Pałecznica trawolubna
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pałecznica trawolubna |
| Nazwa systematyczna | |
| Typhula ishikariensis S. Imai Trans. Sapporo nat. Hist. Soc. 11(1): 75 (1930) [1929] | |
Pałecznica trawolubna (Typhula ishikariensis S. Imai) – gatunek grzybów z rodziny pałecznicowatych (Typhulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Typhula, Typhulaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1929 roku Sanshi Imai[1]. Synonimy[2]:
- Typhula idahoensis Remsberg 1940
- Typhula ishikariensis var. canadensis J.D. Sm. & Årsvoll 1978
- Typhula ishikariensis var. idahoensis (Remsberg) Årsvoll & J.D. Sm. 1978[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[1]
Morfologia i rozwój[edytuj | edytuj kod]
Sklerocja w stanie świeżym o barwie od ciemnobursztynowej do ciemnokasztanowej, po wysuszeniu ciemnobrązowe do prawie czarnych. Podkładki w kształcie pałeczek o barwie od bladożółtej do szarobiałej, na trzonach o barwie szarobrązowej. Rozmiary sklerocjów w różnych regionach świata różnią się znacznie: w Japonii przy długotrwałej pokrywie śnieżnej są duże, przy krótkotrwałej mniejsze, podczas gdy w polskich populacjach większe znaczenie niż czynniki genetyczne miała temperatura i dominowały drobne sklerocja. Na całym świecie mniejsze sklerocja są przystosowaniem do krótszego lub bardzo zmiennego czasu trwania pokrywy śnieżnej i silnie do kombinacji tych dwóch czynników[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Pałecznica trawolubna występuje na półkuli północnej[4], na obszarach o chłodnym klimacie umiarkowanym, w strefach mroźnych oraz w Arktyce, w tym w północnej Japonii, Rosji, północnej Skandynawii i Ameryce Północnej. Dotyczy to w szczególności arktycznych obszarów Alaski, Jukonu, Grenlandii, okręgu Finnmark w Norwegii, fińskiej Laponii, szwedzkiej Laponii, Svalbardu i Grenlandii. Występuje wszędzie tam, gdzie pokrywa śnieżna zalega ponad 150 dni w roku[3]. W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył tylko jedno stanowisko tego gatunku w Polsce w polu uprawnym na źdźble żyta i kłosówki, podane w 1985[5].
Rozwija się na gatunkach z rodziny wiechlinowatych (na trawach), w tym na zbożach. Jest grzybem pasożytniczym, pasożytem obligatoryjnym. Wraz z pałecznicą trawową (Typhula incarnata) wywołuje chorobę pałecznica zbóż i traw[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2022-06-25].
- ↑ a b Species Fungorum [online] [dostęp 2022-06-25].
- ↑ a b Tamotsu Hoshino i inni, Cold adaptation in the phytopathogenic fungi causing snow mold, „Mycoscience. Mycological Society of Japan”, 50 (1), 2009, s. 26–38, DOI: 10.1007/s10267-008-0452-2, ISSN 1340-3540, S2CID 85291046.
- ↑ Występowanie Typhula ishikariensis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-25].
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.