Pomnik Rewolucji Ludu Moslaviny

Pomnik Rewolucji Ludu Moslaviny

Pomnik Rewolucji Ludu Moslaviny
Państwo	Chorwacja
Miejsce	Podgarić
Styl architektoniczny	postmodernizm
Projektant	Dušan Džamonja, Vladimir Veličković
Materiał	beton, aluminium
Całkowita wysokość	10 m
Data budowy	1965 – 1967
Data odsłonięcia	7 września 1967
Położenie na mapie Chorwacji Pomnik Rewolucji
45°38′26,9″N 16°46′40,3″E

Pomnik Rewolucji Ludu Moslaviny, także Pomnik Rewolucji (chorw. Spomenik revolucije naroda Moslavine) – rzeźba upamiętniająca wydarzenia z II wojny światowej autorstwa Dušana Džamonji, znajdująca się w miejscowości Podgarić w gminie Berek w Chorwacji. Pomnik ma około 10 m wysokości i 20 m szerokości. Jest dedykowany poległym rebeliantom z regionu Moslaviny, którzy zbuntowali się przeciwko Ustaszom.

Tło historyczne

W kwietniu 1941 r. wojsko Królestwa Jugosławii zostało pokonane przez państwa Osi. Spowodowało to włączenie m.in. regionu Moslaviny do nowego państwa – Niezależnego Państwa Chorwackiego (NDH). Państwo to miało być protektoratem włosko-niemieckim lub państwem marionetkowym nazistowskich Niemiec rządzonym przez Ustaszy, których celem było utworzenie m.in. jednolitego etnicznie państwa chorwackiego, co spowodowało sprzeciw części mieszkańców Moslaviny. Od zimy 1941 r. Podgarić było istotnym ośrodkiem działalności partyzanckiej, a także ośrodkiem działań Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chorwacji. To tu działały kompleksy szpitalne, które wspomagały 10. Korpus Partyzantów w Zagrzebiu (ok. 6 tys. żołnierzy).

Kompleks szpitalny w Podgarić nie ograniczał się jedynie do ratowania rannych. Funkcjonowały w nim również teatry, szkoły i warsztaty, a dowództwo partyzantów wykorzystywało go do celów politycznych i strategicznych. Pomimo położenia kompleksu szpitalnego na zalesionych zboczach górskich dochodziło tu do ataków Ustaszy, w wyniku których zginęło około 900 partyzantów.

Prace nad pomnikiem

Władze lokalne i regionalne grupy kombatanckie w połowie lat 60. zaproponowały powstanie pomnika upamiętniającego opór partyzantów podczas II wojny światowej. Realizację rzeźby zlecono rzeźbiarzowi Dušanowi Džamonji, którego wsparł w realizacji Vladimir Veličković. Pomnik został ukończony w 1967 roku i uroczyście odsłonięty 7 września 1967 r. przez Prezydenta Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, Josipa Broza Tito.

Projekt pomnika

Konstrukcję stanowi brutalistyczna, betonowa, abstrakcyjna rzeźba o wysokości 10 m i szerokości 20 m, posiada ona 2 skrzydła oraz centralne oko, powleczone aluminiowymi panelami. Wzdłuż ścieżki prowadzącej do rzeźby znajdują się krypty w których spoczywa około poległych 900 partyzantów.