Rudolf Anton Haunschmied

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rudolf Anton Haunschmied (ur. 1966) – austriacki pisarz i badacz historii regionalnej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rudolf A. Haunschmied spędził dzieciństwo i młodość w St. Georgen an der Gusen (Górna Austria), obecnie mieszka w Traun. Jeszcze jako uczeń technikum mechanicznego zaczął badać historię obozu koncentracyjnego Gusen, należącego do systemu obozów Mauthausen, wciągając do tej działalności swoją nauczycielkę ze szkoły podstawowej, Marthę Gammer[1].

Jest współzałożycielem utworzonego w 1986 roku miejscowego kółka historii regionalnej (Arbeitskreis für Heimat-, Denkmal- und Geschichtspflege St. Georgen - AHDG) oraz wyłonionego później z tej grupy Komitetu Pamięci Gusen (Gusen Memorial Committee - GMC).

Na życzenie gminy St. Georgen w 1989 roku po raz pierwszy opublikował swoje badania historii obozu koncentracyjnego Gusen. Haunschmied oprowadza wycieczki po śladach byłych obozów koncentracyjnych Gusen I, Gusen II i Gusen III, od wielu lat kieruje kołami studyjno-badawczymi w ramach kształcenia dorosłych, wygłasza odczyty i służy radą i pomocą przyjeżdżającym z całego świata badaczom, studentom i rodzinom ofiar obozu.

Wspólnie z Pierre'em Serge'em Choumoff'em (ówczesnym przewodniczącym organizacji Amicale Française de Mauthausen z siedzibą w Paryżu) i innymi osobami zorganizował w 1995 roku w ramach platformy, do której należy kilka okolicznych gmin, pierwszą międzynarodową uroczystość upamiętniającą wyzwolenie Gusen i stworzył międzynarodowe forum wymiany informacji w Internecie (KZ Mauthausen-Gusen Info-Pages – www.gusen.org)[2].

W 1996 i 1997 roku był inicjatorem dwóch partnerstw – między miastami St. Georgen an der Gusen a Empoli (Toskania) oraz między Langenstein a Sesto San Giovanni (aglomeracja Mediolanu). W roku 2000 na zaproszenie austriackiego ministerstwa spraw wewnętrznych dołączył do inicjatywy na rzecz reformy muzeum w Mauthausen, dzięki której w 2004 r. otwarto nowe Centrum dla Zwiedzających nieopodal Miejsca Pamięci na terenie byłego obozu koncentracyjnego Gusen[3].

W latach 2005-2007 brał udział w realizacji projektu artystycznego Audioweg Gusen (Audioprzewodnik po Gusen), będąc jedną z osób, które przejęły patronat nad tym przedsięwzięciem[4].

Jest autorem i współautorem licznych publikacji i dokumentacji, częściowo powstałych na potrzeby radia i telewizji. Od wielu lat angażuje się na rzecz ochrony obozu koncentracyjnego Gusen oraz na rzecz udostępnienia części byłej podziemnej fabryki samolotów B8 Bergkristall, w której pracowali więźniowie obozu koncentracyjnego Gusen II.

Publikacje i działalność[edytuj | edytuj kod]

