Jovan Dučić

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jovan Dučić
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1871
Trebinje

Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 1943
Indiana

Dziedzina sztuki

Poeta, pisarz, dyplomata

Jovan Dučić (cyr. Јован Дучић, ur. 17 lutego 1871, zm. 7 kwietnia 1943) – bośniacko-serbski poeta, pisarz, dyplomata[1]. Czołowy przedstawiciel serbskiego modernizmu[1][2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Biografia[edytuj | edytuj kod]

Pomnik Dučicia w Somborze

Urodził się 17 lutego 1871 roku w Trebinje[3] w ówczesnym Imperium Osmańskim. Uczęszczał tam do szkoły podstawowej. Przeniósł się do liceum w Mostarze i uzyskał wykształcenie, które pozwoliło mu zostać nauczycielem w Somborze. Przed powrotem do Mostaru pracował jako nauczyciel w kilku miastach, gdzie założył (wraz z pisarzem Svetozarem Ćorovićem i poetą Aleksą Šantić) magazyn literacki Zora.

Otwarty patriarchalizm Dučicia[4] spowodował trudności z władzami - w tym czasie Bośnia i Hercegowina została de facto włączona do imperium Austro-węgierskiego[4]. Przeniósł się za granicę, by kontynuować studia wyższe, głównie w Genewie i Paryżu. Uzyskał dyplom prawniczy na Uniwersytecie w Genewie, a po powrocie z zagranicy wstąpił do serbskiej służby dyplomatycznej w 1907 roku. Chociaż wcześniej wyraził sprzeciw wobec idei utworzenia Jugosławii, został pierwszym ambasadorem nowego kraju w Rumunii w 1937. Miał wybitną karierę dyplomatyczną[3] w tym charakterze, służąc w Stambule, Sofii, Rzymie, Atenach, Kairze, Madrycie i Lizbonie[1].

Poezja[edytuj | edytuj kod]

Wydał swój pierwszy tomik poezji w Mostarze w 1901 roku, a drugi w Belgradzie w 1912. Pisał także prozę: kilka esejów i opracowań na temat pisarzy[3].

Początkowo jest twórczość była pod silnym wpływem Vojislava Ilica, czołowego serbskiego poety końca XIX wieku[5]. Podróże zagraniczne pomogły mu rozwinąć swój własny styl, w którym ruch symbolistyczny był prawdopodobnie największym pojedynczym wpływem. W swojej poezji odkrył zupełnie nowe tereny, nieznane wcześniej w poezji serbskiej. Ograniczał się tylko do dwóch stylów wersów, symetrycznego aleksandrynu i stylu francuskiego pochodzenia. Wyrażał w swojej twórczości podwójny strach, wulgarność myśli i wulgarność wypowiedzi. Widział poetę jako "urzędnika i wykształconego rzemieślnika w ciężkiej pracy rymu i rytmu"[5].

Emigracja[edytuj | edytuj kod]

Wyjechał do Stanów Zjednoczonych w 1941 roku po inwazji niemieckiej i okupacji Jugosławii, gdzie dołączył do swojego krewnego w stanie Indiana. Dwa lata później kierował Serbską Radą Obrony Narodowej (założoną przez Mihajlo Pupina w 1914) W ciągu tych dwóch lat napisał wiele wierszy, książek historycznych i artykułów prasowych dotyczących pokojowych spraw nacjonalistycznych Serbów i protestujących przeciwko masowemu mordowi Serbów przez pronazistowski reżim w Chorwacji.

Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]

Jesienią 1893 roku, na przyjęciu w nowo wybudowanym hotelu w Bijeljina spotykał absolwentkę szkoły handlowej Magdalenę Živanović[6]. Potajemnie związał się z nią w dniu 5 listopada tego samego roku. Ambasada Serbii na Węgrzech znajduje się w domu, który Jovan Dučić otrzymał od Živanović, a następnie przekazał go państwu[6].

Grób Ducicia w USA

Śmierć[edytuj | edytuj kod]

Zmarł 7 kwietnia 1943 roku. Jego pogrzeb odbył się w kościele prawosławnym St. Sava w Gary w stanie Indiana[1], a pochowano go na cmentarzu klasztoru serbskich prawosławnych w Saint Sava w Libertyville w stanie Illinois. W swojej ostatniej woli wyraził życzenie, aby został pochowany w swoim rodzinnym mieście Trebinje, która ostatecznie została zrealizowana, kiedy został ponownie pochowany w dniu 22 października 2000 w nowo wybudowanym kościele.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Jovana Dučicia nadawana jest za osiągnięcia w poezji i jest przyznawana co roku podczas "Nocy Dučića" w Trebinje[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Члан САНУ [online], www.sanu.ac.rs [dostęp 2018-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-22].
  2. Jovan Dučić, „Najlepša poezija – najbolji pesnici”, 5 listopada 2012 [dostęp 2018-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-16] (serb.).
  3. a b c d 143 GODINE OD ROĐENjA DUČIĆA – Školski čas u trebinjskoj gimnaziji u čast velikog pjesnika i diplomate, „Trebinje Live” [dostęp 2018-03-30] (serb.).
  4. a b Национална Ревија - National Review [online], www.nacionalnarevija.com [dostęp 2018-03-30].
  5. a b Jovan Dučić - pesme - ljubavna poezija | Srpski pesnici [online], www.poezijanoci.com [dostęp 2018-03-30] (serb.).
  6. a b Magdalena, prvo Dučićevo nadahnuće [online], www.novosti.rs [dostęp 2018-03-30] (serb.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]