Józef Szaybo
Józef Szaybo (ur. 1841 w Jurowcach koło Białegostoku, zm. 1911) – rotmistrz kawalerii w czasie powstania styczniowego. Walczył w augustowskim, łomżyńskim i płockim.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Brał udział w bitwach pod Kadyszem (21 maja 1863) i Księżopolem (12 października 1863). W potyczce pod Brośnicą k. Zambrowa (7 września 1863) piętnastokonny patrol pod dowództwem Józefa Szaybo zaskoczył Kozaków, wskutek czego 4 Kozaków zginęło, a 3 zostało rannych. Dowodził też plutonem w walkach pod Małą Bukową i Ossową (31 grudnia 1863)[1].
Wiadomości z Pola Bitwy w numerze 13. informując o walkach w województwie augustowskim, podały, że 21 maja 1863 w walkach pod Kadyszem w rejonie Czarnej Hańczy odznaczył się kawalerzysta Józef Szaybo. Według powstańczych zapisów bitewnych podano, że 12 października 1863 w udanym starciu powstańców z kolumną mjr. Chorbiewicza pod Księżopolem (woj. płockie) dowódcą kawalerii był Józef Szajbo, który objął dowództwo po Zdziechowskim. Rosjanie stracili wówczas 38 ludzi, po stronie powstańców straty były: 6 zabitych i 5 rannych. (S. Zieliński Bitwy i potyczki 1863–1864)[2].
Po powstaniu urzędnik kolei terespolskiej, ukończył szkołę górniczą w Dąbrowie Górniczej a następnie podjął pracę w Zakładach Starachowickich jako zarządca wielkiego pieca w Brodach Iłżeckich.
Założył rodzinę z Marią z Moniuszków (24.12.1847–15.02.1917), której siostrą była hrabina Jadwiga de Fleury z Moniuszków (żona Ludwika de Fleury, archeologa). Według zachowanego aktu zgonu sporządzonego przez proboszcza Wierzbnika ks. Kołdę, zmarł 25 lutego 1911(dts) w Starachowicach, pochowano go na ówczesnym cmentarzu parafialnym w Wierzbniku (obecnie Starachowice). W mogile tej pochowana została później jego małżonka Maria (w 1917) oraz jej siostra Jadwiga (04.01.1920).[a] [b]. Prawnukiem rotmistrza, a synem Janusza i Marii z Orłowskich Szaybo jest Rosław Szaybo (1933–2019), prof. ASP w Warszawie, wybitny plakacista, ilustrator, fotografik, projektant okładek płytowych i książek.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Małżeństwo Szaybo z dziećmi Renatą i Józefem bywali gośćmi w majątku Kępa nad Biebrzą, w którym wakacje w 1884 spędziła roku Maria Curie-Skłodowska z siostrą. Majątek był własnością Ludwika de Fleury męża Jadwigi de Fleury z Moniuszków[3]
- ↑ Datę śmierci Józefa, jego żony i szwagierki podają inskrypcje na pomniku nagrobnym.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Eligiusz. Kozłowski, Zapomniane wspomnienia, wyd. 1, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1981, ISBN 83-211-0230-1, OCLC 9756791 [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Zieliński 1913 ↓.
- ↑ grajewiak.pl: Fleury Ludwik własciciel majątku Kępa n/Biebrzą. [dostęp 2016-04-06]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stefan Kieniewicz Powstanie styczniowe, Warszawa 1972; ISBN 83-01-03652-4
- Stanisław Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864; na podstawie materyałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu, 1913.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Powstanie styczniowe na ziemi starachowickiej. historiastarachowic.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-23)].
- http://powstanie1863.zsi.kielce.pl/index.php?id=s17