Groszek błotny

Groszek błotny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	groszek
Gatunek	groszek błotny
	Nazwa systematyczna
	Lathyrus palustris L.; Sp. pl. 2:733. 1753
Synonimy
	Lathyrus incurvus Rchb.; Lathyrus macranthus (T.G.White) Rydb.; Lathyrus myrtifolius Willd.; Lathyrus occidentalis Torr. & A.Gray; Lathyrus paluster sensu auct.; Lathyrus palustris var. linearifolius Ser.; Lathyrus palustris var. macranthus (T.G.White) Fernald; Lathyrus palustris var. myrtifolius (Willd.) A.Gray; Lathyrus palustris subsp. palustris; Lathyrus palustris var. palustris; Lathyrus palustris var. pilosus (Cham.) Ledeb.; Lathyrus palustris var. retusus Fernald & St.John; Lathyrus viciaeformis Wallr.; Orobus myrtifolius (Willd.) Hall; Orobus myrtifolius Alef.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Groszek błotny^[5] (Lathyrus palustris L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych.

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Zwarty obszar zasięgu obejmuje niemal całą Europę i znaczną część Azji, w Ameryce Północnej występuje w rozproszeniu^[6]. W Polsce występuje głównie na niżu, najliczniej w dolinach dużych rzek: Wisły, Odry, Warty, Noteci, Bugu^[6]. W Karpatach stwierdzono występowanie tylko na jednym stanowisku na Pogórzu Cieszyńskim i jedno na Pogórzu Jasielskim w miejscowości Józefów^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Szarozielona, pnąca, wąsko oskrzydlona, do 1 m długości^[6].
Liście: Złożone z 2-3 par podługowatych lub lancetowatych listków, zakończone wąsem. Przylistki nieduże, lancetowate, długości ogonka. Ich ogonki liściowe są niemal nieoskrzydlone, z ledwo widocznymi skrzydełkami^[7].
Kwiaty: Długości 1,5-2 cm, na szypułkach długości 2-5 mm, wyrastające z kąta przysadek. Zebrane są w 3-7-kwiatowe grono. Kielich dzwonkowaty, siny. Korona purpurowoniebieska^[6].
Owoc: Strąk długości 3-4 cm. Pokryty jest wyraźną siateczką nerwów. Zawiera kuliste, czerwonobrunatne nasiona^[6].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na podmokłych łąkach, na których w okresie wiosennym występuje stała i duża wilgotność. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Liczba chromosomów 2n = 42^[6]. Gatunek charakterystyczny związku Calthion i zespołu Poo-Lathyretum palustris^[8].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[9] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Od 2014 roku jest objęta w Polsce ochroną częściową^[10]. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest melioracja łąk, oraz postępujące zalesienie nieużytków^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2017-03-05].
↑ Lathyrus palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-03-05].

[iucn-4] Lathyrus palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[checklist2002-5] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[K-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[szafer-7] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[matuszkiewicz-8] W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[redlist-9] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[rozp2014-10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]