Kwadrygat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kwadrygat (łac. quadrīgātŭs) – pierwsza rzymska moneta srebrna z czasów republiki emitowana w III wieku p.n.e.

Kwadrygat był monetą średniej wielkości (ok. 23 mm) o wadze 6,82 g (6 skrupułów[1]). Nazwa pochodzi od przedstawionej na rewersie kwadrygi powożonej przez Jupitera lub (później) przez Wiktorię, z towarzyszącym temu wyobrażeniu napisem ROMA. Na stronie licowej (awersie) nosił charakterystyczny wizerunek boga Janusa (Janus bifrons – „dwuobliczny”) ; obecnie uważa się, iż jest to wyobrażenie młodych Dioskurów (Kastora i Polluksa)[2]. Wagą odpowiadał didrachmie używanej w miastach południowej Italii. Dlatego przypuszcza się, że wprowadzono go specjalnie dla handlu południowoitalskiego. Jego połowę stanowił wprowadzony nieco później wiktoriat równy drachmie.

Według aktualnej wiedzy bity był dość krótko, w latach ok. 241-235 p.n.e.[a] i należy w nim widzieć poprzednik standardowego denara republikańskiego.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W starszej literaturze wprowadzenie go do obiegu datowane najczęściej 268/269 p.n.e. (lub nawet ok. 286 roku p.n.e.), a zakończenie emisji – pod koniec II wojny punickiej (202/201 r. p.n.e.).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Scrupulum (l. mn. scripula) to najmniejsza jednostka wagowa równa 1,137 grama.
  2. Michael H. Crawford: Roman Republican Coinage, Cambridge 1974, s. 715.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Helmut Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z. Regenstauf: Gietl, 2005
  • Andrzej Kunisz: Numizmatyka rzymska. W Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu. T. I. Warszawa: PWN, 1982