Pochrzyn chiński

Pochrzyn chiński
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	pochrzynowce
Rodzina	pochrzynowate
Rodzaj	pochrzyn
Gatunek	pochrzyn chiński
	Nazwa systematyczna
	Dioscorea polystachya Turcz.; Bull. Soc. Imp. Naturalistes Moscou 10(7):158. 1837
Synonimy
	Dioscorea batatas Decne..; Dioscorea decaisneana Carrière; Dioscorea opposita auct.;
	Dioscorea batatas Decne..; Dioscorea decaisneana Carrière; Dioscorea opposita auct.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pochrzyn chiński, jams chiński, chiński ziemniak (Dioscorea polystachya Turcz.) – gatunek rośliny z rodziny pochrzynowatych (Dioscoreaceae). Pochodzi z Azji Wschodniej (Chiny, Japonia, Korea), rozprzestrzenił się też w innych regionach o klimacie tropikalnym^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Pnącze o pędach owijających się wokół podpór i osiągających długość do 8 m.
Liście: Sercowate, ciemnozielone.
Kwiaty: Kwiaty dwupienne, drobne, o zapachu cynamonowym. Mają żółtawy kolor i składają się z 6-działkowego (po 3 w 2 okółkach) okwiatu o działkach zrośniętych u nasady. Kwiaty żeńskie 1-słupkowe i rzadko wyrastające na gałązkach, męskie 6-pręcikowe zebrane w groniaste kwiatostany.
Owoc: 3-skrzydlata torebka zawierająca uskrzydlone nasiona.
Kłącze^[4]: Kłącze ma postać niemal walcowatych kawałków, niekiedy spłaszczonych, długości około 15–30 cm i grubości 1,5–6 cm. Zewnętrzna powierzchnia jest żółtawobiała lub jasnożółta, podłużnie bruzdowana i pomarszczona. Wykazuje obecność blizn po korzeniach w postaci szczelin i widoczne niekiedy plamki brunatnawego korka. Kłącze jest ciężkie, konsystencja twarda o budowie zwartej.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina lecznicza[edytuj | edytuj kod]

Surowiec zielarski^[4]: Kłącze pochrzynu chińskiego (Dioscoreae oppositifoliae rhizoma) – wysuszone, całe lub połamane kłącze, pozbawione kory zewnętrznej i włóknistych korzeni, zebrane zimą po uschnięciu łodygi i liści.

Roślina uprawna[edytuj | edytuj kod]

Jadalne bulwy i owoce, uprawiana także w Polsce. Wymaga bardzo ciepłych, słonecznych i wilgotnych stanowisk. Bulwy dziko rosnących pochrzynów były spożywane w czasach głodu. Są jadalne po upieczeniu lub ugotowaniu. Z wysuszonych bulw otrzymuje się też mączkę, która jest gorzka w smaku, ale można ją pozbawić gorzkiego smaku przez wypłukanie w wodzie. Jest uprawiany (również w Polsce) jako roślina ozdobna. Ze względu na klimat może być u nas uprawiany jako roślina jednoroczna. W ciągu jednego sezonu wegetacyjnego jego pędy osiągają (w Polsce) długość do 2 m.

Pochrzyny dobrze się przechowują, dlatego były one głównym składnikiem diety na statkach przewożących niewolników z Afryki Zachodniej. Chroniły one przed szkorbutem, choć posiadają stosunkowo niewiele witaminy C.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
↑ ^a ^b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].

[FPX-4] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[1]

[2]

[3]

[4]