Muzeum Miejskie w Wadowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muzeum Miejskie w Wadowicach
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wadowice

Adres

Kościelna 4

Data założenia

1996

Zakres zbiorów

historia, sztuka ludowa

Kierownik

Marcin Witkowski

Położenie na mapie Wadowic
Mapa konturowa Wadowic, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie gminy Wadowice
Mapa konturowa gminy Wadowice, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Ziemia49°52′59″N 19°29′37″E/49,883056 19,493611

Muzeum Miejskie w Wadowicach – muzeum położone w Wadowicach. Działa w ramach Wadowickiego Centrum Kultury i jest położone w bezpośrednim sąsiedztwie Domu Rodzinnego Ojca Świętego Jana Pawła II.

Budynek[edytuj | edytuj kod]

Muzeum mieści się w jednej z najstarszych kamienic w mieście. Klasycystyczny budynek w stylu dworku pochodzi z początków XIX wieku. Charakterystycznym elementem architektury jest przedsionek i znajdujący się nad nim balkon tworzące ryzalit frontowy. Balkon zdobią kanelowane kolumny jońskie wspierające belkowanie i trójkątny przyczółek nad wejściem. Budynek posiada przelotową sień[1].

small Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod nr rej.: A-457/86 z 7.11.1986

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec XIX wieku kamienica należała do zamożnej wadowickiej rodziny Schwartzów a następnie do Marii ze Schwartzów Gedlowej (1865-1947), żony doktora nauk lekarskich i działacza Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Mieczysława Władysława Gedla (1852-1901)[2]. Kolejnym właścicielem był doktor wszechnauk lekarskich Jan Moskała (1868-1944), znany i ceniony lekarz pracujący w Wadowicach jeszcze przed wybuchem I wojny światowej[3]. Moskała zapisał budynek w testamencie Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie na działalność naukowo – badawczą.

W dwudziestoleciu międzywojennym na parterze znajdowała się „Mleczarnia Hygieniczna”, czyli jadłodajnia prowadzona przez Marię i Alojzego Banasiów, w której po śmierci matki Emilii stołował się wraz z ojcem młody Karol Wojtyła. Syn właścicieli, Jan Banaś (1917-1943) był szkolnym kolegą przyszłego papieża. W „Mleczarni Hygienicznej” mieściła się także siedziba klubu piłkarskiego „Polonia” Wadowice.

Po wojnie, w 1946 roku krótko mieściła się tutaj szkoła handlowa a w 1968 roku Uniwersytet Jagielloński, spadkobierca majątku po dr. Moskale, przekazał budynek miastu. W latach 1979 – 1994 przy ulicy Kościelnej znajdowała się siedziba Towarzystwa Miłośników Ziemi Wadowickiej (TMZW) a także biuro PTTK i Dział Zbiorów Specjalnych biblioteki miejskiej. W piwnicach działała galeria Biura Wystaw Artystycznych. Przez długi czas w budynku mieściły się też mieszkania prywatne.

Na piętrze, w oparciu o zbiory TMZW, prezentowane były wystawy historyczne i artystyczne. W 1991 roku otwarta została ekspozycja Zygmunta Krausa poświęcona katastrofie amerykańskiego liberatora B-24 „Hell's Angel”, który rozbił się w 1944 roku w Zygodowicach. Z dniem 1 stycznia 1996 roku władze miejskie powołały zinstytucjonalizowane muzeum – Zbiory Historyczne Ziemi Wadowickiej, prezentujące wystawę Z. Krausa i okazjonalne ekspozycje dotyczące sztuki i historii regionu. W październiku 2000 roku doszło do połączenia ZHZW i Wadowickiego Domu Kultury w jedną instytucję – Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity[4] – od tego czasu Muzeum Miejskie działa jako integralna część tej instytucji.

Zbiory[edytuj | edytuj kod]

Zbiory Muzeum Miejskiego opierają się o eksponaty zgromadzone przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Wadowickiej oraz muzealia zakupione i otrzymane w formie darowizn. Aktualnie kolekcja Muzeum liczy ponad 2 tysiące eksponatów, na które składają się m.in. obrazy, grafiki, oraz archiwalne dokumenty (dyplomy, świadectwa), fotografie, pocztówki i mapy związane z historią Wadowic.

Malarstwo i rzeźba[edytuj | edytuj kod]

Muzeum Miejskie posiada w swoich zbiorach obrazy (oleje, akwarele), ryciny, grafiki, litografie oraz rzeźby i kafle artystów związanych z miastem i ziemią wadowicką. Na kolekcję składają się m.in. prace: Wincentego Bałysa (malarstwo), Ludwika Jacha juniora (malarstwo), Ludwika Jacha seniora (malarstwo), Józefa Jury (kaflarstwo artystyczne), Karola Pustelnika (malarstwo), Franciszka Suknarowskiego (malarstwo, rzeźba), Jana Sarnickiego (malarstwo), Felicji Świtalskiej (malarstwo). W zbiorach znajdują się także obrazy i grafiki autorów współczesnych, m.in. M. Filek, K. Jankowskiej, J. Komana, R. Kurdziela, J. Kurnika, R. Kwaśnego, T. Kwiatkowskiego, M. Łasaka, Z. Połącarza, K. Sowińskiej, A. Zielińskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Z. Jurczak (red.), Wadowickie ślady historii. Przewodnik, Wadowice 1987, s. 5.
  2. G. Studnicki, Kto był kim w Wadowicach?, Wadowice 2004, s. 64.
  3. G. Studnicki, Kto był kim w Wadowicach?, Wadowice 2004, s. 168.
  4. Historia muzeum [online], wck.wadowice.pl [dostęp 2015-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-22].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]