Koniopłoch łąkowy

Koniopłoch łąkowy
	; Koniopłoch łąkowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	koniopłoch
Gatunek	koniopłoch łąkowy
	Nazwa systematyczna
	Silaum silaus (L.) Schinz & Thell.; Vierteljahrsschr. Naturf. Ges. Zürich lx. 359 (1915).
Synonimy
	Silaus flavescens Bernh.;
	Silaus flavescens Bernh.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Koniopłoch łąkowy (Silaum silaus) – gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych. Jedyny przedstawiciel rodzaju koniopłoch Silaum^[3]. Występuje na rozległych obszarach Europy, z wyjątkiem jej południowych, zachodnich i północnych krańców, oraz w zachodniej Azji, sięgając do Azji Środkowej^[3]. W Polsce występuje głównie na niżu i jest dość rzadki^[4]. Brak go w północno-wschodniej części kraju, rzadki jest na południu^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Pełna, naga, obła, górą nieco kanciasta. Wysokość 60–100 cm, w górnej części rozgałęzia się.

Liście: 2–4-krotnie pierzasto złożone z lancetowatych, zaostrzonych, delikatnie piłkowanych i obustronnie zwężonych listków. Pochwy liści są nierozdęte, na górnych liściach drobne i bezblaszkowe. Pod kwiatostanem brak pokryw, lub co najwyżej jedna–dwie. Pokrywek jest wiele, są lancetowate i wąsko skórzasto obłonione.

Kwiaty: Zebrane w baldach złożony z 6–10 szypuł. Kwiaty drobne, żółte, brzeg kielicha niewyraźny.

Owoc: Rozłupnia rozpadająca się na dwie jajowate rozłupki o długości ok. 4 mm, po dojrzeniu nieco oskrzydlone^[5].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do września, przedprątne kwiaty zapylane są przez motyle^[6]. Rośnie na wilgotnych łąkach. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Molinion caeruleae i Ass. Sanguisorbo-Silaetum (wymaga dalszych badań)^[7]. Liczba chromosomów 2n = 22^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Gatunek należy do monotypowego rodzaju koniopłoch Silaum Mill. Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754 (synonim: Silaus Bernhardi^[8]). Takson ten należy do podrodziny Apioideae Seemann, rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.) z rzędu selerowców (Apiales Lindl.)^[2].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
↑ ^a ^b Silaum Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-07-03].
↑ ^a ^b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b Zbigniew Nawara: Rośliny łąkowe. Warszawa: Oficyna Wyd. MULTICO, 2006. ISBN 978-83-7073-397-1.
↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).

[powo-3] Silaum Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-07-03].

[klucz-4] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[A-5] Zbigniew Nawara: Rośliny łąkowe. Warszawa: Oficyna Wyd. MULTICO, 2006. ISBN 978-83-7073-397-1.

[6] Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ing-8] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]