Pelourinho
| Dzielnica | |||
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Stan | |||
| Miasto | |||
| Data założenia |
1549 | ||
| Prefekt |
Antônio Carlos Magalhães Neto | ||
| Powierzchnia |
0,78 km² | ||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||
Położenie na mapie Bahia  | |||
Położenie na mapie Brazylii  | |||
 12°58′00″S 38°30′00″W/-12,966667 -38,500000
| |||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
IV, VI |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Ameryka Łacińska i Karaiby |
| Historia wpisania na listę | |
Pelourinho, nazywane też Pelô – nazwa dzielnicy w Salvadorze, w stanie Bahia w Brazylii. Znajduje się na terenie Historycznego Centrum. Zajmuje powierzchnię 78,28 ha lub 0,78 km², a liczba ludności wynosi 5,985, wg spisu z 2010 r.[1] W skład Pelourinho wchodzi zespół odrestaurowanych budynków z epoki kolonialnego baroku. Ta część miasta została w 1985 r. wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[2]. Pelourinho często jest mylone z całym Historycznym Centrum.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa “pelourinho” oznacza pręgierz, czyli kamienną lub drewnianą kolumnę, która służyła jako miejsce karania niewolników. Karano tam również pospolitych przestępców[3]. Portugalczycy wznosili pręgierze w wielu miastach w kolonialnej Brazylii. Pierwszy pręgierz zainstalowano w Salvadorze w XVI wieku. Początkowo znajdował się na głównym placu, który obecnie nosi nazwę Praça Thomé de Sousa. Pręgierz został kilka razy przenoszony w różne miejsca, a na Pelourinho trafił w 1807 r. i przetrwał tam przez kolejne 30 lat, czyli do momentu, kiedy ten typ kary został zniesiony. Przypuszczalnie pręgierz z Salvadoru był wykonany z marmuru, podobnie jak ten, który do dzisiaj zachował się w mieście Cidade Velha w Republice Zielonego Przylądka[4].
Innym możliwym wyjaśnieniem nazwy “pelourinho” jest jej pochodzenie od portugalskiego słowa “pelouro”, co oznacza woskową kulę, zawierającą głosy radnych miasta - w epoce kolonialnej Pelourinho było miejscem, gdzie informowano obywateli o wynikach głosowania rady miasta[5].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Pelourinho znajduje się w Historycznym Centrum Salvadoru i graniczy z następującymi dzielnicami: Pilar, Santo Antônio i Barbalho (na północy), placem Sé i dzielnicą Saúde (na południu), Comércio (na zachodzie) i Sete Portas (na wschodzie). Uliczki Pelourinho są w większości wąskie, a część z nich jest brukowana.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pelourinho jest pierwszą dzielnicą Salvadoru - miasta założonego w 1549 r. przez pierwszego gubernatora Brazylii, Tomé de Sousa[6]. Posiada strategiczne położenie, na wzgórzu z widokiem na port. Początkowo Pelourinho było dzielnicą mieszkalną, w XVII wieku dzielnicy zaczęto wznosić kościoły i okazałe posiadłości, a w XIX wieku rozwinął się tu handel. W połowie XX wieku, wraz z rozwojem innych dzielnic i rozrastaniem się miejskiej infrastruktury, gospodarka Pelourinho zaczęła podupadać, rozkwitła za to aktywność kulturalna, zwłaszcza związana z dziedzictwem afrykańskim[5]. W latach 80. wraz z wpisaniem zespołu architektonicznego na Pelourinho na listę światowego dziedzictwa UNESCO oraz w latach 90., gdy dzielnica została zrewitalizowana, nastąpił rozwój aktywności kulturalnych. W latach 2000-2013 dzielnica ponownie została zaniedbana przez lokalne władze, co spowodowało narastanie problemów społecznych, takich jak wzrost przestępczości[1].
Obecnie władze miasta zapoczątkowały nowy etap rewitalizacji, którego elementem jest program Pelourinho Dia e Noite (Pelourinho Dniem i Nocą). Jego celem jest polepszenie lokalnej infrastruktury, a także promocja inicjatyw związanych z edukacją, kulturą, ochroną zdrowia i rozrywką[7].
Pelourinho dzisiaj[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Pomimo wciąż istniejących problemów z bezpieczeństwem na terenie dzielnicy, które władze miasta próbują rozwiązać[8] Pelourinho jest jednym z najpopularniejszych turystycznie miejsc w Salvadorze. Znajdują się tu liczne hotele, restauracje, placówki usługowe, muzea, teatry i zabytki. Odbywa się tu wiele wydarzeń kulturalnych, takich jak na przykład przemarsze bloków karnawałowych, koncerty muzyczne, próby zespołu Olodum[9]. Pelourinho jest siedzibą wielu organizacji i grup związanych z kulturą afrobrazylijską: szkół capoeiry, szkoły i teatru Olodum[10], bloków karnawałowych, w tym tych związanych z religią candomblé, na przykład Filhos de Gandhy[11].
Pelourinho w muzyce i filmie[edytuj | edytuj kod]
- Menino do Pelô, piosenka w wykonaniu Danieli Mercury i Olodum
- Protesto do Olodum, piosenka Olodum
- Ladeira do Pelô, piosenka zespołu Banda Mel
- Karnawał, chłopaku!, film w reżyserii Monique Gardenberg
- Nagranie teledysku They Don't Care About Us, Michaela Jacksona
- Nagranie teledysku Mal Acostumbrado, Julio Iglesiasa
- Nagranie teledysku The Obvious Child, Paula Simona
- Haiti, piosenka Caetano Veloso i Gilberto Gila
- Ao Vivo no Pelourinho, album zespołu Babado Novo
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Adriano, História [online], www.parquesocial.org.br [dostęp 2017-04-26] (port. braz.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre, Historic Centre of Salvador de Bahia [online], whc.unesco.org [dostęp 2017-04-26] (ang.).
- ↑ A TARDE On Line, Turistas ignoram história do Pelourinho, „Portal A TARDE” [dostęp 2017-04-26] (port. braz.).
- ↑ Pelourinho, Centro Histórico de Salvador [online], www.bahia-turismo.com [dostęp 2017-04-26].
- ↑ a b :: Salvador Cultura Todo Dia :: [online], www.culturatododia.salvador.ba.gov.br [dostęp 2017-04-26].
- ↑ Marcin Kula, Historia Brazylii, 1987.
- ↑ Rebeca dos Santos Caldas, FGM - Fundação Gregório de Matos - Programação Cultural [online], www.culturafgm.salvador.ba.gov.br [dostęp 2017-04-26].
- ↑ Portal do Governo i inni, Grupo vai propor soluções para problemas sociais do Pelourinho [online], SETUR - Governo da Bahia [dostęp 2017-04-26].
- ↑ Olodum abre os ensaios na terça (3) com participação de Margareth Menezes [online] [dostęp 2017-04-26] (port. braz.).
- ↑ Centros culturais Casa do Olodum - Salvador - Guia da Semana [online], Guia da Semana [dostęp 2017-04-26] (ang.).
- ↑ Bahia » Sede dos Filhos de Gandhy [online], www.bahia.com.br [dostęp 2017-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-27] (port. braz.).
