Franciszek Gradowski
 Półkozic | |
| Data urodzenia |
ok. 1545 |
|---|---|
| Data śmierci |
po 1599 |
Franciszek Gradowski herbu Półkozic (ur. ok. 1545, zm. po 1599) – marszałek hospodarski, sekretarz królewski, poeta.
Przodkowie Gradowskiego wywodzili się z Małopolski, jednak w początkach XVI w. osiedli w okolicach Kowna. Franciszek Gradowski urodził się ok. 1545 jako syn Andrzeja, związanego z ruchem innowierczym. W 1565 rozpoczął studia na uniwersytecie w Wittenberdze. W latach 1578–1580 był poborcą łanowym w powiecie kowieńskim. W 1588 uczestniczył jako delegat koła rycerskiego w poselstwie stanów litewskich do nowo wybranego króla Zygmunta III. W 1589 był sygnatariuszem ratyfikacji traktatu bytomsko-będzińskiego na sejmie pacyfikacyjnym. Pełnił funkcję sekretarza Zygmunta III Wazy oraz Stefana Batorego. Wiadomo, że żył jeszcze w 1599. Po tej dacie brak o nim wzmianek.
Znany jest jeden utwór poetycki Gradowskiego – obszerny poemat w języku łacińskim Hodoeporicon Moschicum (Wyprawa moskiewska), opisujący zagon Krzysztofa Radziwiłła Pioruna na teren Rosji w 1581 podczas wojny polsko-rosyjskiej 1577–1582. Z treści utworu nie wynika, czy w zagonie brał udział sam Gradowski.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. I, Wilno 1758, s. 238.
- Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 209.
- Bartłomiej Czarski: Wprowadzenie do lektury. W: Franciszek Gradowski: Hodoeporicon Moschicum. Wyprawa moskiewska. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Stowarzyszenie „Pro Cultura Litteraria”, 2011, s. 5–27, seria: Biblioteka Pisarzy Staropolskich. ISBN 978-83-61757-17-7.