Miejsca pamięci w gminie Brańszczyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Miejsca pamięci w gminie Brańszczyk

Na terenie gminy Brańszczyk, w powiecie wyszkowskim województwa mazowieckiego znajduje się szereg miejsc pamięci ważnych wydarzeń, śmierci, walk i męczeństwa uwiecznionych pomnikami, drzewami pamięci, tablicami pamiątkowymi lub grobami.

Poniższa tabela przedstawia zestawienie większości miejsc pamięci znajdujących się na terenie gminy:

Nr Miejscowość/sołectwo Lokalizacja Współrzędne Nazwa Forma Opis Przypis Zdjęcie
1. Brańszczyk plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP 52°37′37,3″N 21°35′06,3″E/52,627028 21,585083 „Uczestnikom powstania styczniowego z parafii Brańszczyk krzyż z daszkiem na krzyżu znajduje się tablica upamiętniająca powstańców styczniowych
2. Brańszczyk plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP 52°37′38,2″N 21°35′04,8″E/52,627278 21,584667 Dąb „Karol” na pamiątkę odejścia do Domu Ojca papieża Jana Pawła II 2.04.2005 dąb pamięci dąb upamiętniający śmierć papieża Jana Pawła II
3. Brańszczyk plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP 52°37′38,2″N 21°35′05,1″E/52,627278 21,584750 Dąb „Lech” na pamiątkę ofiar 10.04.2010 z Prezydentem Lechem Kaczyńskim dąb pamięci dąb upamiętniający śmierć ofiar katastrofy smoleńskiej, w tym prezydenta Lecha Kaczyńskiego
4. Brańszczyk plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP 52°37′37,8″N 21°35′06,5″E/52,627167 21,585139 Dąb „Stanisław” na pamiątkę 100 rocznicy nominacji 1 Prezesa Sądu Najwyższego Stanisława Pomian-Srzednickiego, Brańszczyk, 25.08.2017[?] dąb pamięci dąb upamiętniający 100. rocznicę nominacji Stanisława Pomian-Srzednickiego na Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
5. Brańszczyk cmentarz parafialny 52°37′39,8″N 21°34′11,4″E/52,627722 21,569833 „Polsko wspomnij tu o nas, wszak myśmy z twego zrobili nazwiska pacierz, co płacze i piorun, co błyska” grób mogiła zbiorowa 7 żołnierzy 20 Pułku Piechoty z 1920 roku [1] (poz. 1)
6. Brańszczyk cmentarz parafialny 52°37′39,6″N 21°34′13,0″E/52,627667 21,570278 grób Stanisława Kulasińskiego grób Stanisław Kulasiński został zamordowany przez NKWD w nocy z 13 na 14 kwietnia 1940 roku w Twerze
7. Brańszczyk cmentarz parafialny 52°37′39″N 21°34′17″E/52,627500 21,571389 (przybl.) „Tu spoczywają żołnierze Wojska Polskiego polegli w obronie Ojczyzny we wrześniu 1939 roku w okolicach Brańszczyka” grób mogiła zbiorowa 40 (56) znanych z nazwiska 20 [2] (poz. 1)
8. Brańszczyk cmentarz parafialny 52°37′39″N 21°34′17″E/52,627500 21,571389 (przybl.) grób kpt. Piotra Kulasińskiego pomnik kpt. Piotr Kulasiński ps. Adam, Walter, Bicz, żołnierz NOW-AK-NZW, zamordowany przez UB, działacz narodowy, nauczyciel konspiracyjny [3] (poz. 9)
9. Brańszczyk skrzyżowanie ul. Jana Pawła II z ul. Nadbużną 52°37′41″N 21°35′10″E/52,628056 21,586111 (przybl.) „Poległym ofiarom, żołnierzom i ludności cywilnej podczas II wojny światowej” pomnik [3] (poz. 8)
10. Brańszczyk przy ul. Nadbużnej 52°37′34″N 21°36′31″E/52,626111 21,608611 (przybl.) pomnik ku czci ks. Zygmunta Ziemińskiego pomnik ksiądz Ziemiński, wikariusz parafii Brańszczyk, spłonął w tym miejscu w samochodzie 28 maja 1982 roku
11. Dalekie-Tartak przy torach linii kolejowej Tłuszcz–Ostrołęka 52°41′46,6″N 21°30′16,9″E/52,696278 21,504694 mogiła nieznanego żołnierza z II wojny światowej grób
