Gaeumannomyces graminis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gaeumannomyces graminis
Ilustracja
Strzępki i hyfopodia Gaeumannomyces graminis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

Magnaporthales

Rodzina

Magnaporthaceae

Rodzaj

Gaeumannomyces

Gatunek

Gaeumannomyces graminis

Nazwa systematyczna
Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx & D.L. Olivier
Trans. Br. mycol. Soc. 35(1): 32 (1952)

Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx & D.L. Olivier – gatunek grzybów workowych z klasy Sordariomycetes[1]. Wywołuje zgorzel podstawy źdźbła[2].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Gaeumannomyces graminis to homotaliczny grzyb mikroskopijny. Zimuje w postaci grzybni w glebie na resztkach roślin. Może tak przetrwać kilka lat aż do czasu ich mineralizacji. Grzybnia ta jest głównym źródłem choroby. Rozrastając się atakuje nowe rośliny przez włośniki i korzenie. Po wrośnięciu do wnętrza korzenia grzybnia rozrasta się wewnątrz jego tkanek w górę pędu. Poprzez wiązki przewodzące może dotrzeć aż do górnych międzywęźli. Krótko przed zbiorami zbóż grzybnia wytwarza płciowe owocnikiperytecja. Powstają w nich askospory nie odgrywające jednak większej roli w rozprzestrzenianiu się patogenu[3].

Grzyb wytwarza dwa rodzaje grzybni. Strzępki na powierzchni korzeni i podstawy źdźbeł są grube i ciemne, strzępki rozwijające się wewnątrz tkanek zaatakowanej rośliny są cienkie i jasne[4]. G. graminis jest jednym z trzech patogenów wywołujących zgorzel podstawy źdźbła, najmniej patologicznym. Pozostałe dwa gatunki wywołujące tę chorobę to Gaeumannomyces tritici i Gaeumannomyces avenae. Odróżniają się budową hyfopodiów i zarodników oraz fizjologicznie patogennością, gatunkami porażanych roślin i in. cechami[2].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gaeumannomyces, Magnaporthaceae, Magnaporthales, Diaporthomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1875 r. Pier Andrea Saccardo nadając mu nazwę Rhaphidophora graminis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Josef Adolph von Arx i D.L. Olivier w 1952 r.[1]

Źdźbło trawy Cenchrus setaceus porażone przez Gaeumannomyces graminis

Synonimy[5]:

  • Gaeumannomyces cariceti (Berk. & Broome) Lar.N. Vassiljeva 1998
  • Gaeumannomyces graminis var. maydis J.M. Yao, Yong C. Wang & Y.G. Zhu 1992
  • Gaeumannomyces oryzinus (Sacc.) Schrantz 1961
  • Linocarpon cariceti (Berk. & Broome) Petr. 1952
  • Linocarpon oryzinum (Sacc.) Petr. 1952
  • Ophiobolus cariceti (Berk. & Broome) Sacc. 1883
  • Ophiobolus graminis (Sacc.) Sacc. 1881
  • Ophiobolus graminis var. luzulae Klika 1923
  • Ophiobolus oryzinus Sacc. 1916
  • Ophiochaeta graminis (Sacc.) Hara 1916
  • Rhaphidophora graminis Sacc. 1875
  • Rhaphidospora cariceti (Berk. & Broome) Cooke
  • Sphaeria cariceti Berk. & Broome, 1861

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Gaeumannomyces graminis jest szeroko rozprzestrzeniony na całym świecie. Pasożytuje na pszenicy, życie, pszenżycie, jęczmieniu, oraz na ponad 400 gatunkach traw. Nie atakuje natomiast owsa, który wydziela substancję hamującą jego rozwój[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
  2. a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7
  3. red: Selim Kryczyński i Zbigniew Weber, Fitopatologia. Tom 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: PWRiL, 2011, ISBN 978-83-09-01077-7
  4. a b Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, ISBN 978-83-7160-468-3
  5. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-11-01] (ang.).