Józef Wiącek

Józef Wiącek

„Sowa”, „Kleszcz”

porucznik
Data i miejsce urodzenia	21 kwietnia 1912 Trzcianka
Data i miejsce śmierci	20 listopada 1990 Kwidzyn
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	20 Pułk Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego 10 Brygada Kawalerii Jędrusie
Stanowiska	dowódca oddziału
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Józef Wiącek, ps. „Sowa”, „Kleszcz” (ur. 21 kwietnia 1912 w Trzciance, zm. 20 listopada 1990 w Kwidzynie) – dowódca oddziału partyzanckiego Jędrusie, żołnierz Armii Krajowej, kawaler Krzyża Walecznych i Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się we wsi Trzcianka w rodzinie chłopskiej, miał pięcioro rodzeństwa. Twórcę „Odwetu – Jędrusiów” Władysława Jasińskiego poznał w Gimnazjum im. Konarskiego w Kielcach. Służbę wojskową odbył w 20 pułku ułanów. W 1939 r. został zmobilizowany z przydziałem do 10 Brygady Kawalerii płk. Stanisława Maczka, wraz z którą walczył podczas kampanii wrześniowej.

Po powrocie ze szlaku bojowego podjął walkę z okupantem jako Sowa i od 25 maja 1942 r. pełnił funkcję zastępcy Władysława Jasińskiego, a po jego śmierci, od 9 stycznia 1943 r. dowodził Jędrusiami. Za brawurową akcję rozbicia więzień w Opatowie (12 marca 1943 r.) i Mielcu (29 marca 1943 r.), i uwolnienie 260 Polaków otrzymał Srebrny Krzyż Virtuti Militari. Innymi ważnymi operacjami jakie oddział przeprowadził pod dowództwem Sowy były:

• obrona pacyfikowanej przez hitlerowców wsi Strużki (3 czerwca 1943 r.)
• wyprowadzenie oddziału bez strat z obławy na „Jędrusiów” w lesie Turskim
• rozbicie posterunku SD w Łoniowie
• rozbicie ewakuującego się starostwa niemieckiego z Biłgoraja pod Osieczkiem
• stoczenie bitwy o Osiek
• rozbicie sztabu 4 pułku saperów na szosie Osiek – Staszów

Do akcji „Burza” Józef Wiącek przystępował już w stopniu porucznika jako dowódca 4 kompanii „Jędrusiów” w 2 pułku piechoty Legionów AK. Za walkę z niemieckim okupantem odznaczony Krzyżem Walecznych.

W sierpniu 1944 r. aresztowany przez NKWD, a po ucieczce ukrywał się w rejonie Trzcianki, gdzie był jeszcze trzykrotnie aresztowany. 3 lipca 1945 r. został aresztowany przez UB i uwięziony w Sandomierzu. Postrzelonego torturowano i w ciężkim stanie umieszczono w szpitalu więziennym.

W kwietniu 1946 r. wyszedł na wolność, ale w listopadzie został ponownie aresztowany przez UB w Sandomierzu i oskarżony o współpracę z Niemcami. W lipcu 1948 r. Sąd Najwyższy ostatecznie uniewinnił go od wszystkich zarzutów, mimo to zmuszony był opuścić rodzinne strony. Jesienią 1953 r. wyjechał na Pomorze i osiadł w Kwidzynie. W latach 1953–1978 kierował gospodarstwem przy Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Oborach.

Zmarł 20 listopada 1990 r., został pochowany na cmentarzu w Kwidzynie.

Bibliografia

• Życiorys. muzeum.kwidzyn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-19)].