Kaszan
33°59′N 51°26′E/33,983333 51,433333.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Ostan | |
| Wysokość |
982 m n.p.m. |
| Populacja (2006) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
0361 |
Położenie na mapie Iranu  | |
| 33°59′N 51°26′E/33,983333 51,433333
| |
| Strona internetowa | |
Kaszan (Język perski: كاشان, Kāshān) – miasto w środkowym Iranie (ostan Isfahan), na południe od jeziora Namak, ok. 260 kilometrów na południe od stolicy – Teheranu. Liczba mieszkańców w 2003 roku wynosiła 216 tys.
Na terenie miasta znaleziono ślady osadnictwa ludzkiego sprzed 6000 p.n.e. Wykopaliska Tepe Sialk obejmują najstarszy na świecie ziggurat, datowany na III tysiąclecie p.n.e.[1] Kaszan jest pierwszą dużą oazą na drodze Kom-Kerman, wiodącej wzdłuż największych pustyń Iranu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wykopaliska archeologiczne prowadzone w okolicach zigguratu Tepe Sialk wskazują na początki osadnictwa sprzed 6000 p.n.e. Sam ziggurat pochodzi z czasów elamickich. Atrakcyjność tego miejsca wiązała się prawdopodobnie z obfitymi źródłami wody, bezcennej w pustynnych warunkach[1].
Wykopane w Sialk Tepe obiekty znajdują się m.in. w paryskim Luwrze, nowojorskim Metropolitan Museum of Art, Nelson-Atkins Museum of Art w Kansas City[2] czy teherańskim muzeum Narodowym Iranu.
Według chrześcijańskiej tradycji to właśnie z Kaszanu wyruszyli Trzej Królowie, kierując się do Betlejem. Choć prawdziwość tej historii jest wątpliwa, wskazuje na duże znaczenie tego miasta na początkach naszej ery.
Piruz Nahawandi (znany w źródłach arabskich jako Abu Lulua), perski żołnierz, który wzięty przez arabskie wojska w niewolę, zabił w 644 roku kalifa Umara ibn al-Chattaba w odwecie za złe traktowanie podbitych Persów, prawdopodobnie zbiegł do Kaszanu po dokonaniu morderstwa. W mieście znajduje się poświęcone mu mauzoleum[1].
W XI wieku seldżukidzki władca Malikszah I kazał wybudować w mieście fortecę. Jej pozostałości w postaci fragmentu murów obronnych stoją w Kaszanie do dziś.
W okresie panowania safawidzkiego Kaszan stał się miejscem wypoczynku królów. Podczas rządów Abbasa I w Kaszanie zbudowano Bagh-e Fin, jeden z najbardziej znanych przykładów perskiej architektury ogrodowej, który obecnie jest atrakcją turystyczną i został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ogród korzysta z tych samych źródeł wody, które zasilały Sialk Tepe[1][3].
W łaźni Bagh-e Fin, w 1852 roku, zamordowany został Amir Kabir, sławny premier Persji.
Trzęsienie ziemi w 1778 roku niemalże zrównało miasto z ziemią. Owocem odbudowy jest zespół zachowanych do dziś domów, należących do bogatych kupców, które stanowią jedne z najbardziej znanych przykładów architektury okresu Kadżarów.
W 1974 roku w Kaszanie założono uniwersytet, a w 1986 roku szkołę medyczną, która w 1993 także uzyskała rangę uniwersytetu[4][5].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Meczet i medresa Agha Bozorg
- zabytkowy bazar
- Meczet Jameh
- XIX-wieczne rezydencje bogatych rodów z czasów panowania dynastii Kadżarów:
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na lokalizację na dogodnym szlaku transportowym, Kaszan przez wieki był miejscem postoju karawan przemierzających pustynne centrum obecnego Iranu. Pozostałością po tym okresie jest duży bazar, będący dziś jedną z atrakcji turystycznych. Oprócz handlu, gospodarka miasta opierała się na rolnictwie i drobnym rzemiośle, w tym ręcznej produkcji wysokiej jakości dywanów. Po odkryciu złóż surowców w mieście rozpoczął się rozwój przemysłu, głównie wydobycia miedzi i marmuru[6].
Historyczne pozostałości przyciągają do miasta turystów, jednakże ta gałąź gospodarki ciągle jest słabo rozwinięta. Kaszan jest też początkowym punktem wycieczek do mniejszych, trudniej dostępnych miejscowości, takich jak Abyaneh, Niasar i Qamsar.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Meczet Agha Bozorg w Kaszanie -
Wejście do meczetu -
Lodownia -
Dom rodziny Tabatabai, architektura okresu Kadżarów
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Tappeh Sialk. The Circle of Ancient Iranian Studies, styczeń 2007.
- ↑ Vase. art.nelson-atkins.org. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
- ↑ Bagh-e Fin (Fin Garden). UNESCO, World Heritage. (ang.).
- ↑ University of Kashan. (ang.).
- ↑ Kashan University of Medical Sciences. (ang.).
- ↑ The economy. Kashan Municipality. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bartosz Gil: Iran. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2019. ISBN 978-83-8103-506-4.