12. Poręba Średnia na zewnętrznej ścianie kościoła 52°41′13″N 21°41′47″E/52,686944 21,696389 Żołnierzom Armii Krajowej walczącym w Puszczy Białej Obwodu Ostrów Mazowiecka Kryptonim „Opocznik” 13 pułku piechoty AK poległym i pomordowanym przez okupanta w latach 1939–1945 tablica pamiątkowa [3] (poz. 1)
13. Poręba Średnia na zewnętrznej ścianie kościoła 52°41′13″N 21°41′47″E/52,686944 21,696389 Mjr Dobrzańskiemu „Hubali” i jego żołnierzom na pamiątkę postoju 26 września 1939 r. (cytat dosłowny) tablica pamiątkowa [3] (poz. 2)
14. Poręba Średnia w kościele 52°41′12,6″N 21°41′46,7″E/52,686833 21,696306 Dnia 5.04.1944 r. polegli w gajówce Udrzyn – walcząc z Niemcami w obronie radiostacji żołnierzom III Bat. 13 PP AK „Obwodu Ostrów Mazowiecka” – „Opocznik” tablica pamiątkowa [3] (poz. 3)
15. Poręba Średnia obok kościoła 52°41′13″N 21°41′47″E/52,686944 21,696389 (przybl.) Bojownikom o wolność w 1863. 12.11.1986. Honor i Ojczyzna Pułk. Kordowi Frycze komendantowi Puszczy Białej i jego podkomendantom pomnik (kaplica) [3] (poz. 5)
16. Poręba Średnia cmentarz parafialny 52°41′09″N 21°40′55″E/52,685833 21,681944 (przybl.) Śp Porucznik Edmund Baszko „Ster” oficer do zleceń specjalnych III Bat. 13 PP AK i WIN Poległ w walce o wolność ojczyzny 25.10.1945 r. pomnik [3] (poz. 10)
17. Poręba Średnia Cmentarz parafialny 52°41′09″N 21°40′55″E/52,685833 21,681944 (przybl.) grób mogiła indywidualna [2] (poz. 2)
18. Trzcianka przy drodze krajowej nr 8 52°38′45″N 21°32′54″E/52,645833 21,548333 (przybl.) grób mogiła zbiorowa 2 żołnierzy z 1920 roku [1] (poz. 2)
19. Trzcianka na terenie szkoły podstawowej 52°38′47″N 21°32′32″E/52,646389 21,542222 (przybl.) Por. Piotrowi Kulasińskiemu 11.08.1914 – 05.11.1946r. Nauczycielowi, budowniczemu szkoły w latach 1945–1946, żołnierzowi NOW i AK w 45. rocznicę śmierci z rąk UB pomnik [3] (poz. 7)
20. Trzcianka w lesie, przy Natalińskiej Drodze (na odcinku Dalekie-Tartak – Leszczydół-Nowiny) 52°39′31,0″N 21°29′29,7″E/52,658611 21,491583 W tym miejscu 23.VI.1944 r. zostali zamordowani przez okupantów niemieckich żołnierze AK pomnik miejsce śmierci 11 żołnierzy o podanych nazwiskach oraz dwóch nieznanych
21. Udrzyn gajówka Dnia 5.04.1944 r. polegli w gajówce Udrzyn – walcząc z Niemcami w obronie radiostacji żołnierzom III Bat. 13 PP AK „Obwodu Ostrów Mazowiecka” – „Opocznik” pomnik [3] (poz. 4)
22. Udrzynek w lesie 52°40′17,0″N 21°39′41,4″E/52,671389 21,661500 i 52°40′11,8″N 21°39′42,1″E/52,669944 21,661694 Uroczysko „Mękaliny Pieńkosów”: W hołdzie Stanisławowi Pieńkosowi i rodzinie pomordowanym przez hitlerowców dnia 25.12.1943 r. – miejsce zbiorowego mordu pomnik dwa pomniki znajdują się po obu stronach drogi Udrzynek-Knurowiec [3] (poz. 6), [4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Wykaz cmentarzy, kwater i mogił wojennych z I wojny światowej i roku 1920 gminy Brańszczyk [online], www.branszczyk.pl [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-07].
  2. a b Wykaz cmentarzy i mogił wojennych z okresu II wojny światowej zachowanych na terenie gminy Brańszczyk [online], www.branszczyk.pl [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-07].
  3. a b c d e f g h i j Wykaz miejsc pamięci narodowej na terenie gminy Brańszczyk [online], www.branszczyk.pl [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-07].
  4. Trasa 9 – Na północny wschód od Wyszkowa: Wszystko co najpiękniejsze, [w:] Michał Franaszek, Rekreacyjne trasy rowerowe – okolice Warszawy, Kraków: Wydawnictwo „Compass”, 2013, s. 71, ISBN 978-83-7605-379-0.