Melampsora laricis-populina
.jpg) Uredinia na dolnej stronie liści topoli osiki | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Melampsora laricis-populina |
| Nazwa systematyczna | |
| Melampsora laricis-populina Kleb. Z. PflKrankh. PflSchutz 12: 43 (1902) | |
Melampsora laricis-populina Kleb. – gatunek grzybów z rzędu rdzowców (Pucciniales)[1]. U topoli (wraz z Melampsora allii-populina i Melampsora populnea) wywołuje chorobę o nazwie rdza topoli[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Melampsora, Melampsoraceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Melampsora populi (Sowerby) M. Morelet 1985
- Peripherostoma populi (Sowerby) Gray 1821
- Phoma populi (Sowerby) Fr. 1823
- Sphaeria populi Sowerby 1803
Rozwój[edytuj | edytuj kod]
Pasożyt obligatoryjny. Jest też pasożytem dwudomowym, czyli takim, który dla pełnego cyklu rozwojowego potrzebuje dwóch gatunków roślin żywicielskich: część rozwoju odbywa na różnych gatunkach topoli (Populus), a część na modrzewiach (Larix)[4]
Zimuje w postaci grzybni i teliospor na opadłych liściach topoli. Wiosną teliospory kiełkują tworzą podstawki. Na podstawkach wytwarzane są drogą płciową haploidalne bazydiospory dokonujące infekcji na liściach modrzewia. Rozwijają się na nich spermogonia i ecja wytwarzające ecjospory. Rozsiewane przez wiatr ecjospory infekują topole, na których rozwijają się stadia uredinialne i telialne. Przy sprzyjającej pogodzie w czasie sezonu wegetacyjnego powstaje kilka pokoleń urediniospor rozprzestrzeniających chorobę wśród topoli[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Opisano występowanie tego gatunku tylko w Europie[5]. W Polsce jest pospolity[6].
Stadia telialne i uredialne występują na topolach. Choroba atakuje wszystkie gatunki i odmiany topoli, ale w różnym stopniu, niektóre są bardziej na nią odporne. Drugim żywicielem są modrzewie[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Trzy gatunki wywołujące rdzę topoli różnią się od siebie cechami morfologicznymi, mikroskopowymi, oraz gatunkami żywicieli. Różnice morfologiczne i mikroskopowe[2]:
- Melampsora populnea ma urediniospory o długości do 23 μm, telia powstają na dolnej stronie liści topoli
- Melampsora allii-populina. Jej urediniospory mają długość do 40 μm i na szczycie bardzo cienką ścianę. Telia powstają na dolnej stronie liści
- Melampsora laricis-populina ma większe urediniospory – mają długość 27–40 μm oraz na szczycie zgrubiałą ścianę. Telia powstają na górnej stronie liści
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2016-10-03] (ang.).
- ↑ a b Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, s. 410, 411, ISBN 978-83-09-01077-7.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-10-03]. (ang.).
- ↑ a b c Melampsora laricis-populina. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-10-03].
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4