Joel Mastbaum

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Joel Mastbaum
Data i miejsce urodzenia

1882 lub 1884
Międzyrzec Podlaski

Data i miejsce śmierci

12 kwietnia 1957
Tel Awiw

Język

jidysz

Dziedzina sztuki

literatura

Joel Mastbaum, także Mastbojm, Mostbaum (ur. 1882 lub 1884 w Międzyrzecu Podlaskim, zm. 12 kwietnia 1957 w Tel Awiwie) – żydowski pisarz tworzący w jidysz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ulotka reklamująca odczyt Mastbauma w Lublinie, lata 30.

Urodził się w 1882 lub 1884 roku w Międzyrzecu Podlaskim w dobrze sytuowanej rodzinie przedsiębiorców[1]. Pobierał nauki w zmodernizowanym chederze[1]. W 1905 roku wyjechał do Warszawy[2] i wziął udział w wydarzeniach wokół rewolucji 1905 roku[1]. Z początku utrzymywał się z malowania pokoi[1]. Od 1906 roku publikował felietony, opowiadania, teksty podróżnicze i rozdziały powieści na łamach wielu czasopism jidyszowych[2], zaczynając od debiutu w „Der Weg”[1]. Należał do kręgu młodych literatów zbierających się wokół Dawida Frischmanna[1]. Tworzył dzieła literackie o charakterze romantyczno-impresjonistycznym[1]. W 1912 roku ukazała się jego pierwsza książka pt. Szkicn un biłder („Szkice i obrazy”), zajmował się także redakcją dzieł zbiorowych[1]. Jego pierwsze powieści Maritas glik i Fun rojtn łebn były kilkukrotnie wznawiane w jidysz i doczekały się tłumaczenia na hebrajski[2]. W 1933 roku dokonał aliji i zaczął tworzyć opowiadania na temat życia w Palestynie[2]. Wybuch II wojny światowej zaskoczył go, gdy odwiedzał Polskę, jednak udało mu się po dwóch miesiącach powrócić do Tel Awiwu[2]. Te doświadczenia stały się kanwą artykułów prasowych i książki, która ukazała się po hebrajsku[1]. Zmarł 12 kwietnia[3] 1957 roku w Tel Awiwie[1], na krótko przed przyznaniem mu nagrody przez izraelski oddział Światowego Kongresu Żydów za wkład w kulturę żydowską[3].

Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]

Za źródłem[1]:

  • Szkicn un biłder, 1923
  • Maritas glik („Szczęście/Przypadki Marity”), 1923
  • Fun rojtn łebn („Z czerwonego życia”), dwa tomy, 1921–1923
  • Salamandra, 1926
  • Nuchemkes wanderungen („Wędrówki Nachumka”), 1925
  • Der kojech fun der erd („Siła tej ziemi”), 1951

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k Rafał Żebrowski, Mastbaum (Mastbojm, Mostbaum) Joel, [w:] Polski Słownik Judaistyczny [online], delet.jhi.pl [dostęp 2021-11-28] (pol.).
  2. a b c d e Melech Rawicz, Mastbaum, Joel, [w:] Encyclopaedia Judaica [online], www.encyclopedia.com [dostęp 2021-11-28].
  3. a b Joel Mastbaum, Noted Jewish Novelist, Dies in Israel; Was 75, Jewish Telegraphic Agency, 15 kwietnia 1957 [dostęp 2021-11-28] (ang.).