Mikołaj Nader

Mikołaj Nader

Data i miejsce urodzenia	4 grudnia 1875 Pogorzela
Data i miejsce śmierci	14 września 1964 Szczecin
Poseł na Sejm Ustawodawczy (II RP)
Okres	od 10 lutego 1919 do 27 listopada 1922
Przynależność polityczna	Narodowa Partia Robotnicza
Poseł na Sejm II kadencji
Okres	od 27 marca 1928 do 29 marca 1930
Przynależność polityczna	Narodowa Partia Robotnicza
Odznaczenia

Mikołaj Nader (ur. 4 grudnia 1875 w Pogorzeli, w ówczesnym powiecie krotoszyńskim, zm. 14 września 1964 w Szczecinie) – działacz polityczny i społeczny.

Życiorys

Był synem robotnika rolnego Sebastiana i Józefy z domu Wybieralska. W rodzimej wiosce ukończył szkołę ludową i nauczył się stolarstwa. Odbywszy w latach 1896–1898 służbę wojskową w Poznaniu, w 20. pułku artylerii polowej, wyjechał w 1899 do Berlina szukać pracy. Pracował jako stolarz, najpierw w cudzym, a następnie, od 1906 we własnym warsztacie; w 1908 zaś został właścicielem restauracji. W jego lokalu odbywały się zebrania Polonii berlińskiej, której był aktywistą.

Od 1900 należał do aktywnych działaczy wielu towarzystw i stowarzyszeń, takich jak Towarzystwo Wyborcze, Towarzystwo „Oświata”, TCL, Towarzystwo Polsko-Katolickie, Towarzystwo Przemysłowców Polskich w Berlinie, Związek Towarzystw Katolickich w Niemczech, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, etc. W 1902 był współzałożycielem Zjednoczenia Zawodowego Polskiego na terenie okręgu berlińskiego, którego prezesem oddziału w dzielnicy Berlin-Wedding oraz prezesem okręgu brandenburskiego był między rokiem 1907 a 1918. Od grudnia tego roku do połowy roku następnego pełnił funkcję prezesa oddziału Związku Robotników i Rzemieślników ZZP w Berlinie. Na początku 1918 w okręgu berlińskim założył, wraz z innymi działaczami, Narodowe Stronnictwo Robotników, którego został skarbnikiem. W grudniu 1918 przeniósł się do Poznania, albowiem został wybrany delegatem na Sejm Dzielnicowy. Następnie był posłem na Sejm Ustawodawczy w latach 1919–1922, gdzie należał do narodowo-chrześcijańskiego klubu robotników; uczestniczył w pracach w parlamentarnej komisji ochrony pracy. Od maja 1920 był związany Narodową Partią Robotniczą, z której ramienia z sukcesem kandydował do sejmu w latach 1922 i 1928 posłem na sejm (z okręgu ostrowskiego). Zrzekł się kandydatury w 1930 na rzecz Karola Popiela, by pomóc mu się wydostać z Berezy Kartuskiej. Od 1931 działał tylko w ZZP; do 1939 był prezesem Zarządu Głównego Związku Robotników Drzewnych i Budowlanych ZZP.

Prowadził także działalność publicystyczną, publikując teksty o sprawach robotniczych w „Obronie Ludu” i „Prawdzie”. W marcu 1940 wpierw przesiedlony do obozu dla wysiedleńców na Głównej w Poznaniu, a następnie wywieziony stamtąd wraz z rodziną do Ostrowca Świętokrzyskiego, w którym przeżył okupację, pracując w swoim zawodzie i utrzymując kontakty z Armią Krajową. Po wojnie, w 1945 powrócił do Poznania, gdzie pracował jako magazynier w Spółdzielni Zbieraczy Złomu, a następnie w wytwórni „Catgut” oraz w latach 1952–1954 w Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego nr 1. Do lipca 1950 był członkiem Stronnictwa Pracy.

Jego żoną była Pelagia Ludwiczak, z którą miał trzech synów - Franciszka (ur. 1902), Ignacego (ur. 1903) i Teodora (ur. 1905) oraz córkę Annę (ur. 1904).

Zmarł 14 września 1964 w Szczecinie. Pochowany 24 września 1964 na Cmentarzu parafialnym Bluszczowa w Poznaniu (kwatera IV-E-10-5).

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)

Bibliografia

• Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 505. ISBN 83-01-02722-3.