Pałecznica grubonasadowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pałecznica grubonasadowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Typhula phacorrhiza (Reichard) Fr. Observ. mycol. (Havniae) 2: 298 (1818) | |
Pałecznica grubonasadowa (Typhula phacorrhiza (Reichard) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny pałecznicowatych (Typhulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Typhula, Typhulaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1780 roku Johann Jacob Reichard nadając mu nazwę Clavaria phacorrhiza[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Elias Fries w 1818 r.[1]
- Clavaria phacorrhiza Reichard 1780
- Clavaria phacorrhiza var. epiphylla Alb. & Schwein. 1805
- Sclerotium complanatum Tode 1790
- Sclerotium scutellatum Alb. & Schwein. 1805
- Typhula complanata (Tode) de Bary 1884
- Typhula phacorrhiza var. complanata (Tode) Sacc. 1889
- Typhula phacorrhiza var. heterogenea Berthier 1976
Nazwę polską podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. Franciszek Błoński w 1896 r. opisywał ten gatunek pod nazwą macnik grubonasadowy[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Owocnik
O wysokości 4–12 cm, o kształcie od cylindrycznego do nitkowatego ze słabo oddzielonym, krótkim trzonem. Początkowo o barwie od żółtobrązowej do czerwonobrązowej, potem (w dojrzałym stanie) białawy. Owocnik wyrasta z dyskowatego, żółtobrązowe go i przyrośniętego do podłoża sklerocjum o wymiarach 2–3 × 0,5 mm. Owocnik jest lekko włochaty[4]. Budowa mikroskopowa: Wysyp zarodników biały. Zarodniki 12–16 × 4,5–5,5 µm, cylindryczne lub elipsoidalne, nieamyloidalne. W strzępkach obecne sprzążki[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie pałecznicy grubonasadowej w Europie, Ameryce Północnej, w Rosji, Maroku i Indiach[5]. W zestawieniu wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysław Wojewoda przytoczył liczne stanowiska tego gatunku z uwagą, że jego rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia nie są znane[3]. W internetowym atlasie grzybów podane są nowe stanowiska tego gatunku. Zaliczony on tu jest do gatunków rzadkich i wartych objęcia ochroną[6].
Występuje na polanach, polach i leśnych drogach, gdzie rośnie na próchniejących gałęziach drzew liściastych, ich opadłych liściach i martwych łodygach traw i innych roślin. Owocniki pojawiają się najczęściej od sierpnia do listopada[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2021-07-10].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-07-10].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b L. Hansen, H. Knudsen, Nordic Macromycetes vol. 3. Heterobasidioid, Aphyllophoroid and Gasteromycetoid Basidiomycete, Kopenhaga: Nordsvamp, 1997.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-07-10].
- ↑ Nowe stanowiska pałecznicy grubonasadowej w Polsce [online] [dostęp 2021-07-10].