Katastrofa lotu TAM Linhas Aéreas 3054

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Katastrofa lotu TAM Linhas Aéreas 3054
Ilustracja
Miejsce katastrofy
Państwo

 Brazylia

Stan

 São Paulo

Miejsce

São Paulo

Data

17 lipca 2007

Godzina

18:50 czasu lokalnego
22:50 czasu polskiego

Rodzaj

Wypadnięcie samolotu z pasa startowego

Przyczyna

Błąd pilota[1]

Ofiary śmiertelne

199 osób
(w tym 12 osób na ziemi)

Ranni

13 osób

Statek powietrzny
Typ

Airbus A320-233

Użytkownik

TAM Linhas Aéreas

Numer

PR-MBK

Start

Brazylia Porto Alegre

Cel lotu

Brazylia São Paulo

Numer lotu

3054

Liczba pasażerów

181 osób

Liczba załogi

6 osób

Położenie na mapie São Paulo
Mapa konturowa São Paulo, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie Brazylii
Mapa konturowa Brazylii, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie São Paulo
Mapa konturowa São Paulo, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia23°37′11″S 46°39′44″W/-23,619722 -46,662222
Multimedia w Wikimedia Commons
Grafika obrazująca moment katastrofy

Katastrofa lotu TAM Linhas Aéreas 3054 – katastrofa lotnicza z 17 lipca 2007, z udziałem samolotu Airbus A320-233 (rejs JJ 3054, numer rejestracji PR-MBK) brazylijskiej linii lotniczej TAM Linhas Aéreas ze 187[2][3][4] osobami na pokładzie (181 pasażerów, w tym 19 pracowników TAM-u, i 6 członków załogi)[5], która miała miejsce naprzeciw portu lotniczego São Paulo-Congonhas w centrum São Paulo przy lądowaniu samolotu w czasie deszczu.

Lotniskowy zapis wideo lądującego samolotu pokazuje nieskuteczny dobieg na mokrej drodze startowej z większą prędkością niż wcześniejsze maszyny. Samolot, zbaczając w lewo przy końcu drogi startowej, przetoczył się przez trawę z dużą prędkością poza krawędź pola wzlotów, które leży na płaskowyżu o stromych skarpach względem otoczenia – gęstej zabudowy miasta. Następnie, samolot pokonał na ziemi niskie 38-centymetrowe murowane obrzeżenie pola wzlotów[6], a potem, w powietrzu, leżące 30 metrów poniżej ogrodzenie lotniska i ważną arterię drogową w godzinach szczytu, po czym uderzył z impetem w biurowiec i magazyn TAM Express, ulokowane przy stacji benzynowej[7]. W wyniku zderzenia nastąpiła eksplozja i pożar. 199 osób zginęło w wypadku, w tym wszyscy na pokładzie i 12 osób na ziemi[8].

TAM A320

Jest to dotychczas największa katastrofa lotnicza w historii Brazylii, która doświadczyła podobnie tragicznej katastrofy samolotu Boeing 737-800 SP linii lotniczej Gol Transportes Aéreos (katastrofa lotu Gol Transportes Aéreos 1907) wskutek kolizji powietrznej nad Amazonią w 2006 ze stratą wszystkich 154 osób na pokładzie. Po katastrofie lotu 3054 w Brazylii ogłoszono trzydniową żałobę narodową[9][10].

Chronologia lotu[edytuj | edytuj kod]

Samolot odleciał z portu lotniczego Porto Alegre-Salgado Filho w Porto Alegre o 17:16 czasu miejscowego (19:16 UTC). Rozbił się lądując w porcie lotniczym São Paulo-Congonhas w São Paulo o 18:50 czasu miejscowego (21:50 UTC).

Szczególne okoliczności[edytuj | edytuj kod]

Do szczególnych okoliczności należy zaliczyć start maszyny z niesprawnym odwracaczem ciągu silnika nr 2 (prawy silnik samolotu). Załoga o tej niesprawności wiedziała, procedury dopuszczały wykonanie lotu z niesprawnym jednym odwracaczem ciągu[11].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Istniało domniemanie, że pilot przerwał lądowanie i bezskutecznie usiłował poderwać samolot ponownie w powietrze. Droga startowa portu Congonhas na kierunku 35L ma 1939 metrów długości[12]. Jej nawierzchnia została wymieniona kilka tygodni przed wypadkiem, jednak prace nad jej rowkowaniem w celu skuteczniejszego odprowadzania wody deszczowej zostały odłożone na późniejszy termin[13]. Linia lotnicza TAM Linhas Aéreas ujawniła, że samolot lądował z zablokowanym odwracaczem ciągu w prawym silniku, który uległ awarii kilka dni wcześniej. Jednocześnie zgodnie z zapewnieniami TAM, eksploatacja z jednym nieczynnym odwracaczem ciągu jest dozwolona do 10 dni przez producenta samolotu, a jego brak nie ma większego wpływu na poprawne hamowanie. Niemniej, przekraczając limit drogi startowej, nadal przetaczając się z dużą prędkością, samolot zboczył w lewo, to jest w kierunku działającego odwracacza ciągu.

