Peptydy natriuretyczne
Peptydy natriuretyczne – białka zaliczane do neurohormonów. Uczestniczą w regulowaniu gospodarki wodno-sodowej organizmu. Opowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, działając bezpośrednio na naczynia krwionośne, rozszerzając je[1].
Wyróżnia się[2]:
- peptyd natriuretyczny typu B (mózgowy peptyd natriuretyczny, BNP)
- peptyd natriuretyczny typu A (przedsionkowy peptyd natriuretyczny, ANP)
- peptyd natriuretyczny typu C (CNP)
- długodziałający peptyd natriuretyczny (LANP)
- peptyd rozszerzający naczynia
- peptyd kaliuretyczny
- uroguanilina
- urodylatyna
- urotensyna
Wszystkie peptydy natriuretyczne mają w nerkach działanie naczyniorozszerzające i natriuretyczne[2].
Działanie[edytuj | edytuj kod]
Działanie peptydów natriuretycznych polega na aktywacji receptora NPR1. Jego funkcję pełni cząsteczkowa cyklaza guanylanowa (CG). Występuje ona w 3 izoformach[2]:
- CGA - receptor NPR1a (RA),
- CGB - receptor NPR1b RB),
- CGC - receptor NPR1c (RC).
Głównym wewnątrzkomórkowym przekaźnikiem peptydów natriuretycznych jest cGMP. W niektórych komórkach aktywują również cyklazę adenylanową i działają za pośrednictwem cAMP[2].
Funkcja[edytuj | edytuj kod]
Najważniejszą rolą peptydów natriuretycznych jest zwiększanie przepływu krwi. Spowodowane jest to następującymi mechanizmami[2]:
- Zwężenie naczynia odprowadzającego i rozszerzenie doprowadzającego – wzrasta wtedy ciśnienie hydrostatyczne w naczyniach włosowatych kłębuszków oraz filtracja kłębuszkowa i wytwarzanie moczu pierwotnego. Dotyczy głównie nefronów korowych[2].
- Zwiększenie przepływu krwi w naczyniach prostych towarzyszących nefronom o długiej pętli Henlego. Utrudnia to resorpcję płynu z kanalików i ułatwia rozproszenie gradientu osmotycznego w rdzeniu narządu[2].
- Osłabianie zwężającego działania wazopresyny, angiotensyny II, noradrenaliny i endoteliny na naczynia proste nerek[2].
W ostrym niedokrwieniu nerek zapobiegają uszkodzeniu kłębuszków nerkowych i nabłonka szczoteczkowego kanalików proksymalnych[2].