Moszenki południowe

Moszenki południowe
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	moszenki
Gatunek	moszenki południowe
	Nazwa systematyczna
	Colutea arborescens L.; Sp. pl. 2:723. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Moszenki południowe (Colutea arborescens) – gatunek krzewu z rodziny bobowatych. Nazywany jest też koluteą południową, truszczeliną południową, truszczeliną drzewiastą lub moszeńcem południowym. Rodzimy obszar jej występowania to środkowa, południowa i wschodnia Europa oraz Afryka Północna (Algieria, Maroko)^[3]. W Polsce tylko jako roślina uprawna^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzew o wysokości do 5 m.
Liście: Złożone, długości do 13 cm, o 3-6 parach całobrzegich listków. Poszczególne listki o długości ok. 2,5 cm, płytko wycięte na szczycie, na spodniej stronie przylegająco owłosione. Przylistki występują tylko u nasady liścia (brak ich przy poszczególnych listkach), są trójkątne, krótkie i szerokie.
Kwiaty: Obupłciowe, zebrane w grona po 3-8 sztuk. Kwiaty motylkowe, żółte, na żagielku ciemnobrązowa plama.
Owoc: Duży, błoniasty i rozdęty strąk o długości 6-8 cm.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek wytrzymały na mrozy. Nanofanerofit. Charakterystyczny dla świetlistych lasów, zarośli. Preferuje suche i ciepłe tereny^[5]^[6]. Roślina jest żywicielem motyla Glaucopsyche iolas. Roślina jest lekko trująca i jej spożycie (a szczególnie nasion) może powodować biegunkę i wymioty^[7].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna. Jest u nas dość często sadzona w parkach i ogródkach przydomowych. Kwitnie od maja do lipca. Można ją rozmnażać z nasion. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, najlepiej rośnie na glebach piaszczystych. Jako roślina motylkowa nie wymaga również nawożenia nawozami azotowymi. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym. Dobrze znosi silne nawet mrozy. Jest niekłopotliwa w uprawie, nie wymaga specjalnych zabiegów.
Roślina lecznicza. Liście tego krzewu to europejska namiastka liści senesu. Liście moszenek działają przeczyszczająco; są też podobne do liści senesowych. Dawniej były wykorzystywane w medycynie ludowej, obecnie podchodzi się ostrożniej do ich wykorzystywania, gdyż roślina jest trująca^[7]. Łacińska nazwa apteczna liści moszenek to senna germanica^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-25].
↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
↑ W. Kulesza: Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa: PWRiL, 1995.
↑ ^a ^b Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
↑ Rosenthal D. A. 1862: Synopsis plantarum diaphoricarum. Systematische Übersicht der Heil-, Nutz- und Giftpflanzen aller Länder. Verlag von F. Enke, Erlangen.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-25].

[4] Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[5] Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.

[6] W. Kulesza: Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa: PWRiL, 1995.

[B-7] Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.

[8] Rosenthal D. A. 1862: Synopsis plantarum diaphoricarum. Systematische Übersicht der Heil-, Nutz- und Giftpflanzen aller Länder. Verlag von F. Enke, Erlangen.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]