Mämmi
| pudding | |
 Mämmi | |
| Kuchnia | |
|---|---|
| Miejsce powstania | |
| Uwagi | |
| |
Mämmi (w dialektach także mämy lub mämmä[1]) – fiński pudding ze słodu i mąki żytniej, o charakterystycznej ciemnej barwie, serwowany z cukrem, mlekiem lub śmietaną, tradycyjna potrawa wielkanocna.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Słowo mämmi odnotowano w języku fińskim w XVIII w.[2] Słowo używane jest również w językach blisko z nim spokrewnionych: karelskim, wotyckim i estońskim[3]. W estońskim mämmi oznacza chleb z mąki słodowej[3].
W języku północnolapońskim funkcjonuje natomiast słowo meađmma – „surowy”, które stosowane jest w odniesieniu do chleba i owsianki[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po wprowadzeniu chrześcijaństwa w Finlandii w XII w. mieszkańcy południowej (katolickiej) części kraju zaczęli spożywać w Wielki Piątek mämmi jako odpowiednik przaśnego chleba na pamiątkę ucieczki z Egiptu[4]. W XVII w. mämmi spożywano z chlebem[4]. W 1700 roku fiński pisarz Daniel Juslenius (1676–1752) w swoim dziele Aboa vetus et nova opisał ciemną, słodką potrawę spożywaną w Finlandii na Wielkanoc[3]. W XIX w. potrawa weszła do kanonu fińskich dań wielkanocnych[4]. Współcześnie najbardziej popularna jest w południowo-zachodniej Finlandii i regionie Häme[3].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Mämmi przygotowywane jest ze słodu, mąki żytniej i wody[4][1]. Zmieszane składniki są gotowane, a tak powstała masa pieczona jest następnie w piecu[4]. Potrawa ma charakterystyczną ciemną barwę[5].
Podawana jako deser na zimno, często ze śmietaną (lub mlekiem[5]) i cukrem[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Maija Länsimäki: Mämmipäivä. [w:] www.kotus.fi/ [on-line]. [dostęp 2019-09-22]. (fiń.).
- ↑ mämmi. [w:] Vanhan kirjasuomen sanakirja [on-line]. [dostęp 2019-09-22]. (fiń.).
- ↑ a b c d e Kirsti Aapala: Mämmi. [w:] www.kotus.fi/ [on-line]. [dostęp 2019-09-22]. (fiń.).
- ↑ a b c d e Fasting, fertility and mämmi. [w:] Helsinki Times [on-line]. 2012-04-05. [dostęp 2019-09-22]. (ang.).
- ↑ a b Martat: Mämmi. [w:] www.martat.fi [on-line]. [dostęp 2019-09-22]. (fiń.).
- ↑ Timothy G. Roufs, Kathleen Smyth Roufs: Sweet Treats around the World: An Encyclopedia of Food and Culture: An Encyclopedia of Food and Culture. ABC-CLIO, 2014, s. 128. ISBN 978-1-61069-221-2. [dostęp 2019-09-22]. (ang.).