Portret Karola VII (obraz Jeana Fouqueta)

Portret Karola VII
(nr. inw. INV 9106)

Autor	Jean Fouquet
Data powstania	ok. 1445
Medium	olej i tempera na drewnie
Wymiary	86 × 72 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Luwr

Portret Karola VII – obraz francuskiego malarza Jeana Fouqueta.

Portret Karola VII jest pierwszym wykonanym przez Fouqueta portretem i prawdopodobnie pierwszym takim portretem w sztuce europejskiej, który przedstawia władcę w naturalnych rozmiarach jako w pół-portrecie. Według Waldemara Łysiaka:

Żaden Włoch nie ośmieliłby się wówczas namalować monarchy jako płaczliwego, zmęczonego człeka o kinolu zamiast nosa i o bezmyślnym, skapcaniałym wzroku, tak bardzo karykaturalnie, a tak mało idealizująco i bez odrobiny patosu

.

Opis obrazu

Władca został ukazany pomiędzy dwoma upiętymi kotarami z niezwykłą purytańską prostotą. Ubrany jest w skromny czerwony ubiór z aksamitu wykończony kołnierzem i mankietami z brązowego futra. Na głowie ma błękitny kapelusz ze złotymi motywami "V" powtórzonymi wielokrotnie. Strój pozbawiony jest jakichkolwiek ozdób i królewskich insygniów. W ujętej w trzech czwartych twarzy oczy króla są wąskie, nos długi, wargi lekko wydęte. U góry i na dole znajduje się napis: le très victorieux roy de France Charles Septiesme de ce nom (Niezwyciężony król Francji Karol VII). Napis być może odnosi się do rozejmu z Tours w 1444 roku lub do zwycięskiej bitwy o Formigny z 1450 roku.

Obraz powstał przed wyjazdem Fouqueta do Włoch; historyk sztuki Charles Sterling datuje obraz na lata 1444-1445 choć po przeprowadzonych badaniach radiograficznych i on był skłonny przesunąć datę powstania portretu na okres już po podróży. Portret nosi jeszcze cechy gotyckie i pozbawiony jest wpływów malarstwa włoskiego jakim charakteryzowały się jego kolejne dzieła. Nosi natomiast cechy malarstwa niderlandzkiego i przypomina Portret małżonków Arnolfinich Jana van Eycka.

Historia obrazu

W 1838 roku został zakupiony przez muzeum Luwr. Atrybucja nie była wówczas tak oczywista; portret przypisywano nieznanemu malarzowi greckiemu. Po łatwej identyfikacji postaci, historycy przypisali autorstwo Fouquetowi, który był malarzem nadwornym u Karola VII. Portret jest identyfikowany z tym, który Karol VII umieścił w Sainte Chapelle w Bourges, jako portret towarzyszący portretowi królowej. Obraz pozostał w kaplicy, aż do jej rozebrania w 1757 roku.

Bibliografia

• Waldemar Łysiak: Malarstwo białego człowieka. Warszawa: Nobilis, 2009. ISBN 978-83-60297-32-2.
• Edit Lajta: Malarstwo francuskie. Warszawa: WAiF, 1987. ISBN 83-221-0377-8.
• Krystyna Secomska: Mistrzowie i książęta. Warszawa: WAiF, 1989. ISBN 83-221-0435-9.