Kościół św. Józefa w Pożarzysku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół świętego Józefa
A/1680/204 z dnia 23.04.1951[1]
kościół filialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Pożarzysko

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Stanisława Biskupa i Męczennika

Wezwanie

św. Józef

Położenie na mapie gminy Żarów
Mapa konturowa gminy Żarów, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Józefa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Józefa”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Józefa”
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa konturowa powiatu świdnickiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Józefa”
Ziemia50°56′34″N 16°33′37″E/50,942778 16,560278

Kościół świętego Józefa w Pożarzyskurzymskokatolicki kościół filialny należący do parafii św. Stanisława w Bukowie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

wieża i portal wejściowy

Pierwsza wzmianka źródłowa o kościele pochodzi z 1198-1201. Istniejąca do dnia dzisiejszego budowla została wzniesiona najwcześniej w połowie XIII w., jest więc to druga świątynia w miejscowości, a o pierwszej nic nie wiadomo poza tym, że ufundowana została przez ród rycerski Ilikowiców. Mury kościoła zbudowane zostały z granitu łamanego, naroża z ciosów granitowych, a detale architektoniczne z piaskowca. W pierwotnej formie był to obiekt jednonawowy z dwoma półkolistymi wieżami po bokach nawy i wydzielonym, prawie kwadratowym prezbiterium. Nawę pokrywał płaski strop, a prezbiterium sklepienie krzyżowo-żebrowe wsparte na prostych wspornikach. Bryła kościoła uległa na przestrzeni wieków znacznym przekształceniom. Wieża północna została zniszczona i rozebrana, natomiast południową obniżono[2].

Około 1600 r. kościół został przebudowany. Kilkadziesiąt lat później ucierpiał w trakcie wojny trzydziestoletniej wraz z plebanią, która została wówczas spalona przez żołnierzy cesarskich (austriackich). W 1852 r. świątynia została gruntownie wyremontowana. W trakcie II wojny światowej zimą-wiosną 1945 r. wieża kościelna stanowiła doskonały punkt obserwacyjny dla artylerzystów niemieckich, których jednostka stacjonowała w Pożarzysku i prowadziła ostrzał radzieckich umocnień polowych, biegnących wzdłuż dzisiejszej linii kolejowej w Imbramowicach. Wskutek wymiany ognia artyleryjskiego i ataków lotnictwa radzieckiego, uszkodzone zostało pokrycie dachowe i mury kościoła. Brak należytej troski o świątynię po zakończeniu wojny, doprowadził do jej ruiny. Do lat 60. XX w. zostały już tylko mury budowli. Dopiero w latach 1974-76 kościół został odbudowany[2].

Wystrój[edytuj | edytuj kod]

Późnoromański portal wejściowy

Z pierwotnego wystroju zachowały się przyścienne sakramentarium w prezbiterium i dwa portale. Południowy, ostrołukowy z 3 parami kolumienek i wczesnogotyckimi głowicami kielichowymi, ozdobiony jest elementami roślinnymi. Ostrołukową formę nadano również portalowi północnemu[2].

Kamienne płyty nagrobne wewnątrz świątyni:

Anna von Schindel †1587
Córka Anny von Schindel i jej męża Asmarisa †1587
Siegmund von Nostitz †1606
Barbara von Köckritz i jej dziecko †1621

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 178 [dostęp 2017-06-15].
  2. a b c Urząd Miejski w Żarowie: Kościoły i kaplice w gminie Żarów. [dostęp 2017-06-15]. (pol.).