Monastyr Narodzenia Matki Bożej w Horodyszczu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monaster Narodzenia Matki Bożej
Ilustracja
Państwo

 Ukraina

Obwód

 chmielnicki

Miejscowość

Horodyszcze

Kościół

Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego

Eparchia

szepetowska

Typ monasteru

męski

Obiekty sakralne
Cerkiew

Narodzenia Matki Bożej

Data budowy

XVIII w.

Data zamknięcia

po 1917

Data reaktywacji

1996

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Monaster Narodzenia Matki Bożej”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Monaster Narodzenia Matki Bożej”
Ziemia50°07′28″N 27°04′07″E/50,124444 27,068611
Multimedia w Wikimedia Commons

Monaster Narodzenia Matki Bożej – prawosławny męski klasztor w Horodyszczu, w jurysdykcji eparchii szepetowskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Powstał w 1831 jako wspólnota żeńska w budynkach należących pierwotnie do skasowanego przez władze carskie klasztoru karmelitańskiego.

Przypuszczalne istnienie monasteru w XVI–XVII w.[edytuj | edytuj kod]

Zdaniem Antoniego Mironowicza monaster w Horodyszczu (równolegle z pierwszą wspólnotą monastyczną w Korcu) ufundował Bohusz Korecki[1]. Urszula Pawluczuk wymienia tę wspólnotę jako jeden z najważniejszych ośrodków prawosławnego życia monastycznego na Wołyniu w XVI stuleciu[2]. Jako datę powstania monasteru wskazuje się rok 1538[3]. W pochodzącym z 1576 testamencie Koreckiego, przechowywanym w ławrze Poczajowskiej, nakazał on swoim spadkobiercom nie naruszać funduszu na utrzymanie monasteru, zaś samych mnichów zobowiązywał do wierności prawosławiu[4]. Budynki klasztorne były zbudowane z drewna[4].

Zdaniem Serhija Horina o ile sam fakt fundacji opisywanego monasteru przez Koreckiego nie budzi wątpliwości, to nie jest jasna jego dokładna lokalizacja. Wątpliwości w tym zakresie wywołuje fakt istnienia na Wołyniu i w regionach sąsiednich kilku miejscowości o identycznej nazwie Horodyszcze. Autor ten skłania się ku poglądowi, że opisywany monaster funkcjonował w zupełnie innej miejscowości – Horodysku – do 1626[3].

W Imperium Rosyjskim[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Kościół Najświętszej Maryi Panny i klasztor Karmelitów Trzewiczkowych w Horodyszczu.

W 1831, w ramach represji po powstaniu listopadowym, wspieranym przez polskie duchowieństwo katolickie, władze carskie zamknęły klasztor karmelitów trzewiczkowych w Horodyszczu, odbierając wymienionemu zakonowi kompleks barokowych budynków z XVIII w. Główna świątynia klasztorna została w 1832 zaadaptowana na prawosławną cerkiew Narodzenia Matki Bożej o statusie parafialnej[5]. Przeniesiono do niej uważaną za cudotwórczą ikonę św. Mikołaja, dotąd przechowywaną w miejscowej cerkwi pod tym samym wezwaniem. Budynki klasztorne zostały porzucone. Dopiero w 1858 arcybiskup warszawski i nowogieorgijewski Arseniusz zasugerował otwarcie w nich monasteru żeńskiego, projekt ten zatwierdził Świątobliwy Synod Rządzący, zaś nową wspólnotę stworzyły mniszki z monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Połonnem[4]. Ihumenia Wasylisa założyła przy monasterze szkołę dla dziewcząt, kolejne przełożone inicjowały działalność apteki, przychodni, zaś w 1902 wzniesiona została druga cerkiew św. Jana Chrzciciela. W 1908 wspólnotę tworzyło 18 mniszek i 112 posłusznic. W 1908, w okresie kierowania monasterem przez ihumenię Leonidę, w klasztorze otwarto hotel. W 1914 w monasterze żyło już 67 mniszek i 167 posłusznic[4].

Adaptacja na cele świeckie i ponowne otwarcie klasztoru prawosławnego[edytuj | edytuj kod]

Wspólnota została zlikwidowana po rewolucji październikowej[4]. Obiekty klasztorne zaadaptowano na szpital psychiatryczny, kino i klub[4].

W 1996 monaster został reaktywowany jako wspólnota męska – monaster Narodzenia Matki Bożej (prawosławny klasztor w jurysdykcji eparchii szepetowskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego). Jej pierwszym przełożonym został mnich Teodozjusz (Łukaszuk). Mnichom stopniowo zwracano obiekty klasztorne, powstała również szkoła ikonopisania[4]. Na cerkwiach monasterskich, zaadaptowanych w dawnych kościołach, umieszczono złote kopuły[6]. W 2015 honorowym przełożonym monasteru mianowano biskupa szepetowskiego[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ A. Mironowicz, Życie monastyczne w dawnej Rzeczypospolitej [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik, Życie monastyczne w Rzeczypospolitej, Zakład Historii Kultur Pogranicza Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2001, ISBN 83-902928-8-2, s.27.
  2. ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 24. ISBN 978-83-7431-127-4.
  3. ↑ a b Сергій Горін, ВОЛИНСЬКІ МОНАСТИРІ ПІД ПАТРОНАТОМ КНЯЗІВ КОРЕЦЬКИХ (ДО СЕРЕДИНИ XVII СТОЛІТТЯ)
  4. ↑ a b c d e f g Свято-Різдво Богородичний Городищенський чоловічий монастир
  5. ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 30. ISBN 978-83-7431-127-4.
  6. ↑ E. Korpysz, Polskie kościoły na terenie północno-zachodniej Ukrainy. Stan zachowania
  7. ↑ Журнали засідання Священного Синоду Української Православної Церкви від 24 червня 2015 року
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monastyr_Narodzenia_Matki_Bożej_w_Horodyszczu&oldid=69137003”