  • Zum Gedenken 1938 bis 1945, w: 300 Jahre erweitertes Marktrecht St. Georgen/Gusen, St. Georgen a.d. Gusen, 1989
  • KZ Mauthausen-Gusen Info-Pages [www.gusen.org], od r. 1997 do dzisiaj
  • Spacery śladami historii w St. Georgen i w Gusen, organizowane w latach 1993-2005 w ramach uniwersytetu ludowego Volkshochschule prowadzonego przez miejscowe przedstawicielstwo Izby Robotniczej.
  • Konzentrationslager Gusen, w: Unsere Heimat der Bezirk Perg, Verein zur Herausgabe eines Bezirksheimatbuches, Perg 1995
  • Gusen - Eine Manifestation österreichischen Vergessens?, w: Christoph Mayer, Das unsichtbare Lager - Audioweg Gusen, Berlin 2007
  • wspólnie z Alfredem Grau: Der Zusammenbruch 1945 wie wir ihn erlebten, w: St. Georgener Heimatblätter 2007
  • wspólnie z: Jan-Ruth Mills, Siegi Witzany-Durda: St. Georgen-Gusen-Mauthausen - Concentration Camp Mauthausen Reconsidered, BoD, Norderstedt 2008, ISBN 978-3-8334-7440-8, praca dostępna jako Google-Book St. Georgen-Gusen-Mauthausen
  • Getta la pietra! Il lager di Gusen-Mauthausen, Mimesis Edizioni, Mediolan 2008
  • Bundesministerium für Inneres: Zur aktuellen Diskussion um Bergkristall, Dokumentation, Wiedeń 2009
  • NS-Geschichte 1938-1945, w: 400 Jahre Markt St. Georgen an der Gusen, St. Georgen a.d. Gusen, 2011
  • Redaktor pracy Karla Littnera: Life Hanging on a Spider Web - From Auschwitz-Zasole to Gusen II, BoD, Norderstedt 2011, ISBN 978-3-8423-9840-5 praca dostępna jako Google-Book Life Hanging on a Spider Web
  • Zur Geschichte des Lagerteiles Gusen im ehemaligen KZ-Doppellager Mauthausen-Gusen, In: Überleben durch Kunst - Zwangsarbeit im Konzentrationslager Gusen für das Messerschmittwerk Regensburg, Dr. Peter Morsbach Verlag, Regensburg 2012, ISBN 978-3-937527-52-9
  • Die Bevoelkerung von St. Georgen/Gusen und Langenstein. Umgang mit der Lagergeschichte, Ablehnung und Initiativen zur Bewahrung, In: Gedenkstaetten fuer die Opfer des Nationalsozialismus in Polen und Oesterreich - Bestandsaufnahme und Entwicklungsperspektiven (polsko-austriackiej konferencji w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu), Peter Lang Edition, Frankfurt am Main 2013, ISBN 978-3-631-62461-6
  • Zur Bedeutung des Pfarrgebietes von St. Georgen /Gusen als Schluesselregion zur Ausbeutung von KZ-Haeftlingen durch die Schutzstaffel, In: Denk.Statt Johann Gruber - Neue Wege der Erinnerungskultur, Wagner Verlag, Linz/Donau 2014, ISBN 978-3-902330-93-2
  • Zur Landnahme der Schutzstaffel im Raum St. Georgen-Gusen-Mauthausen in Oberösterreichische Heimatblätter, 69. Jahrgang, Heft 3/4, Amt der OÖ. Landesregierung, Direktion Kultur, Linz/Donau 2015, ISBN 3-85393-021-2
  • The Gusen II Jew Camp and the Messerschmitt Bergkristall underground plane factory in St. Georgen on the Gusen. In: Joseph Fisher: The Heavens were Walled In, New Academic Press, Vienna 2017, p. 175 ff. ISBN 978-3-7003-1956-6

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

  • Nagroda kulturalna gminy St. Georgen an der Gusen (1990)
  • Nagroda kraju związkowego Górna Austria w konkursie na pomysły w dziedzinie kształcenia dorosłych (1995 r.) – był członkiem nagrodzonej grupy, która zaproponowała zorganizowanie platformy „75 lat Republiki Austrii – z przeszłości w przyszłość“.
  • Medal za zasługi kraju związkowego Górna Austria (2008)
  • Konsulent naukowy kraju związkowego Górna Austria (2013)
  • Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (2014)
  • Złota Odznaka Zasługi dla Republiki Austrii (2015)
  • Złoty Medal honorowy gmina Langenstein (2016)
  • Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2017)[5]
  • Złota Sowa Polonii (2019)[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Neue Heimat im KZ
  2. www.gusen.org
  3. Gusen Memorial
  4. Audioweg. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-10)].
  5. Magdalena Gawin w Gusen: Chcielibyśmy zachować od zniszczenia to, co można. wpolityce.pl, 7 maja 2017. [dostęp 2017-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-10)].
  6. Złoty Wiedeń na złotych sowich skrzydłach. gazetagazeta.com, 23 kwietnia 2019. [dostęp 2019-06-16].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]