Innoryżak paskudny
| Euryoryzomys lamia[1] | |||
| (O. Thomas, 1901) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
innoryżak paskudny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 innoryżak paskudny | |||
Innoryżak paskudny[3] (Euryoryzomys lamia) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący endemicznie w Brazylii.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Innoryżak paskudny występuje w Goiás i zachodnim Minas Gerais, w zachodnio-środkowej Brazylii[4].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1901 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Oryzomys lamia[5]. Holotyp pochodził znad rzeki Jordão, w gminie Araguari, w południowo-zachodnim Minas Gerais, w Brazylii[6].
W 2006 roku dokonano rewizji podziału systematycznego, wyłączając z rodzaju Oryzomys niespokrewnione bliżej gryzonie i tworząc m.in. rodzaj Euryoryzomys[2][3]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[4].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Euryoryzomys: gr. ευρυς eurus „szeroki”; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)[7].
- lamia: łac. lamia „wiedźma, czarodziejka”, od gr. Λαμια Lamia, w mitologii greckiej wiedźma, o której mówiono, że pożera dzieci i mężczyzn[8][9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 141–161 mm, długość ogona 131–160 mm, długość tylnej stopy 34–36 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała[10].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Jest spotykany od wysokości 700 do 900 m n.p.m. Żyje wyłącznie w enklawach leśnych na obszarach Cerrado (ale nie w lesie galeriowym). Prowadzi naziemny tryb życia[2].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Innoryżak paskudny ma wyspecjalizowane wymagania środowiskowe, przez co jest zagrożony działalnością ludzką. Dwa z trzech znanych stanowisk zostały zniszczone przez ekspansję rolnictwa, jedno znajduje się w Parku Narodowym Chapada dos Veadeiros. Populacja maleje i innoryżak paskudny jest uznawany za gatunek zagrożony wyginięciem[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Euryoryzomys lamia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d A. Percequillo & M. Weksler, Euryoryzomys lamia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-15] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ O. Thomas. On mammals obtained by Mr. Alphonse Robert on the Rio Jordäo, S. W. Minas Geraes. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 8 (48), s. 528, 1901. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys lamia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-15].
- ↑ M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).
- ↑ J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-12-10]. (niderl.).
- ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 119, OCLC 637083062 (ang.).
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).