Goryczuszka polna
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
goryczuszka polna | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Gentianella campestris (L.) Börner Fl. Deut. Volk 543. 1912 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Goryczuszka polna, goryczka polna (Gentianella campestris (L.) Börner) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Europie. W Polsce jest rzadka, występuje tylko w Sudetach, na przyległym obszarze i na Dolnego Śląska i na Pomorzu Zachodnim. Przez terytorium Polski przebiega północno-wschodnia granica jej zasięgu.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Roślina jednoroczna lub dwuletnia, wzniesiona, przeważnie u nasady rozgałęziona, wysokość 5–30 cm.
- Łodyga
- Wzniesiona, najczęściej od nasady rozgałęziona.
- Liście
- Łopatkowate, wydłużone lub owalne, ulistnienie nakrzyżległe. Liście odziomkowe na wierzchołkach tępe, liście łodygowe zaostrzone, wszystkie z 1–3 nerwami.
- Kwiaty
- Fioletowe, rzadziej białe, brodato owłosione, rurka korony o długości do 3 cm. Wyrastają pojedynczo na końcach pędów.
- Owoc
- Osadzona na krótkim trzonku lub siedząca i wystająca z kielicha torebka
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Rośliny jednoroczna lub dwuletnia. W Polsce kwitnie od kwietnia do maja do października. Przedprątne kwiaty zapylane są przez motyle i błonkówki[3]. Rośnie na ubogich murawach, suchych łąkach i wrzosowiskach, trawiastych zboczach.
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Polsce pod ścisłą ochroną gatunkową od 1946 roku[4][5]. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[6].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
W krajach północnej Europy używano korzenia tej rośliny jako namiastki chmielu w piwowarstwie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-12-28] (ang.).
- ↑ Józef Rostafiński, Olga Seidl: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1965, s. 162.
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 70, poz. 384 – Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i z Ministrem Leśnictwa w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998, s. 144-145. ISBN 83-7129-756-4.
- Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.