos[9]. Wspólnie z małżonkiem wyjawiła wszystkie sprawy swoim synom i córkom, zgodnie z przekazem dwunastego wersetu piątego rozdziału Księgi Mojżesza[9]. Nauczyła też swoje dzieci, znowu wspólnie z małżonkiem, czytania i pisania[9] oraz prowadzenia księgi pamięci[9].

Mormońska teologia postrzega Ewę jako współuczestniczkę w całej posłudze Adama[6][9]. Dodaje też, że wspólnie z Adamem odziedziczy wszystkie błogosławieństwa przynależne do jego wywyższenia[6][9]. Prezydent Joseph F. Smith miał ujrzeć ją w wizji z 1918[9], zapisanej obecnie w ostatnim, sto trzydziestym ósmym rozdziale Nauk i Przymierzy[9]. W owej wizji Ewa opisywana jest jako nasza pełna chwały Matka Ewa[9].

Ewa w mormońskim kulcie świątynnym[edytuj | edytuj kod]

Ewa jest nierozerwalnie związana z kultem świątynnym. Obdarowanie, jeden z mormońskich obrzędów świątynnych[11], obejmuje przedstawienie początków tak Ewy jak i Adama, ich znalezienia się w ogrodzie Eden, następnie zaś opuszczenia go. Obrzęd ten ukazuje również jak Ewa z małżonkiem miała żyć już w świecie oraz to jak otrzymała wiodący do powrotu do obecności Bożej plan zbawienia[12].

Ewa w mormońskiej sztuce[edytuj | edytuj kod]

Ma swoje miejsce w mormońskiej sztuce. Znalazła się wśród postaci ujętych na płaskorzeźbach zdobiących świątynię mormońską w hawajskim Lāʻie. Płaskorzeźby te, dzieło J. Leo Fairbanksa, Avarda Fairbanksa[13] oraz Torliefa Knaphusa[14], przedstawiają kolejno dyspensacje ewangelii wyróżniane w mormońskiej teologii. Ewa stanowi tutaj część dyspensacji Starego Testamentu, w której też to została uwieczniona w pobliżu ołtarza ofiarnego[15].

Przedstawiający Ewę obraz Eve and the Fruit of the Tree of Knowledge z 2015 pędzla J. Kirka Richardsa spotkał się z dużym zainteresowaniem, w tym z żarliwą krytyką komentatorów, zarówno tych lewicowych jak i tych sytuujących się na prawicy politycznego spektrum[16]. Dzieło to portretuje Ewę nagą oraz czarnoskórą. Spotkało się z zarzutem zawłaszczania historii i tradycji Afrykańczyków przez białego artystę. Było jednocześnie wskazywane jako przykład skutecznego zapełnienia istotnej luki w zdominowanym przez białych mormońskim pejzażu kulturalnym[17]. Z kolei wieloczęściowa instalacja In the High Noon of the Heavenly Garden z 2018 pędzla Samuela Evensena chronologicznie portretująca starotestamentalny zapis przedstawia Ewę w serii niewielkich aktów[18]. Eden ma tu wyraźnie rolniczy charakter[18], natomiast Ewa dopiero dorasta[18], w coraz to bardziej złożonym, skomplikowanym i podzielonym otoczeniu rajskiego ogrodu[18]. Praca Evensena była omawiana podczas kursu poświęconemu sztukom wizualnym w Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich zorganizowanego przez The Center for Latter-day Saint Arts[19].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Brigham Young University: EVE. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-07-08]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 475. ISBN 978-0-02-904040-9.
  3. ↑ Glossary of Symbols, [w:] Joseph Fielding McConkie, Gospel Symbolism [e-book], Salt Lake City: Bookcraft, 1985, lokalizacja 1609, ISBN 0-88494-568-5.
  4. ↑ Eve, [w:] Dennis L. Largey (red.), The Book of Mormon Reference Companion [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2003, lokalizacja 3107-3108, ISBN 978-1-60908-763-0.
  5. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 475-476. ISBN 978-0-02-904040-9.
  6. ↑ a b c d e Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 242.
  7. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 534. ISBN 978-0-02-904040-9.
  8. ↑ Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 303.
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 476. ISBN 978-0-02-904040-9.
  10. ↑ Bruce A. Van Orden: What do we know about the location of the Garden of Eden?. [w:] Ensign [on-line]. churchofjesuschrist.org, January 1994. [dostęp 2021-07-08]. (ang.).
  11. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 1444. ISBN 978-0-02-904040-9.
  12. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 455. ISBN 978-0-02-904040-9.
  13. ↑ Anderson 2000 ↓, s. 170.
  14. ↑ Anderson 2000 ↓, s. 172.
  15. ↑ Anderson 2000 ↓, s. 174.
  16. ↑ Writ&Vision Rare Books&Fine Art: New Colors: Riviera-Modernist Inspired Works by J. Kirk Richards. [w:] Gallery [on-line]. writandvision.com. [dostęp 2021-07-08]. (ang.).
  17. ↑ Trent Nelson: Mormon painting of a black Eve draws fire, but not for the reasons you might think. [w:] The Salt Lake Tribune [on-line]. sltrib.com, 2016-03-24. [dostęp 2021-07-08]. (ang.).
  18. ↑ a b c d Writ&Vision Rare Books&Fine Art: Samuel Evensen: In the High Noon of the Heavenly Garden. [w:] Gallery [on-line]. writandvision.com. [dostęp 2021-07-08]. (ang.).
  19. ↑ Eowyn Wilcox McComb: Issues and Themes in the Visual Arts of the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints. [w:] The Center for Latter-day Saint Arts [on-line]. centerforlatterdaysaintarts.org, 2019-07-09. [dostęp 2021-07-08]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ewa_(mormonizm)&oldid=72804958”