Zarówno cyfrowa czarna skrzynka (ang.: DFDR, Digital Flight Data Recorder) i rejestrator rozmów w kokpicie (ang.: CVR, Voice Cockpit Recorder) zostały odnalezione i poddane badaniu 20 lipca i 23 lipca 2007. W wyniku wstępnych ustaleń zawartości czarnej skrzynki, za zezwoleniem władz brazylijskich, w których gestii leży publikacja tych danych, firma Airbus wydała komunikat pouczający pilotów co do prawidłowych ustawień dźwigni ciągu podczas lądowania z jednym odwracaczem ciągu nieczynnym – ustawić wszystkie dźwignie na bieg jałowy (idle). To podstawowe pouczenie wywołało spekulacje w środowisku pilotów o zastosowaniu nieprawidłowych procedur przez pilota podczas lądowania lotu TAM Linhas Aéreas 3054[14].

Transkrypcja nagrania rejestratora rozmów w kokpicie (CVR) została ujawniona 1 sierpnia 2007[15]. Wykazuje, że piloci byli świadomi mokrej i śliskiej drogi startowej i wyłączonego prawego odwracacza ciągu[16]. Wypowiedzi pilotów sugerują, że spojlery się nie uniosły, i że nie byli w stanie zwolnić samolotu podczas dobiegu[16][17].

Przyczyny[edytuj | edytuj kod]

Po zbadaniu zapisów z rejestratorów za przyczynę wypadku uznano nieprawidłowe działanie załogi, która po przyziemieniu nie cofnęła do minimum dźwigni ciągu silników, a zamiast włączenia rewersu w lewym (sprawnym) silniku załoga dała pomyłkowo pełny ciąg silnika prawego "do przodu". Z tego względu samolot nie mógł wytracić energii i prędkości na mokrym pasie, a duża asymetria sił od silników spowodowała zboczenie maszyny w lewo od osi pasa i jego rozbicie[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ A320 РАЗБИЛСЯ В БРАЗИЛИИ ПО ВИНЕ ПИЛОТОВ. aviaport.ru, 2007-07-29. [dostęp 2013-07-28]. (ros.).
  2. ↑ "TAM potwierdza 187. osobę na pokładzie lotu 3054" (przekład tytułu portugalskiego), Globo, 20 lipca 2007, link sprawdzony 21 lipca 2007 (port.)
  3. ↑ "Brazil president vows thorough probe of crash: Da Silva unveils new safety steps after latest aviation disaster killed 191", wiadomość Associated Press, umieszczona w serwisie MSNBC.com, 21 lipca 2007, link sprawdzony 21 lipca 2007 (ang.)
  4. ↑ "Toll in Brazil plane crash could climb past 189: Runway length appears to be at issue in country’s latest aviation disaster", wiadomość Associated Press, umieszczona w serwisie MSNBC.com, 18 lipca 2007, link sprawdzony 21 lipca 2007 (ang.)
  5. ↑ 17 July 2007 – TAM 3054. tailstrike.com. [dostęp 2013-07-28]. (ang.).
  6. ↑ Professional Pilots Rumour and News network (PPRuNe) forum, post #283, thread: TAM A320 crash at Congonhas 1745 local, PPRuNe.org, 20 lipca 2007 (ang.)
  7. ↑ Marina Lemutkina: Аэробус сжег свой офис. gazeta.ru, 2007-07-18. [dostęp 2013-07-28]. (ros.).
  8. ↑ Lista ofiar (wyszczególnionych osobno jako: pasażerowie, pracownicy obecni na pokładzie, załoga, pracownicy na ziemi) autorstwa TAM-u wydana przez CNN (ang.)
  9. ↑ Катастрофа самолета А-320: в Бразилии объявлен трехдневный траур. korrespondent.net, 2007-07-18. [dostęp 2013-07-28]. (ros.).
  10. ↑ ТРАУР ПО ПОГИБШИМ ОБЪЯВЛЕН В БРАЗИЛИИ. aviaport.ru, 2007-07-18. [dostęp 2013-07-28]. (ros.).
  11. ↑ a b Katastrofa w przestworzach. National Geographic Channel.
  12. ↑ TAM A320-233 PR-MBK. airdisaster.com. [dostęp 2013-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-11)]. (ang.).
  13. ↑ "Pilot in Brazilian crash tried to abort landing, official says". cnn.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-11)]., CNN.com, 18 lipca 2007, link sprawdzony 21 lipca 2007 (ang.)
  14. ↑ "Airbus cleared to release TAM accident flight recorder information"; Based from the preliminary analysis of the DFDR, and in agreement with the Brazilian investigation authorities, Airbus reminds all operators to strictly comply with the following procedures: During the flare at thrust reduction select ALL thrust levers to IDLE.. flightglobal.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-30)]., Flightglobal.com, 25 lipca 2007, link sprawdzony 26 lipca 2007 (ang.)
  15. ↑ Michael Targett: "TAM A320 crash – full transcript from cockpit voice recorder", Flight International, 2 sierpnia 2007, link sprawdzony 2 sierpnia 2007 (ang.)
  16. ↑ a b David Kaminksi-Morrow: "Full cockpit-voice transcript of TAM A320 reveals clues to crash", Flight International, 2 sierpnia 2007, link sprawdzony 2 sierpnia 2007 (ang.)
  17. ↑ Авиакатастрофа А-320 в Бразилии: обнародованы последние радиопереговоры пилотов. newsru.com, 2007-08-01. [dostęp 2013-07-28]. (ros.).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Katastrofy samolotów cywilnych w 2007 roku
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katastrofa_lotu_TAM_Linhas_Aéreas_3054&oldid=72903520”