Józef Franciszek Łęski

Józef Franciszek Stanisław Łęski

Data i miejsce urodzenia	2 kwietnia 1760 Małe Łany
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1825 Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski
Zawód, zajęcie	nauczyciel
Tytuł naukowy	Profesor
Alma Mater	Szkoła Rycerska
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Stanowisko	Dyrektor
Pracodawca	Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego
Rodzice	Jerzy Antoni i Barbara z domu Łukowska
Małżeństwo	Karolina z domu Hube
Dzieci	Stanisław, Adam, Edward, Józefa, Tekla

Józef Franciszek Stanisław Łęski (ur. 2 kwietnia 1760 Małych Łanach k. Żarnowca, zm. 13 lipca 1825 w Warszawie) – polski astronom i matematyk, malarz i rytownik.

Życiorys

Urodził się w 2 kwietnia 1760 w Małych Łanach jako syn Jerzego Antoniego i Barbary z domu Łukowskiej. Ojciec jego był pułkownikiem wojsk koronnych. W wieku lat dwunastu zostaje uczniem Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Nauki pobiera wraz z Jasińskim, Sokolnickim i Kościuszką. Kończy szkołę jako absolwent i rozpoczyna w niej pracę jako wykładowca. Prowadzi zajęcia z matematyki elementarnej, miernictwa i rysowania map.

Bierze udział w Powstaniu Kościuszkowskim w stopniu majora jako adiutant T.Kościuszki. Dostaje się do niewoli pruskiej i rok był uwięziony w Nissie. Po zwolnieniu wraca do kraju pieszo, zwiedzając po drodze galerię w Dreźnie i w Berlinie.

Dociera do Krakowa i zostaje mianowany profesorem matematyki w Krakowskiej Szkole Głównej.

W 1803, po wyjeździe Jana Śniadeckiego do Wilna, obejmuje funkcję dyrektora obserwatorium astronomicznego oraz profesora astronomii i matematyki wyższej w Krakowie.

W następnym roku w Warszawie obejmuje posadę profesora matematyki i fizyki w powstałym Liceum Warszawskim. W latach 1809–1811 przebywał w Paryżu i studiował w Collège de France.

Był członkiem Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Krakowskiego Towarzystwa Naukowego.

Żonaty z Katarzyną z domu Hube, miał piątkę dzieci: Stanisława, Adama, Edwarda, Józefę i Teklę.

Zmarł 13 lipca 1825 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

Jest autorem rozprawy o sztuce: "O piękności w sztukach a szczególniej w malarstwie" drukowanej w rocznikach towarzystwa naukowego krakowskiego w 1817. Do najważniejszych jego prac można zaliczyć:

• "Teoretyczna i praktyczna nauka żołnierskich rozmiarów czyli miernictwo wojenne", przekład z angielskiego, uzupełniony przez Łęskiego, Warszawa, 1790,
• "Darstellung der sumtlichen Theile der Mathematik" Kraków, 1801,
• "Rozprawa o nauce przyrodzenia" Kraków, 1811,
• "Rozprawa o zaćmieniach z ich zastosowaniami" Kraków, 1818,
• "Observationes Astronomicae" Kraków, 1813,
• "Rozprawa o konstellacyjach" Kraków, 1822.

Bibliografia

• S. Orgelbrand: Encyklopedia Powszechna. T. XVII. Warszawa: S. Orgelbrandt, 1864, s. 588-589. [dostęp 2020-12-27]. (pol.).

• Klasyfikator umiejętności [online], forumakademickie.pl [dostęp 2020-12-27] .

• Kazimierz Władysław Wójcicki: Cmentarz Powązkowski pod Warszawą. T. 2. Warszawa: 1856, s. 215-222. [dostęp 2020-12-27]. (pol.).

• Łęski Józef Franciszek [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2020-12-27] .

• Józef Franciszek Stanisław Łęski z Łęgu h. Janina [online], M.J. Minakowski: Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 2020-12-27] .

Linki zewnętrzne

• Dzieła Józefa Franciszka Łęskiego w bibliotece Polona