Max Grabner

Max (Maximilian) Grabner (ur. 2 października 1905 w Wiedniu; zm. 24 stycznia 1948 w Krakowie) – zbrodniarz hitlerowski, szef gestapo w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau i SS-Untersturmführer.

Życiorys

Był obywatelem austriackim, który urodził się w Wiedniu. Z zawodu był policjantem, który pracował w policji jeszcze przed wcieleniem Austrii do III Rzeszy. W 1938 został przyjęty do hitlerowskiej policji kryminalnej (Kripo), w której posiadał stopień sekretarza kryminalnego (Kriminalsekretar). Grabner był członkiem NSDAP od 1932 i SS od 1938 gdzie otrzymał stopień Untersturmfuhrera. Od początku istnienia obozu oświęcimskiego do listopada 1943 był szefem Politische Abteilung (obozowego gestapo). Na stanowisko to mianowało katowickie Gestapo gdzie Grabner pracował po zajęciu Polski przez Niemców.

Dzięki pełnionemu w obozie stanowisku Grabner posiadał niemal niczym nieograniczoną władzę, będąc panem życia i śmierci w Auschwitz. Nawet komendant Rudolf Höß się go obawiał. Grabner był prawdziwym postrachem więźniów, głównym zarządcą i wykonawcą egzekucji pod Czarną Ścianą przy bloku 11, a jednym z jego głównych zadań była organizacja eksterminacji Żydów na terenie obozu, z czego składał raporty szefowi gestapo Heinrichowi Müllerowi. Przewodniczył także tzw. policyjnym sądom doraźnym działającym w obozie, które były parodią wymiaru sprawiedliwości. Na jednym posiedzeniu takiego sądu, w ciągu 4-5 godzin, wydawano około 200 natychmiastowo wykonalnych wyroków śmierci. Inną specjalnością Grabnera były okrutne przesłuchania, podczas których stosowano wymyślne tortury. To on bezpośrednio odpowiadał za zbrodnie popełnione w bloku śmierci (blok 11). W listopadzie 1943 został odwołany ze stanowiska przez gestapo z powodu licznych nadużyć władzy i korupcji.

Po wojnie Grabner stanął przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie, jako jeden z oskarżonych w pierwszym procesie oświęcimskim. Uznany za winnego zarzucanych mu zbrodni, został skazany na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano w więzieniu Montelupich w Krakowie.

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Gumkowski, Tadeusz Kułakowski, Zbrodniarze hitlerowscy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1965, s. 97-98.
• Cyprian T., Sawicki J., Siedem wyroków Najwyższego Trybunału Narodowego, Poznań 1962
• Autobiografia Rudolfa Hössa, komendanta obozu oświęcimskiego, Kraków 2003